گزيده مقالات
-
آغاز و انجام رضاخان
بامداد روز 25 شهریور 1320 رضاشاه از سلطنت كناره‌گيري كرد و عازم اصفهان شد تا به خانواده خود بپيوندد. سپس فروغي متن استعفاي رضاشاه را در مجلس شوراي ملي قرائت كرد و سفيران روسيه و انگليس را نيز از اين تحولات مطلع نمود.
مقاله زیر به تشریح فرازهایی از زندگی رضاشاه پرداخته است.
-
نیمرودی کیست ؟
روز 24 شهریور 1339 طبق يك سند محرمانه شهرباني كل كشور «يعقوب نيمرودي» رابط سازمان جاسوسي اسرائيل (موساد) با ساواك، امروز وارد تهران شد.
در رژيم گذشته مأموران بسيار موساد در ايران كه عمدتاً در پوششهاي اقتصادي، تجاري و ديپلماتيك (البته غيررسمي) فعاليت مي‌كردند در نقاط مختلف ايران حضور داشتند و بسياري از ملزومات نظامي، تجهيزات و اسلحه آنها از طريق پست ديپلماتيك به ايران [...] -
مشروطه مشروعه
روز 23 شهریور 1286 آيت‌الله شيخ‌فضل‌الله نوري پس از تعهد مجلس شورا به اسلامي بودن كشور و غيرقابل تغيير بودن احكام الهي و عدم مخالفت مشروطه با احكام شريعت به تحصن خود در جوار حرم حضرت عبدالعظيم خاتمه داد.
شكل‌گيري و پيدايش انقلاب مشروطيت ايران از علل و عوامل متعدد، مشاركت اقشار و [...]
-
تاریخچه بانک ملی
روز 20 شهریور 1307 بانك ملي ايران با سرمايه دو ميليون تومان توسط هيأت دولت و با حضور احمدشاه قاجار افتتاح و مورد بهره‌برداري قرار گرفت.
تشكيل بانك به شكل جديد نخستين بار در سال 1285 ده سال قبل از به وجود آمدن بانك شاهي از سوي حاج محمدحسن امين دارالضرب يكي از صرافان بزرگ تهران، به مظفرالدينشاه قاجار پيشنهاد شد. در اين پيشنهاد پس از اشاره به تأثير بانك [...] -
زمانه و آثار جلال آل احمد
روز 18 شهریور 1348 جلال آل‌احمد كه در ادبيات معاصر ايران نويسنده‌اي توانا و تأثيرگذار بود در 46 سالگي به طرز مشكوكي درگذشت.
جلال آل احمد يا به تعبير مقام معظم رهبرى جلال آل قلم در 11 آذر 1302 در خانواده اى روحانى در تهران چشم به جهان گشود. پدر او سيد احمد حسينى (متولد 1266 شمسى ) تحصيلاتش را در حوزه مروى تهران گذرانده بود و او از روحانيون مبارز دوران استبداد [...]
-
یوم اللّه هفده شهریور
یوم اللّه هفده شهریور، از نمادهای مقاومت، شجاعت و ایستادگی ایرانیان در حکومت پهلوی است. روزی که به تعبیر رهبرکبیر انقلاب، روز خداست. از سوی دیگر، جمعه سیاه، گزارشگر جنایتهای شاهنشاهی و اعمال ضداسلامی و غیرانسانی رژیم پهلوی است که با عنوان آزادی و استقلال کشور، در مسیر حذف دین از جامعه دینی میکوشید.
نستوه چونان کوه
[...]
-
۱۷ شهريور از نگاهی جدید
شكافي كه بين حكومت و مردم در سال ۱۳۵۷ به وجود آمده بود، بسيارعميق بود. البته ممكن بود اين فاصله را با يك پل پر كرد. اما كاري كه هفده شهريور كرد، اين بود كه اين فاصله را با خون پر كرد. به نظر مي‌رسيد ديگر هيچ پلي نمي‌شود روي خون زد. عمق اين فاصله به حدي شد كه سلسله حوادث بعد از آن، چاره‌اي جز منتهي شدن به سقوط نظام شاهنشاهي نداشت.
