سند نامه ::
 
انتقاد دکتر محمود حسابی از هویدا


موضوع : جلسه منزل دكتر محمود حسابى1
تاریخ 19 / 11 / 43
شماره : 1669 / 322

پيش از ظهر روز جمعه 16 / 11 / 43 جلسه منزل دكتر محمود حسابى با شركت عده‏اى از طبقات مختلف از جمله : روح‏اللّه‏ ثابت، محتشمى (داماد دكتر محمود حسابى) شجاع شفتى (عضو فرهنگ) و على جدلى2 (مديركل امور همكاريهاى وزارت فرهنگ) تشكيل گرديد.
در اين جلسه دكتر محمود حسابى ضمن انتقاد از عباس هويدا (نخست‏وزير) اظهار مى‏داشت هويدا پسر عين‏الملك از مبلغين بهائى است و خود او نيز بهائى مى‏باشد و اضافه گرديد بدين ترتيب در وضع موجود اوضاع به نفع بهائيها تغيير كرده است. دكتر حسابى ادامه داد در كابينه عباس هويدا مهندس روحانى نيز بهائى است. دكتر حسابى همچنين در مورد سابقه معاشرت همشيره خانم نخست‏وزير مرحوم با عباس هويدا اظهاراتى كرد و گفت مشاراليها نامزد هويدا است و چندى قبل هنگام هدايت اتومبيلى كه نخست‏وزير سابق و هويدا سرنشينان آن بودند تصادف مى‏كند.
شجاع شفتى و دكتر حسابى ضمن اظهارنظر پيرامون وضع دولت جديد اظهار داشتند اين كابينه حداكثر تا دو ماه ديگر سقوط خواهد كرد. دكتر حسابى در همين زمينه اظهار داشت قرار بود دكتر اقبال نخست‏وزير بشود لكن انجام اين كار قدرى به تعويق افتاد. محتشمى ضمن اشاره به جريانات روز در مورد ترور نخست‏وزير سابق گفت موضوع ترور به اين سادگى نبوده و جريان امر ده سال ديگر فاش خواهد شد و سپس عدم شركت همسر نخست‏وزير سابق را در تشييع جنازه آن مرحوم مورد مثال قرار داد و گفت از شركت مشاراليها در مراسم مزبور جلوگيرى بعمل آمده است. شجاع شفتى در تعقيب اظهارات محتشمى گفت بعضى اتفاقات در شرايطى انجام مى‏شود كه بالطبع شايعاتى را بوجود مى‏آورد لكن معلوم نيست اين شايعات صحت داشته باشد و شايد ترور مرحوم منصور صرفا يك اقدام جاهلانه باشد و افزود در مورد شايعات نمى‏توان قضاوت صحيح كرد.
از نظر كميته مجلسين اقدامى ندارد به كميته فرهنگى اطلاعيه ارسال گرديد در پرونده د ـ 468 بايگانى شود ضمنا در مورد بهائى بودن آقاى هويدا قبلاً گزارش تهيه شده است
بخش 321 و مجلسين و فرهنگى
بجاى رئيس بخش 322 رشيدى 21 / 11






