گزيده مقالات
-
به توپ بستن مجلس شوراي ملي
روز دوم تير 1287 ساختمان مجلس شوراي ملي توسط قزاقان مسلح روس با توپخانه هدف حمله قرار گرفت و آسيب ديد. اين حادثه در دومين سال سلطنت محمدعلي شاه قاجار و در شرايطي كه مجلس شوراي ملي اولين دوره تجربه قانونگذاري را پشت سر مي‌گذاشت، اتفاق افتاد.
حادثه به توپ بستن مجلس كه از خشن‌ترين مقاطع حوادث عصر مشروطه بود، نقطه اوج خصومت نظام استبدادي قاجار با مردم بود. اين حادثه در دومين هفته رئيس [...] -
بلائی كه ظل‌السلطان بر سر ابنيه تاريخی اصفهان آورد
روز اول تیر 1295 شاهزاده مسعود ميرزا ظل السلطان از فرزندان ناصرالدین شاه قاجار به حكومت اصفهان منصوب شد. نقل مي‌كنند كه وی از عقده‌هاي رواني بسيار رنج مي‌برد. او نه تنها نمي‌توانست جلال و شكوه حاكمان زمان خويش را كه در شهرهاي ديگر ايران حكومت مي‌كردند تحمّل كند، بلكه از ديدن قصرها و آثار تاريخي مربوط به معماري گذشتة ايران نيز رنج مي‌برد و به بهانه‌هاي گوناگون آنها را [...]
-
پيدايش نظميه در ايران
روز اول تیر 1292 سرهنگ «وستداهل» سوئدي طي اعلاميه‌اي رسماً موجوديت «نظميه» را اعلام و وظايف آن سازمان را تشريح كرد.
پيش از تشكيل نظميه يا شهرباني به سبك نوين و اروپايي در روزگار ناصرالدين شاه قاجار در سال 1257 ش، نظم و امنيت شهرها به عهده «داروغه» بود كه زير نظر اداره‌اي به نام «ديوان بيگي» (اداره حكومتي يا فرمانداري) كه در رأس آن [...]
-
چمران ؛ محرك شيعيان لبنان و شهيد سرافراز اسلام
روز 31 خرداد 1360 دكتر مصطفي چمران، در کشاکش دفاع مقدس، در جبهه دهلاويه به شهادت رسيد.
چمران در 1311 ش در قم متولد شد. مقطع ابتدايي را در مدرسه انتصاريه و متوسطه را در دبيرستانهاي دارالفنون و البرز گذراند. سپس در 1332 به دانشكده فني دانشگاه تهران راه يافت و در رشته مهندسي برق مشغول به تحصيل شد و در 1336 فارغ التحصيل گرديد. چمران در اين سالها درس رياضي را تدريس مي‌كرد و از اين راه امرار [...] -
آريانا که بود و چه کرد؟
روز 31 خرداد 1364 ارتشبد بهرام آريانا از فرماندهان مشهور نیروی زمینی ارتش رژیم شاه در سن 79 سالگي در بيمارستان نظامي پاريس درگذشت.
حسين معتمدي منوچهري (بهرام آريانا) در 27 اسفند سال 1285 شمسي در تهران متولد شد. پدر او صدرالدين از اهالي محل ثلاث تنكابن بود. او پس از طي مدارس ابتدايي وارد مدرسه نيابت مدرسه نظام شد و سپس در تاريخ 1/7/1304 به دانشكده صاحب منصبي(1) مدرسه نظام پيوست. منوچهري در [...] -
30 خرداد 60، نقطه عطف
انقلاب اسلامي بهمن ماه 1357 به اعتراف اغلب فعالان آن، انقلابي بود كه زودتر از هنگام مورد انتظار به ثمر رسيد. طبعاً در هر انقلاب نيروهاي انقلابي براي جايگزين ساختن نظامي تازه نيازمند تشكيلات و سازماندهي گسترده‌اي هستند و چنين شكل دادن به تشكيلاتي در فاصله اندك ميان بالاگرفتن تظاهرات خياباني و پيروزي انقلاب اسلامي اساساً مقدور نبود. شوراي انقلاب به عنوان نخستين نهاد انقلابي در دي‌ماه [...]