* * *متن زير سخنراني هدايت‌الله بهبودي؛ رييس دفتر [...]
-
ترور مجيد شريف واقفي
روز ۱۶ ارديبهشت ۱۳۵۴مجيد شريف واقفي يكي از اعضاي سازمان مجاهدين خلق در پي ايستادگي بر مواضع اسلامي خود و نپذيرفتن مواضع جديد و التقاطي برخي رهبران اين سازمان به دست سران اين گروه به شهادت رسيد. سازمان مجاهدين خلق ـ منافقين ـ سابقه‌اي مشحون از تروريسم در پرونده خود دارد. مجيد شريف واقفي از نخستين اعضاي پرنفوذ اين سازمان بود كه به مخالفت با گرايشهاي ماركسيستي رهبران جديد سازمان پرداخت و زماني كه [...]
-
نگاهی گذرا به زندگی آیت الله قدوسی
روز 14 شهریور 1360 آيت‌الله حاج‌شيخ‌علي قدوسي، دادستان كل انقلاب اسلامی در جریان انفجار بمب به شهادت رسيد.
آيت‌الله علي قدوسي در 1306 ش. در شهرستان نهاوند در يك خانواده روحاني متولد شد. پدرش آيت‌الله ملا احمد قدوسي، در محضر آيات عظام ملاكاظم خراساني، ميرزا حبيب‌الله دشتي و ميرزا محمد حسن شيرازي به مقام [...]
-
نگاهي به نماز عید فطر 57
روز 13 شهریور 1357 يكي از بزرگ‌ترين راهپيمايي‌هاي تاريخي دوران انقلاب اسلامي در روز عيد فطر در تهران برگزار شد.
در سال ۱۳۵۷شاه به خاطر جدی شدن انقلاب تصمیم گرفت به نوعی روش رويارويي با مردم را عوض كند . بنابراین ، فردی را به عنوان نخست وزیر انتخاب كرد كه بتواند تعامل خوبی با همه ی گروهها داشته باشد . شریف امامی یك فراماسونر و مهره ی نزدیك به آمریكا بود . [...]
تصاوير
اسناد تاريخ معاصر
کتاب های منتشره
-
«پل پیروزی، سرزمین قحطی» ایران در جنگ جهانی دوم
کتاب «پل پیروزی، سرزمین قحطی» ایران در جنگ جهانی دوم، تالیف محمدقلی مجد از جمله آثاری جدید موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی است.
دکتر محمد قلی مجد درباره بحران جنگ جهانی دوم در این کتاب نوشته است: «روسیه و انگلیس متعاقب اشغال ایران همه کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و همچنین خط آهن ایران را تصاحب کرده، قوت لایموت مردم ایران را در هر جایی که [...]
-
قحطي بزرگ و نسل کشي در ایران
(1298 - 1296 ش / 1919 - 1917 م)
ویراست دوم؛ بازترجمه به همراه اضافاتبا وجود بي‌طرفي ايران در جنگ جهاني اول، در طول اين جنگ ضربات و خسارات جبران‌ناپذيري بر پيكر ميهن و ملت ما وارد آمد. ورود بي‌محاباي قواي بيگانه و نيروهاي متخاصم به خاك ايران، در فقدان يك دولت قوي و متمركز و داراي سامانه اداري كارآمد، هرج و مرج و ناامني و پراكندگي و بي‌ثباتي را دامن زد و به تشديد ضعف دولت مركزي و وخامت حال و وضع اقتصادي و اجتماعي مردم ايران انجاميد. در نتيجه ايران [...]
-
حزب دمکرات کردستان ایران
اثر جدید موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی با عنوان «حزب دمکرات کردستان ایران» به چاپ رسید. این کتاب که نوشته جدید محمود نادری است، به مرور و تحلیل تاریخچه حزب دمکرات کردستان ایران از بدو تأسیس تا امروز می‌پردازد. موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی پیش‌تر آثار دیگری از محمود نادری همچون کتاب دوجلدی «چریک‌های فدایی خلق» را به چاپ رسانده بود که تاکنون به چاپ چهارم رسیده [...]
