گزيده مقالات
-
علي‌اكبر مولوي و جایگاه او در حکومت شاه
روز پنجم اردیبهشت 1351 سرتيپ علي اكبر مولوي رئيس پيشين ساواك تهران و فرمانده ژاندارمري كه دو روز قبل در پي سانحه سقوط هليكوپتر حامل وي به بيمارستان منتقل شده بود درگذشت.
درخصوص عملكرد ساواك از تأسيس تا انحلال (1335 ـ 22 بهمن 1357) سخن‌ها بسيار است و اسناد، غيرقابل شمارش. در خاطرات شخصيت‌ها گاه يك فصل و گاهي بخش قابل ملاحظه‌اي در مطالب و اسناد مربوط به اين موضوع وجود دارد. حتي [...] -
آغاز پادشاهی رضاخان
روز چهارم اردیبهشت 1305 مراسم تاجگذاري رضاخان در كاخ گلستان با حضور مقامات لشكري و كشوري برگزار شد.
پس ا ز آنكه در بهمن 1303 مجلس شوراي ملي مقام فرماندهي كل‌قوا را از احمدشاه سلب و به سردار سپه تفويض كرد. در آبان 1304 نيز سلسله قاجاريه با فشار رضاخان و طي مصوبه‌اي منقرض شد و انگلستان و سپس شوروي بلافاصله حكومت [...]
-
قره نی به روایت فردوست
روز سوم اردیبهشت 1358 تيمسار ولي الله قره ني اولين رئيس ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران به دست عوامل گروه فرقان در منزل خود به شهادت رسيد.
تاکنون مطالب بسیار محدودی در مورد گذشته و کارهای صورت گرفته توسط مرحوم سرلشگر قره نی گفته شده است و شاید یکی از دلایل اصلی آن کمبود منابع مورد اعتماد باشد.خاطرات ارتشبد حسین فردوست که از کودکی نزدیکترین دوست محمدرضا پهلوی ، پادشاه سابق [...] -
ايران عصر پهلوي ارض موعود بهائيان
روز 3 اردیبهشت 1334 خطيب شهير محمدتقي فلسفي طي سخنراني خود در مسجد سلطاني تهران فرقه ضاله بهايي را مورد انتقاد و نكوهش شديد قرار داد و پرده از عمليات و فعاليت آنان در ايران برداشت و به شاه و دولت هشدار داد براي جلوگيري از فتنه‌انگيزي اين فرقه اقدام نمايند. فلسفي افزود همه روزه در اين باره سخن خواهد گفت. سخنان وي به طور زنده از راديو پخش شد.
يكي از مظاهر اسلام‌زدايي [...]
-
هسته های مقاومت زیرپوست ارتش شاهنشاهی
مروری برفعالیت مذهبی در ارتش پیش از انقلاب
نویسنده : محسن قرهی پژوهشگر تاریخ جنگ
http://www.iran-newspaper.com/?nid=6759&pid=11&type=0
بدون شک یکی از عوامل مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی ایران، پیوستن ارتش مجهز و قدرتمند ایران به انقلاب بود. از آنجا که سیستم‌های حفاظتی و امنیتی به طور کلی در ارتش رژیم گذشته بسیار بسته عمل می‌نمود حقایق فراوانی از این دست مغفول مانده و تاکنون آنچنان که باید مورد [...]
-
ملک الشعرای بهار
روز اول اردیبهشت 1330 ملك الشعراي بهار سياستمدار و روزنامه نگار مشهور تاريخ معاصر ايران در سن 67 سالگي بر اثر بيماري سل درگذشت. او محقق، نويسنده و استاد دانشگاه بود.
محمد تقی، پسر محمد کاظم صبوری، ملک الشعرای آستان قدس رضوی است و در سال 1304 هـ ق. در مشهد به دنیا آمده است. پدر بهار با آنکه ملک الشعرای زمان خود بود دوست نداشت پسرش به شعر و شاعری روی آورد، اما علیرغم خواست پدر، بهار [...] -
از زندان قزل قلعه تا ميدان تره بار
روز اول اردیبهشت 1358 دولت اعلام كرد زندان قزل قلعه كه در دوران رژيم شاه محل نگاهداري 700 زنداني بود به فضاي سبز و گذرگاه خودروها تبديل شده است.