-
روایت هاشمی رفسنجانی از جلسه بررسی عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در خاطرات 30 خرداد سال 1360 به روایت فضای حاکم بر جامعه در روز بررسی طرح عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر در مجلس پرداخته است.
رییس وقت مجلس شورای اسلامی در خاطراتش نوشته است: طرح «عدم کفایت سیاسی آقای بنی‌صدر» در دستور بود. آقای مهندس‌سحابی به عنوان اولین مخالف، می‌خواست ایراد آئین‌نامه‌ای [...] -
نفوذی در بيت آيت‌الله
برداشتي از کتاب «روحانی مبارز آيت‌الله سيدابوالقاسم کاشانی»
مقدمه
پس از سرنگوني رژيم محمدرضا پهلوي اسناد مهمي از مراکز حکومتي، منجمله ساواک، بدست آمد که به روشنگري تاريخ معاصر کمک بسياري مي‌نمايد. مدتها است که اين اسناد و مدارک در اختيار محققان [...]
-
پاسخ آیت الله کاشانی به چک اهدایی شاه
در تجلیل از مقام برجسته آیت‌الله کاشانی در تاریخ معاصر ایران، خبرگزاری «ایبنا» به معرفی کتاب «یاد باد» و گوشه‌های از خاطرات محمدحسن سالمی، نوه دختری این روحانی مبارز پرداخته است.
سید ابوالقاسم فرزند سیدمصطفی در سال 1264. ش در تهران به دنیا آمد. پدرش از مراجع تقلید بود. وی که علوم مختلف دینی را در محضر پدرو سایر بزرگان و علما فرا گرفت و در [...]
-
نقش آفرینی آیت الله کاشانی در یک دهه سرنوشت ساز
زندگانی پرافتخار روحانی مبارز و مرجع عالیقدر تشیع، سیدابوالقاسم کاشانی(ره) شباهت عجیبی با جابرابن عبدالله، صحابی بزرگ پیامبر اسلام(ص)، و اهل بیت او علیهم‌السلام دارد؛ که خود نیز از سلاله آنان بود. او از همان ایام جوانی در رکاب پدر به مبارزه و جهاد علیه دشمنان پرداخت. شهادت پدرش در این جنگ و جهاد، نه‌تنها او را دلسرد نکرد بلکه وی را پرشورتر و با [...]
تصاوير
اسناد تاريخ معاصر
کتاب های منتشره
-
«پل پیروزی، سرزمین قحطی» ایران در جنگ جهانی دوم
کتاب «پل پیروزی، سرزمین قحطی» ایران در جنگ جهانی دوم، تالیف محمدقلی مجد از جمله آثاری جدید موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی است.
دکتر محمد قلی مجد درباره بحران جنگ جهانی دوم در این کتاب نوشته است: «روسیه و انگلیس متعاقب اشغال ایران همه کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و همچنین خط آهن ایران را تصاحب کرده، قوت لایموت مردم ایران را در هر جایی که [...]
-
قحطي بزرگ و نسل کشي در ایران
(1298 - 1296 ش / 1919 - 1917 م)
ویراست دوم؛ بازترجمه به همراه اضافاتبا وجود بي‌طرفي ايران در جنگ جهاني اول، در طول اين جنگ ضربات و خسارات جبران‌ناپذيري بر پيكر ميهن و ملت ما وارد آمد. ورود بي‌محاباي قواي بيگانه و نيروهاي متخاصم به خاك ايران، در فقدان يك دولت قوي و متمركز و داراي سامانه اداري كارآمد، هرج و مرج و ناامني و پراكندگي و بي‌ثباتي را دامن زد و به تشديد ضعف دولت مركزي و وخامت حال و وضع اقتصادي و اجتماعي مردم ايران انجاميد. در نتيجه ايران [...]
-
حزب دمکرات کردستان ایران
اثر جدید موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی با عنوان «حزب دمکرات کردستان ایران» به چاپ رسید. این کتاب که نوشته جدید محمود نادری است، به مرور و تحلیل تاریخچه حزب دمکرات کردستان ایران از بدو تأسیس تا امروز می‌پردازد. موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی پیش‌تر آثار دیگری از محمود نادری همچون کتاب دوجلدی «چریک‌های فدایی خلق» را به چاپ رسانده بود که تاکنون به چاپ چهارم رسیده [...]
