|
منبع: آیت الله شیخ شهاب الدین اشراقی به روایت اسناد ساواک صفحه: 19 موضوع: روحانیون افراطی [به:] ریاست ساواک فرستنده: اداره کل سوم 316 دوازده نفر وعاظ مشروحه زیر از جمله اشخاص ناراحتی می باشند که بایستی از منبر رفتن آنان در ایام سوگواری جلوگیری شود؛ خواهشمند است دستور فرمایید اسامی وعاظ مزبور را در لیست این قبیل وعاظ که طی شماره 45321 / 316- 2 / 10 / 44 به آن ساواک ارسال شده منظور نمایند. 1 . شیخ یحیی انصاری1 از وعاظ شهرستان قم 2 . سعید اشراقی2 " 3 . شهاب اشراقی " 4 . شیخ علی اکبر هاشمی " 5 . علی مشکینی4 از وعاظ شهرستان قم 6 . میرهادی خسروشاهی5 از وعاظ شهرستان قم 7 . سید محمدرضا سعیدی6 از وعاظ شهرستان قم 8 . رضا گلسرخی7 از وعاظ شهرستان قم 9 . سید محمد تسلطی8 از وعاظ شهرستان قم 10 . سید احمد کلانتری9 از وعاظ شهرستان قم 11 . شیخ جعفرمهاجری10 از وعاظ شهرستان قم 12 . محمد موسوی11 از وعاظ شهرستان خوی مدیر کل اداره سوم . مقدم ________________________________________ 1. آیت الله يحيى انصارى شيرازى فرزند محمد در سال 1306 ش در نواديجان سركوه از توابع داراب فارس متولد شد. پس از تحصيلات مقدماتى وارد حوزه علميه قم شد و از محضر اساتيد بزرگ زمان خود بهرهمند گرديد. در مرداد ماه سال 1343 پس از منبر رفتن در مسجد امام حسن(ع)، مورد تذكّر قرار گرفت. در مورخه 12 / 12 / 43 به جرم اقدام بر ضد امنيت داخلى دستگير و بازداشت شد و در مورخه 7 / 1 / 44 از زندان آزاد و قرار بازداشت وى به قرار التزام عدم خروج از حوزه قضايى تهران تبديل گرديد. او در پى ايراد سخنرانىهاى افشاگرانه در مورخه 2 / 10 / 44 از سوى ساواك ممنوع‌المنبر شد. در يكى از گزارشهاى ساواك درباره وى چنين آمده است : «نامبرده بالا از روحانيون ناراحت و اخلالگر و طرفدار خمينى در شهرستان قم بوده كه در فعاليتهاى ضد امنيتى و تحريك طلاب علوم دينى و متعصبين مذهبى به شورش و بلوا دخالت داشته كه به همين جهت وضعيت ياد شده در كميسيون امنيت اجتماعى مورخه 22 / 5 / 52 شهرستان قم مطرح و نتيجتاً به سه سال اقامت اجبارى در كوهدشت لرستان محكوم گرديده كه در حال حاضر متوارى مىباشد.» آيت الله انصارى پس از پيروزى انقلاب اسلامى، مدافع آرمان‌هاى انقلاب اسلامى بوده و از حمايت و پشتيبانى امام خمينى(ره) و رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت الله خامنه‌اى، دريغ نورزيده و همواره جوانان را به حراست از انقلاب و مبارزه با التقاط و انحراف دعوت كرده است. 2. حجتالاسلام سعيد اشراقى فرزند مرحوم حاج ميرزا محمد در سال 1297 ش در خانوادهاى روحانى در قم تولّد يافت. در زادگاه خويش به تحصيل علوم دينى پرداخت و از محضر اساتيدى چون آيات عظام: سيد محمدتقى خوانسارى، سيد صدرالدين صدر و بروجردى بهرهمند گرديد و از سال 1327 به وعظ و خطابه روى آورد و امامت جماعت مسجد سيّدان را بهعهده داشت. بر اساس اسناد ساواك، در سال هاى تبعيد حضرت امام، در منزل ايشان به سخنرانى مىپرداخت و چند بار از جمله در سال 1345 به همراه جمعى از بزرگان چون: آيت‌اللّه شهيد سعيدى، مشكينى و هاشمى رفسنجانى ممنوع‌المنبر گرديد. آقاى اشراقى كه بنا به گفته ساواك «در حوادث سياسى و مبارزات روحانيت و طلّاب، طرفدار [امام]خمينى و از مخالفين دستگاه به شمار مىرفت»، بار ديگر در سال 1346 نیز ممنوع‌المنبر شد. وى به مناسبت هفتمين روز شهادت آيت‌اللّه حاج شيخ حسين غفّارى در روز 12 / 10 / 53 در مسجد اعظم قم به منبر رفت و از مقام آن شهيد تجليل كرد. پس از سخنرانى وى، مأموران به صف تظاهر كنندگان حمله‌ور شده، 17 نفر را بازداشت و عدهاى را مضروب كردند و ايشان نيز مجدداً ممنوع‌المنبر گرديد. وى عموی مرحوم آیت الله اشراقى مىباشد. 3. حجت الاسلام شیخ علي اكبر هاشمي رفسنجاني فرزند ميرزا علي در سال 1313 ش در روستاي بهرمان رفسنجان متولد گرديد. در سال 1327 وارد حوزه علميه قم شد و از محضر اساتيد بزرگي چون حضرات آيات عظام: بروجردي، طباطبايي و امام خميني(ره) بهرهمند گرديد. با شروع نهضت انقلابي حضرت امام (ره)، فعاليتهاي سياسي خود را آغاز نمود و به حمايت از ايشان پرداخت. وي در طول مبارزه با رژيم شاه، بارها دستگير شد، به زندان افتاد و تحت شديدترين شكنجه‌ها قرار گرفت؛ که آخرين بار آن، در سال 1354 بود و به سه سال زندان محكوم شد. او از اعضاي مؤثر و از تصميم گيرندگان اصلي كميته استقبال از امام در كنار شهيدان رجايي و بهشتي بود. