گزيده مقالات
-
محرم در آيينه اسناد (بخش دوم)
ادامه قسمت اوليادگار خسروداد
روز عاشورا فرارسيد. مردم بار ديگر شور و هيجان تازهاي يافتند. آنان ديگر دريافته بودند كه عزاداري سرور آزادگان تنها در سر و سينه كوبيدن و اشك ريختن و نوحه خواندن خلاصه نميشود و اگر ميخواهند پيروان واقعي سيدالشهدا باشند، بايد در مقابل ستمكاران، از در مبارزه درآيند. پس بار ديگر، [...]
محرم در آيينه اسناد (بخش نخست)
«اگر عاشورا و گرمي و شور و انفجار آن نبود، معلوم نبود چنين قيامي بدون سابقه مورد سازماندهي واقع شود. واقعه عظيم عاشوراي 61 هجري تا خرداد 1342 و از آن تا قيام علني بقي↨الله (عج) در هر مقطع انقلابساز است.» (قيام عاشورا در كلام و پيام امام خميني(ره)، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام، 1375، ص 61).
اشاره:
نهضتي كه امام حسين(ع) در سال 61 هجري پايه گذار آن بود، [...]
نگاهي كوتاه به مناصب و فعاليت هاي محمد علي فروغي
روز 22 اردیبهشت 1309 محمدعلي فروغي وزير اقتصاد وقت ايران، وزير امور خارجه ايران شد. فروغي يكي از اعضاي برجسته فراماسونري و جزء اولين و مؤثرترين عناصر تهاجم فرهنگي غرب به ايران در عصر پهلوي بود.
محمد علي فروغي در سال 1254شمسي در تهران متولد شد. پدرش محمدحسين ـ ذكاءالملك ـ از اديبان، شعرا و دانشمندان عصر ناصرالدين شاه قاجار بود . گفته مي شود [...]
آخرین روزهای حیات آل‌احمد به روایت اسناد ساواک
جلال آل احمد 18 شهریور 1348 در اسالم درگذشت. ساواک در پنج ماه پایانی عمرش، 13 گزارش درباره او مخابره کرده که اکنون در پرونده انفرادی‌اش موجود است.
نیمه اردیبهشت، اداره امنیت داخلی در دستوری به ساواک تهران، با اشاره به سوابق او و «اینکه تا کنون ماهیت فعالیتهای او مشخص نگردیده و فعلا هم قویا در معرض فعالیتهای مضره می‌باشد»، «جمع‌آوری مدارک لازم و کافی علیه او را» [...]
شهید آیت الله اسدالله مدنی شاگرد وفادار امام خمینی
اشاره:
بیستم شهریور ماه همه ساله یادآور مرگ سرخ مردی بزرگ است که جان خود را بر سر ایمان نهاد و درسنگر نمازجمعه در یک اقدام تروریستی توسط یک منافق گمراه به شهادت رسید. برای شهید آیت الله اسدالله مدنی و مردان بزرگی چون او ، شهادت فیض الهی بود که او را به همراه همسنگران دیگرش در راه اسلام ، انقلاب و امام خمینی جاودانه ساخت . شهدای محراب مصادق بارز [...]
ده پیامد «جمعه خونین»
روز جمعه 17 شهریور 1357 که در تاریخ ایران به «جمعه سیاه» مشهور شده در در میان روزهای سال آخر حکومت پهلوی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بود. کشتار وحشیانه‌ای که ماموران رژیم پهلوی در میدان ژاله تهران که بعدها میدان شهدا خوانده شد، به راه انداختند، با چند پیامد عمده برای حکومت محمد رضا شاه توام بود:
1 – ناممکن شدن سیاست «آشتی ملی»
شاه مستعفی را ثروتمندترین پناهنده سلطنتی می‌دانستند
زمانی که باندرا، کشتی پستی انگلیسی کوچک فرسوده، ساحل سوت‌وکور ایران را ترک کرد مسافر درجه‌یک آن شاه سابق ایران بود.