-
بندبندِ سرگذشتم
خاطرات مرحوم علامه آیت الله محمد حسین کاشف الغطاء تحت عنوان "بند بندِ سرگذشتم " با ترجمه و بازپژوهی استاد علی شمس توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی در اختیارهمه علاقه مندان به پژوهش در باره تاریخ معاصر ایران قرار گرفت.
ترجمه فارسی کتاب علامه کاشف الغطاء هم زمان با برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران ، نخستین بار مخاطبان خود را [...]
-
مبارزات مردم فارس علیه
پلیس جنوبدرآستانه برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران کتاب ارزشمند و پژوهشِ تاریخی تحت عنوان " مبارزات مردم فارس علیه پلیس جنوب " اثر استاد روانشاد دکتر جمشید صداقت کیش به همت استاد علی شمس ، توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی در اختیار علاقه مندان به تاریخ معاصر ایران قرار گرفت. این کتاب بدلیل برخورداری ازویژه گی های ذیل در نوع خود کم نظیر است و می تواند مورد توجه [...]
-
مجموعه مقالات سومين همايش ايران و استعمار انگليس
درادامه مجموعه کتابهایی که موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی در باره عملکرد سیاهِ استعمارِ انگلیس در ایران، منتشر ساخته جلد سوم کتاب " ایران و استعمار انگلیس " هم زمان با برگزاری بیست وهفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران منتشر گردید. این کتاب ماحصل 23 مقاله برگزیده ازمجموعه مقالاتی است که در جریان سومين همايش ايران و استعمار انگليس در دوازدهم شهریور ماه 1392 در مجموعه [...]
-
بهائیت
پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایرانموسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی یکی دیگر از آثار خود را در باره تحولات مهم تاریخ معاصر ایران ، در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به علاقه مندان ارائه کرد. کتاب «بهائیت پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایران» پژوهشی تاریخی ، سیاسی ، در باره سه فرقه برآمده در تاریخ معاصر ایران یعنی شیخیه ، بابیه و بهائیه است.
دراین اثر مخاطبان فارسی زبان به صورت جامع با اتکاء به اسناد [...] -
روزشمار جمهوری اسلامی ایران / جلد اول 22 بهمن تا 29 اسفند 1357
به مناسبت آغاز بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی یکی دیگر از آثار ارزشمند پژوهشی خود را به علاقه مندان تاریخ معاصر ایران عرضه کرد.
كتاب روز شمار " جمهوری اسلامی ایران " روايتگر 38 روزِ نخستينِ پس از پيروزي انقلاب اسلامي است. مردم ايران، در اين روزها شاهد از بين رفتن برخي نهادها و سازمان‌ها و پيدايي [...]
-
روزشمار تاريخ معاصر ايران / جلد پنجم سال 1304 خورشيدي
پنجمين جلد از مجموعه «روزشمار تاريخ معاصر ايران » به همت موسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي منتشر شد . اين جلد از سلسله كتاب‌هاي روزشمار تاريخ معاصر ايران از حوادثي سخن مي‌گويد كه در ايران سال 1304ش رخ داده‌اند. اين كتاب نيز همچون شماره هاي پيشين عمدتاً بر اساس اسناد موجود در كاخ مرمر كه شامل مكاتبات اداري، بخش‌نامه‌ها، مراسلات افراد عادي و رجال كشوري و لشكري دوران وزارت جنگ و شخص [...]
-
تمامیت ارضی ایران در دوران پهلوی / جلد دوم
«جزایر ابوموسی ، تنب بزرگ و کوچک»در ميان جزاير خليج فارس سه جزيره ايراني ابوموسي يا بوم سبز، تنب بزرگ و تنب كوچك از نمادهای بارز عزم و اراده مردم براي پاسداري از تماميت ارضي، استقلال و منافع ملي ايران بوده است. جزاير سه گانه گرچه از ديدگاه راهبردي و اقتصادي نيز مهم هستند، اما ارزش آنها براي ايران و ايرانيان بيش از هر چيز به خاطر جايگاه نماديني است كه از منظر نشان دادن همبستگي و اراده ملي براي نگهباني از تماميت ارضي ايران داشته [...]
فصلنامه مطالعات تاريخي
نشريه گذرستان