زندان قزل قلعه یا «قزل قلاع» (قلعه سرخ)، از جمله یادمان‌های دوران قاجار و پهلوي اول و دوم است. اين يادمان سال هاست که به «میدان میوه و تره بار» تبدیل شده است. این زندان خارج از «دروازه یوسف آباد» و در زمین های جلالیه در ده [...] -
انقلاب فرهنگي
روز اول اردیبهشت 1359 امام خميني در پيامي ضرورت «انقلاب فرهنگي» را گوشزد كردند و تعلل در ايجاد آن را خيانت به اسلام و ايران دانستند. اين روز، روز «انقلاب فرهنگي» ناميده شد.
پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي در بهمن 1357 و به‌دنبال آن استقرار نظام جمهوري اسلامي به‌جاي نظام ستم‌شاهي پهلوي، تغيير و تحول بنياديني را در عرصه‌هاي گوناگون [...]
-
نقش انگليس درعهدنامه 1316 ايران و عراق
روز ۳۰ فروردين ۱۳۴۸ پيمان مرزي ۱۳۱۶منعقده ميان ايران و عراق طي بيانيه اي از سوي وزارت خارجه ايران مردود اعلام شد . عهدنامه مرزي 1316ش از جمله ظالمانه‌ترين پيمانهائي است كه در طول تاريخچه روابط ايران و عراق ميان دو كشور به امضا رسيده است.
اين عهدنامه در شرائطي منعقد شد كه انگليسي‌ها طبق تقسيمات استعماري پس از جنگ اول جهاني و فروپاشي عثماني بر بخشي از خاورميانه از جمله بر عراق سلطه مطلق [...] -
چرا 29 فروردین روز ارتش نام گرفت؟
نیروهای سه گانه ارتش جمهوری اسلامی ایران، در طول هشت سال دفاع مقدس آنچه در توان داشتند برای دفع تجاوز و كسب پیروزی و افتخار انجام دادند.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران،حالا36 سالی می شود که ارتش جمهوری اسلامی ایران یک روز از تقویم رسمی کشور را به نام خود می بیند. روزی که برای اولین بار به فاصله حدود 2 ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، توسط امام خمینی(ره) به نام ارتش نام [...]
تصاوير
اسناد تاريخ معاصر
کتاب های منتشره
-
«پل پیروزی، سرزمین قحطی» ایران در جنگ جهانی دوم
کتاب «پل پیروزی، سرزمین قحطی» ایران در جنگ جهانی دوم، تالیف محمدقلی مجد از جمله آثاری جدید موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی است.
دکتر محمد قلی مجد درباره بحران جنگ جهانی دوم در این کتاب نوشته است: «روسیه و انگلیس متعاقب اشغال ایران همه کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و همچنین خط آهن ایران را تصاحب کرده، قوت لایموت مردم ایران را در هر جایی که [...]
-
قحطي بزرگ و نسل کشي در ایران
(1298 - 1296 ش / 1919 - 1917 م)
ویراست دوم؛ بازترجمه به همراه اضافاتبا وجود بي‌طرفي ايران در جنگ جهاني اول، در طول اين جنگ ضربات و خسارات جبران‌ناپذيري بر پيكر ميهن و ملت ما وارد آمد. ورود بي‌محاباي قواي بيگانه و نيروهاي متخاصم به خاك ايران، در فقدان يك دولت قوي و متمركز و داراي سامانه اداري كارآمد، هرج و مرج و ناامني و پراكندگي و بي‌ثباتي را دامن زد و به تشديد ضعف دولت مركزي و وخامت حال و وضع اقتصادي و اجتماعي مردم ايران انجاميد. در نتيجه ايران [...]
-
حزب دمکرات کردستان ایران
اثر جدید موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی با عنوان «حزب دمکرات کردستان ایران» به چاپ رسید. این کتاب که نوشته جدید محمود نادری است، به مرور و تحلیل تاریخچه حزب دمکرات کردستان ایران از بدو تأسیس تا امروز می‌پردازد. موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی پیش‌تر آثار دیگری از محمود نادری همچون کتاب دوجلدی «چریک‌های فدایی خلق» را به چاپ رسانده بود که تاکنون به چاپ چهارم رسیده [...]