-
بندبندِ سرگذشتم
خاطرات مرحوم علامه آیت الله محمد حسین کاشف الغطاء تحت عنوان "بند بندِ سرگذشتم " با ترجمه و بازپژوهی استاد علی شمس توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی در اختیارهمه علاقه مندان به پژوهش در باره تاریخ معاصر ایران قرار گرفت.
ترجمه فارسی کتاب علامه کاشف الغطاء هم زمان با برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران ، نخستین بار مخاطبان خود را [...]
-
مبارزات مردم فارس علیه
پلیس جنوبدرآستانه برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران کتاب ارزشمند و پژوهشِ تاریخی تحت عنوان " مبارزات مردم فارس علیه پلیس جنوب " اثر استاد روانشاد دکتر جمشید صداقت کیش به همت استاد علی شمس ، توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی در اختیار علاقه مندان به تاریخ معاصر ایران قرار گرفت. این کتاب بدلیل برخورداری ازویژه گی های ذیل در نوع خود کم نظیر است و می تواند مورد توجه [...]
-
مجموعه مقالات سومين همايش ايران و استعمار انگليس
درادامه مجموعه کتابهایی که موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی در باره عملکرد سیاهِ استعمارِ انگلیس در ایران، منتشر ساخته جلد سوم کتاب " ایران و استعمار انگلیس " هم زمان با برگزاری بیست وهفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران منتشر گردید. این کتاب ماحصل 23 مقاله برگزیده ازمجموعه مقالاتی است که در جریان سومين همايش ايران و استعمار انگليس در دوازدهم شهریور ماه 1392 در مجموعه [...]
-
بهائیت
پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایرانموسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی یکی دیگر از آثار خود را در باره تحولات مهم تاریخ معاصر ایران ، در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به علاقه مندان ارائه کرد. کتاب «بهائیت پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایران» پژوهشی تاریخی ، سیاسی ، در باره سه فرقه برآمده در تاریخ معاصر ایران یعنی شیخیه ، بابیه و بهائیه است.
دراین اثر مخاطبان فارسی زبان به صورت جامع با اتکاء به اسناد [...] -
روزشمار جمهوری اسلامی ایران / جلد اول 22 بهمن تا 29 اسفند 1357
به مناسبت آغاز بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی یکی دیگر از آثار ارزشمند پژوهشی خود را به علاقه مندان تاریخ معاصر ایران عرضه کرد.
كتاب روز شمار " جمهوری اسلامی ایران " روايتگر 38 روزِ نخستينِ پس از پيروزي انقلاب اسلامي است. مردم ايران، در اين روزها شاهد از بين رفتن برخي نهادها و سازمان‌ها و پيدايي [...]
-
روزشمار تاريخ معاصر ايران / جلد پنجم سال 1304 خورشيدي
پنجمين جلد از مجموعه «روزشمار تاريخ معاصر ايران » به همت موسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي منتشر شد . اين جلد از سلسله كتاب‌هاي روزشمار تاريخ معاصر ايران از حوادثي سخن مي‌گويد كه در ايران سال 1304ش رخ داده‌اند. اين كتاب نيز همچون شماره هاي پيشين عمدتاً بر اساس اسناد موجود در كاخ مرمر كه شامل مكاتبات اداري، بخش‌نامه‌ها، مراسلات افراد عادي و رجال كشوري و لشكري دوران وزارت جنگ و شخص [...]
-
تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی / جلد دوم
«جزایر ابوموسی ، تنب بزرگ و کوچک»در ميان جزاير خليج فارس سه جزيره ايراني ابوموسي يا بوم سبز، تنب بزرگ و تنب كوچك از نمادهای بارز عزم و اراده مردم براي پاسداري از تماميت ارضي، استقلال و منافع ملي ايران بوده است. جزاير سه گانه گرچه از ديدگاه راهبردي و اقتصادي نيز مهم هستند، اما ارزش آنها براي ايران و ايرانيان بيش از هر چيز به خاطر جايگاه نماديني است كه از منظر نشان دادن همبستگي و اراده ملي براي نگهباني از تماميت ارضي ايران داشته [...]
فصلنامه مطالعات تاريخي
نشريه گذرستان