او به گذشته نگاه می‌کرد و به امپراتوری مدرنش که یک‌شبه براثر یک حدس اشتباه ویران شده بود و به آینده‌ای در تبعید به همراه میلیون‌ها دلار پول که تقریباً هر آرزویی به‌غیراز حکمرانی دوباره را می‌توانست برآورده کند. در میان پناهندگان [...]
17 شهریور و نقشه‌های بی‌حاصل ساواک
در شهریور 1357 مطبوعاتی که به تازگی آزادی یافته بودند، جمعیت تظاهرکننده در روز سیزدهم شهریور تهران را سه میلیون نفر برآورد کردند، شاید این رقم با اغراق همراه بوده باشد، اما خیابان‌های پایتخت، پیش از آن، چنان شماری از مردم را برای خواستی یکسان، سرنگونی نظام پادشاهی و برپایی حکومتی تازه بر بنیان آموزه‌های اسلام، به خود ندیده بود. این پدیده دیدنی در شهرهای دیگر نیز خودنمایی [...]
احسان يارشاطر در آینه اسناد ساواك
احسان اللّه يارشاطر، نویسنده ساکن آمریکا روز یکشنبه دهم شهریور در 98 سالگی درگذشت. موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی به همین مناسبت، مقاله‌ای درباره کارنامه احسان یارشاطر به روایت اسناد ساواک را بازنشر می‌کند:
احساناللّه يارشاطر از استادان، محققان، مترجمان و نويسندگان فعال عصر پهلوى، خاصه از سالهاى 1320 بود. يارشاطر در خانوادهاى بهائى به [...]
نـگاهی بـه قیام عشایر بویراحمد در سالهای 1341-1342
اشاره
قیام عشایر ایل بویراحمد که در واسط اسفندماه 1341 و پس از انـقلاب سفید شاه آغاز شد، یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ عصر پهلوی دوم(1320-1357 هـ ش)به شـمار می‌رود،و با توجه بـه اهـمیت آن1 تاکنون کمتر مورد توجه محققان و پژوهشگران بومی و غیر بومی قرار گرفته است. در این مقاله،کوشیده شده است تا نمایی کلی و تحلیلی تازه از قیام ارائه شود؛به [...]
تصاوير
اسناد تاريخ معاصر
کتاب های منتشره
-
الف لام خمینی
کتاب الف لام خمینی، زندگی‌نامه امام روح الله موسوی خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، به وسیله موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی منتشر شد. این کتاب که در سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه می‌گردد، زندگی و زمانه امام خمینی را تا پیروزی انقلاب اسلامی با نگاه و نگارشی دیگر بررسی کرده است. نویسنده، هدایت الله بهبودی، در یادداشت خود یادآور گردیده که پس از [...]
-
«پل پیروزی، سرزمین قحطی» ایران در جنگ جهانی دوم
کتاب «پل پیروزی، سرزمین قحطی» ایران در جنگ جهانی دوم، تالیف محمدقلی مجد از جمله آثاری جدید موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی است.
دکتر محمد قلی مجد درباره بحران جنگ جهانی دوم در این کتاب نوشته است: «روسیه و انگلیس متعاقب اشغال ایران همه کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و همچنین خط آهن ایران را تصاحب کرده، قوت لایموت مردم ایران را در هر جایی که [...]
-
قحطي بزرگ و نسل کشي در ایران
(1298 - 1296 ش / 1919 - 1917 م)
ویراست دوم؛ بازترجمه به همراه اضافاتبا وجود بي‌طرفي ايران در جنگ جهاني اول، در طول اين جنگ ضربات و خسارات جبران‌ناپذيري بر پيكر ميهن و ملت ما وارد آمد. ورود بي‌محاباي قواي بيگانه و نيروهاي متخاصم به خاك ايران، در فقدان يك دولت قوي و متمركز و داراي سامانه اداري كارآمد، هرج و مرج و ناامني و پراكندگي و بي‌ثباتي را دامن زد و به تشديد ضعف دولت مركزي و وخامت حال و وضع اقتصادي و اجتماعي مردم ايران انجاميد. در نتيجه ايران [...]