-
بندبندِ سرگذشتم
خاطرات مرحوم علامه آیت الله محمد حسین کاشف الغطاء تحت عنوان "بند بندِ سرگذشتم " با ترجمه و بازپژوهی استاد علی شمس توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی در اختیارهمه علاقه مندان به پژوهش در باره تاریخ معاصر ایران قرار گرفت.
ترجمه فارسی کتاب علامه کاشف الغطاء هم زمان با برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران ، نخستین بار مخاطبان خود را [...]
-
مبارزات مردم فارس علیه
پلیس جنوبدرآستانه برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران کتاب ارزشمند و پژوهشِ تاریخی تحت عنوان " مبارزات مردم فارس علیه پلیس جنوب " اثر استاد روانشاد دکتر جمشید صداقت کیش به همت استاد علی شمس ، توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی در اختیار علاقه مندان به تاریخ معاصر ایران قرار گرفت. این کتاب بدلیل برخورداری ازویژه گی های ذیل در نوع خود کم نظیر است و می تواند مورد توجه [...]
-
مجموعه مقالات سومين همايش ايران و استعمار انگليس
درادامه مجموعه کتابهایی که موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی در باره عملکرد سیاهِ استعمارِ انگلیس در ایران، منتشر ساخته جلد سوم کتاب " ایران و استعمار انگلیس " هم زمان با برگزاری بیست وهفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران منتشر گردید. این کتاب ماحصل 23 مقاله برگزیده ازمجموعه مقالاتی است که در جریان سومين همايش ايران و استعمار انگليس در دوازدهم شهریور ماه 1392 در مجموعه [...]
-
بهائیت
پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایرانموسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی یکی دیگر از آثار خود را در باره تحولات مهم تاریخ معاصر ایران ، در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به علاقه مندان ارائه کرد. کتاب «بهائیت پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایران» پژوهشی تاریخی ، سیاسی ، در باره سه فرقه برآمده در تاریخ معاصر ایران یعنی شیخیه ، بابیه و بهائیه است.
دراین اثر مخاطبان فارسی زبان به صورت جامع با اتکاء به اسناد [...] -
روزشمار جمهوری اسلامی ایران / جلد اول 22 بهمن تا 29 اسفند 1357
به مناسبت آغاز بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی یکی دیگر از آثار ارزشمند پژوهشی خود را به علاقه مندان تاریخ معاصر ایران عرضه کرد.
كتاب روز شمار " جمهوری اسلامی ایران " روايتگر 38 روزِ نخستينِ پس از پيروزي انقلاب اسلامي است. مردم ايران، در اين روزها شاهد از بين رفتن برخي نهادها و سازمان‌ها و پيدايي [...]
-
روزشمار تاريخ معاصر ايران / جلد پنجم سال 1304 خورشيدي
پنجمين جلد از مجموعه «روزشمار تاريخ معاصر ايران » به همت موسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي منتشر شد . اين جلد از سلسله كتاب‌هاي روزشمار تاريخ معاصر ايران از حوادثي سخن مي‌گويد كه در ايران سال 1304ش رخ داده‌اند. اين كتاب نيز همچون شماره هاي پيشين عمدتاً بر اساس اسناد موجود در كاخ مرمر كه شامل مكاتبات اداري، بخش‌نامه‌ها، مراسلات افراد عادي و رجال كشوري و لشكري دوران وزارت جنگ و شخص [...]
-
تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی / جلد دوم
«جزایر ابوموسی ، تنب بزرگ و کوچک»در ميان جزاير خليج فارس سه جزيره ايراني ابوموسي يا بوم سبز، تنب بزرگ و تنب كوچك از نمادهای بارز عزم و اراده مردم براي پاسداري از تماميت ارضي، استقلال و منافع ملي ايران بوده است. جزاير سه گانه گرچه از ديدگاه راهبردي و اقتصادي نيز مهم هستند، اما ارزش آنها براي ايران و ايرانيان بيش از هر چيز به خاطر جايگاه نماديني است كه از منظر نشان دادن همبستگي و اراده ملي براي نگهباني از تماميت ارضي ايران داشته [...]
فصلنامه مطالعات تاريخي
نشريه گذرستان