1ـ محمود حسابى (پروفسور) فرزند عباس حسابى (معزالسلطنه) به سال 1281ش در تهران تولد يافت. تحصيلات ابتدائى را تا 1293ش در مدرسه فرانسوى بيروت لبنان به پايان برد و تحصيلات متوسطه را در كالج امريكائى بيروت پى گرفت و پس از پايان آن به دانشگاه امريكائى بيروت وارد شد و در 1299ش ليسانس خود را دريافت كرد. و دو سال بعد نيز توانست در رشته مهندسى راه و ساختمان فارغ التحصيل شود. و در 1304ش در رشته مهندسى برق از دانشگاه سوپر يورد و الكتريسته فارغ‏التحصيل گرديد و در 1306ش دكتراى فيزيك خود را از دانشگاه سوربن پاريس دريافت كرد در همان سال به ايران آمد و به استخدام وزارت فوايد عامه درآمد يك سال بعد توانست مدرسه مهندسى وزارت راه را تاسيس كندو خود نيز در آنجا به تدريس اشتغال يافت در 1310ش اولين ايستگاه هواشناسى را در كشور راه اندازى كرد و در همان سال نيز دستگاه راديولوژى را در ايران نصب و به كار انداخت وى در 1313ش دانشكده فنى دانشگاه تهران را تاسيس كرد و خود رياست آن را تا 1325ش بر عهده گرفت وى در 1330ش از طرف دولت مصدق براى مدت يك سال در وزارت فرهنگ به انجام وظيفه پرداخت وى در جريان طرح كنسرسيوم نفت در مجلس به مخالفت همه جانبه با اين طرح پرداخت دكتر حسابى در 1350 ش استاد ممتاز دانشگاه تهران شد وى در بسيارى از انجمنها و مراكز پژوهشى معتبر داخلى و بين‏المللى عضويت داشت كه از جمله آن ميتوان به موارد ذيل اشاره كرد : انجمن فيزيك اروپا، انجمن فيزيك آمريكا، انجمن فيزيك فرانسه، آكادمى علوم نيويورك، عضو پيوسته فرهنگستان ايران (از 1314ش). وى رياست پژوهش فضايى ايران را بر عهده داشت در سال 1366ش در كنگره 60 سال فيزيك ايران، كه به مناسبت استاد برگزار شد، از خدمات دكتر محمود حسابى به عنوان پدر فيزيك ايران قدردانى به عمل آمد پروفسور محمود حسابى در 12 شهريور 1371 هنگام معالجه بيمارى‏هاى قلبى در بيمارستان دانشگاه ونو بدرود حيات گفت.
آثار: دارالفنون امريكايى بيروت، نامهاى ايران، ديدگانى فيزيكى، نگره كاهنرباى، ديدگاه كوانتيك، فيزيك حالت جامد، وندها و گهواره‏هاى فارسى

2ـ على جدلى عراقى فرزند احمد در سال 1302 ه ش در تهران به دنيا آمد. پدرش وكيل دادگسترى و فردى متنفذ و متمكن بود كه از نظر اخلاقى، خوشنام نبود. مشاراليه دوران ابتدائى را در دبستان‏هاى : حسينيه، ادب و انتصاريه (1315) و دوران متوسطه را در دبيرستان دارالفنون (1322) سپرى كرد و سپس در دانشسراى عالى تهران درس خواند و از دانشكده علوم، ليسانس سياسى گرفت.
على جدلى كه به استخدام آموزش و پرورش در آمده بود، مدتى در دبيرستان‏هاى شهرستان قزوين، تهران و قم تدريس و رياست كرد و سپس به طى مدارج ترقى پرداخت. بخشى از مراكزى كه او عهده‏دار رياست آنها بود، به اين شرح است :
معاون فرهنگ قم (1329) ـ مسئول آزمايشگاه دارالفنون (1332) ـ رئيس بخش 8 فرهنگ تهران (1342) ـ رئيس اداره فعاليت‏هاى سمعى و بصرى اداره كل نگارش (1340) ـ رئيس ناحيه 12 فرهنگ تهران (1341) ـ سفر 4 ماهه به كشورهاى :
فرانسه، سويس، آلمان و هندوستان با بورس يونسكو ـ بازرس وزارتى (1342 و 1344) رئيس دفتركل وزارتى (1343) ـ عضو شوراى عالى ادارى ـ مديركل استان‏هاى فارس، خراسان و اصفهان و... مشاراليه كه بعدها موفق به اخذ فوق ليسانس مديريت شده بود و از حمايت هژبر يزدانى (بهائى ـ شوهر خواهر وى) بهره مى‏برد، در زمان فرخ‏رو پارساى (وزير بهائى آموزش و پرورش)، به مديركلى اجراى طرح‏هاى فرهنگى منصوب شد.
در سوابق مشاراليه، گزارشات متنوعى از سوءاستفاده‏هاى مالى وى موجود است و در هنگام تصدى اداره اجراى طرح‏ها، به اتفاق 3 نفر از كارمندان به اتهام اختلاس و صدور دو قطعه چك، تحت تعقيب بوده است. على جدلى كه از اعضاى سازمان كوك و حزب مردم بود و كانديد دوره 23 مجلس شوراى ملى، شده بود، در يك ارزيابى ساواك فردى بى‏عرضه، بد منصب، زير دست آزار و عياش، معرفى شد.
اسناد ساواك ـ پرونده انفرادى