-
حزب دمکرات کردستان ایران
اثر جدید موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی با عنوان «حزب دمکرات کردستان ایران» به چاپ رسید. این کتاب که نوشته جدید محمود نادری است، به مرور و تحلیل تاریخچه حزب دمکرات کردستان ایران از بدو تأسیس تا امروز می‌پردازد. موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی پیش‌تر آثار دیگری از محمود نادری همچون کتاب دوجلدی «چریک‌های فدایی خلق» را به چاپ رسانده بود که تاکنون به چاپ چهارم رسیده [...]
-
بندبندِ سرگذشتم
خاطرات مرحوم علامه آیت الله محمد حسین کاشف الغطاء تحت عنوان "بند بندِ سرگذشتم " با ترجمه و بازپژوهی استاد علی شمس توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی در اختیارهمه علاقه مندان به پژوهش در باره تاریخ معاصر ایران قرار گرفت.
ترجمه فارسی کتاب علامه کاشف الغطاء هم زمان با برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران ، نخستین بار مخاطبان خود را [...]
-
مبارزات مردم فارس علیه
پلیس جنوبدرآستانه برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران کتاب ارزشمند و پژوهشِ تاریخی تحت عنوان " مبارزات مردم فارس علیه پلیس جنوب " اثر استاد روانشاد دکتر جمشید صداقت کیش به همت استاد علی شمس ، توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی در اختیار علاقه مندان به تاریخ معاصر ایران قرار گرفت. این کتاب بدلیل برخورداری ازویژه گی های ذیل در نوع خود کم نظیر است و می تواند مورد توجه [...]
-
مجموعه مقالات سومين همايش ايران و استعمار انگليس
درادامه مجموعه کتابهایی که موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی در باره عملکرد سیاهِ استعمارِ انگلیس در ایران، منتشر ساخته جلد سوم کتاب " ایران و استعمار انگلیس " هم زمان با برگزاری بیست وهفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران منتشر گردید. این کتاب ماحصل 23 مقاله برگزیده ازمجموعه مقالاتی است که در جریان سومين همايش ايران و استعمار انگليس در دوازدهم شهریور ماه 1392 در مجموعه [...]
-
بهائیت
پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایرانموسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی یکی دیگر از آثار خود را در باره تحولات مهم تاریخ معاصر ایران ، در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به علاقه مندان ارائه کرد. کتاب «بهائیت پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایران» پژوهشی تاریخی ، سیاسی ، در باره سه فرقه برآمده در تاریخ معاصر ایران یعنی شیخیه ، بابیه و بهائیه است.
دراین اثر مخاطبان فارسی زبان به صورت جامع با اتکاء به اسناد [...] -
روزشمار جمهوری اسلامی ایران / جلد اول 22 بهمن تا 29 اسفند 1357
به مناسبت آغاز بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی یکی دیگر از آثار ارزشمند پژوهشی خود را به علاقه مندان تاریخ معاصر ایران عرضه کرد.
كتاب روز شمار " جمهوری اسلامی ایران " روايتگر 38 روزِ نخستينِ پس از پيروزي انقلاب اسلامي است. مردم ايران، در اين روزها شاهد از بين رفتن برخي نهادها و سازمان‌ها و پيدايي [...]
-
روزشمار تاريخ معاصر ايران / جلد پنجم سال 1304 خورشيدي
پنجمين جلد از مجموعه «روزشمار تاريخ معاصر ايران » به همت موسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي منتشر شد . اين جلد از سلسله كتاب‌هاي روزشمار تاريخ معاصر ايران از حوادثي سخن مي‌گويد كه در ايران سال 1304ش رخ داده‌اند. اين كتاب نيز همچون شماره هاي پيشين عمدتاً بر اساس اسناد موجود در كاخ مرمر كه شامل مكاتبات اداري، بخش‌نامه‌ها، مراسلات افراد عادي و رجال كشوري و لشكري دوران وزارت جنگ و شخص [...]
کانال های اطلاع رسانی در پیام رسان ها
فصلنامه مطالعات تاريخي
نشريه گذرستان
