سند نامه ::
 
نامه تیمورتاش به دربار در مورد روابط روسها با کشورهای منطقه

از پرا
دفتر مخصوص شاهنشاهي
با مفتاح جديد
از انقوره [آنکارا] برگشتم. فوقالعاده خوب پذيرايي کردند. حاضر [به] همکاري حقيقي با ايران يعني با اعليحضرت همايون شاهنشاهي ارواحنا فداه هستند. راپرت مفصل [را] حضورا به عرض خاکپاي مبارک همايوني ارواحنا فداه ميرساند.
دولت ترک با دعوت دولت ايران براي کنگره ممالک اسلامي موافقت نخواهد کرد. عليرغم عدم ايجاد سابقه مداخله ممالک غير مستقل اسلامي در امور شرق است. ترکيه [و] روسيه هر دو با ابن سعود موافق، افغانستان را هم موافق کرده اند. خيلي مايل [به] ارتباط مشاراليه با ايران هستند. اگر از حسن موافقت ايران مطمئن باشند به پسر مشاراليه که به انقوره خواهد آمد آمدن -- را توقع دارد -- در صورت تصويب، تلگراف بفرماييد اقدامات شود.
مطابق اطلاعات واصله کارهاي روسها تمام نشده است از اين باب عصباني شده اند. از چيچرين [کميسر امورخارجه شوروي] در اسلامبول اطلاع يافتم که وزير امورخارجه از قول بنده به يوري نف [يورين اوف] گفته فلانکس به دولت اطلاع داده که چيچرين در هيأت مديره شيلات چهار نفر عضو ايراني سه نفر روسي قبول کرده است. در صورتي که هيچوقت همچو مذاکره[اي] نبوده است. همچنين رئيسالوزراء گفته اند تجار پنج ميليون منات را کم ميدانند در صورتي که به ترکيه شش ميليون داده شده اگر دولت ايران تصميم اتخاذ نميکند مجبوراً سرحدات خودمان را خواهيم بست و از تجديد روابط تيره، دشمنان مشترک استفاده خواهند کرد.
عقيده بنده اين است که وضعيت ايران فقط و فقط به واسطه اعليحضرت همايوني ارواحنا فداه خيلي خوب است. از اين موقع بايد با عجله استفاده کرد و اراده روسها هميشه -- در سياست شرق، عامل مؤثر و يا ترکيه در اجراي سياسات مشترک حقيقي -- ثانياً به واسطه ارتباط کامل روسيه با ترک و افغان و براي دفع ضرر خود روسيه که يگانه عامل خطرناک است از ايران نگران است. کنار آمدن با روسيه ضرورت دارد. باقي بسته به رأي مطاع اعليحضرت أقدس همايون شاهنشاهي ارواحنا فداه است.
يک هفته ديگر وزير امورخارجه ترکيه با کميسر خارجه روسيه ملاقات خواهند کرد. در صورت اطمينان [از] گذشتن کارهاي روسها، اگر اعليحضرت همايوني ارواحنا فداه سفيرکبير روسيه را احضار و رفع نگراني آنها را قبل از هفته معروضه بفرمايند خيلي خوب است. توقف بنده بعد از انقوره مقتضي نيست -- چهارشنبه يا پنجشنبه به برلن خواهم رفت. از خاکپاي مبارک همايون شاهنشاهي ارواحنا فداه استدعا دارد امر مطاع به تعيين تکليف بنده در معاودت ايران صادر شود. متمني است مراتب [را] به عرض خاکپاي مبارک برسانيد. منتظر جواب عاجل هستم. 58 تيمورتاش.

[خطچينها و کلماتي که زير آنها خط کشيده شده نشانه ناموفق بودن يا ترديد مأمور رمز در کشف رمز است]