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از سوي حضرت امام به عضويت هيأت اعزامي نفت به آبادان و تأمين مصارف داخلي منصوب شد. در سال 1358 به همراه شهيدان آيتالله بهشتي و باهنر و حضرت آيتالله خامنهاي (مدظله العالي)، حزب جمهوري اسلامي را پايهگذاري كردند. وي در اولين دوره از استقرار مجلس شوراي اسلامي به نمايندگي از سوي مردم تهران به مجلس راه يافت که این انتخاب، سه دوره بعد نيز صورت گرفت. در 4 خرداد 1358 به دست گروه فرقان مورد اصابت چند گلوله قرار گرفت و به شدت مجروح گرديد. حجت الاسلام هاشمی از سوي حضرت امام به امامت جمعه موقت تهران، نمايندگي در شوراي عالي دفاع، عضويت در مجمع تشخيص مصلحت نظام، جانشيني فرماندهي كل قوا در طول جنگ، عضويت در شوراي عالي انقلاب فرهنگي و بازنگري قانون اساسي منصوب شد. ايشان در سال 1368 به رياست جمهوري رسيد و اين انتخاب بارديگر در سال 1372 تكرار گرديد. حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني در حال حاضر از سوي رهبر معظم انقلاب اسلامي، رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام را بر عهده دارد و داراي تأليفاتي از جمله: «اميركبير قهرمان مبارزه با استعمار» و «عدالت اجتماعي» که حاصل سخنرانی‌های ایشان در خطبه‌های نماز جمعه تهران است،ميباشد. 4. آيت‌اللّه علی اکبر فیض مشكينی فرزند علی در سال 1300 ش در روستاى « آلنى» واقع در يك فرسخى مشكينشهر به دنيا آمد. تحصيلات ابتدايى و علوم قديم را در مشكين شهر انجام داد. سپس به قم رفت و در حوزه علميه آن شهر مشغول تحصيل شد و دوره خارج فقه و اصول را نزد مدرسان سرشناس حوزه علميه قم از جمله آيات عظام محقق داماد، حجت كوهكمرهاى، بروجردى و امام خمينى (ره) فرا گرفت. بعد از قيام 15 خرداد 1342 سالهائى از عمر خود را در زندان و تبعيد گذراند. وى يكى از مدرسين برجسته علم اخلاق و عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم مىباشد. آيت‌اللّه مشكينى پس از پيروزى انقلاب اسلامى، مسئوليتهاى زير را به عهده گرفت : حاكم شرع دادگاههاى انقلاب، امام جمعه قم، امام جمعه موقت تبريز در مدت كوتاهى از سال 1360، سه دوره نماينده مجلس خبرگان رهبرى كه همواره رياست آن مجلس را عهدهدار بود، عضو و رئيس شوراى بازنگرى قانون اساسى در سال 1368. آیت الله مشکینی در سال 1386 ش دار فانی را وداع گفت و در جوار حضرت فاطمه معصومه (ع) در شهر قم آرمید. 5 . حجتالاسلام والمسلمين سيد هادى خسروشاهى به سال 1317 در شهر تبريز متولد شد. مقدمات دروس را در زادگاه به پايان رسانيد سپس عازم حوزه علميه قم شد.و از محضر اساتيدي چون آيتالله بروجردي، امام خميني (ه) و علامه طباطبايي بهرهمند گرديد. با آغاز نهضت امام خميني (ره) در مسير مبارزه قرار گرفته و چندين بار بازداشت، زنداني و تبعيد گرديد. آخرين بار به سه سال تبعيد در انارك يزد محكوم گرديد كه با پيروزي انقلاب اسلامي خاتمه يافت. ايشان در كنار تحصيل به تأليف و ترجمه و تحقيق مشغول شد. تأليفات و ترجمههاى ايشان افزون از شصت مجلد مىباشد كه از سالهاى 1340 تاكنون به عنوان كتب ارزشمند مورد استقبال نسل جوان قرار گرفته و امروز به عنوان منابع و مأخذ انقلاب اسلامى مىباشد. حجتالاسلام خسروشاهى از سال 1362 به مدت 5 سال نماينده ايران در واتيكان بود. پس از بازگشت فصل‌نامه فرهنگ و تاريخ معاصر ايران را منتشر نمود. ايشان در سال 1352 « مركز بررسي‌هاي اسلامي قم» را تأسيس و به ثبت رساند كه تاكنون ده‌ها اثر ارزشمند را منتشر ساخته است. از آثار ايشان: 1ـ اسلام و صلح جهانى 2ـ ما چه مىگوييم 3ـ گفتارى در باب استعمار 4ـ امام على (ع) صداى عدالت انسانيت 5ـ شخصيت موعود(عج) 6ـ انقلاب اسلام / كليم صديقى 7ـ فدائيان اسلام 8ـ امام موسى صدر 9ـ آيتاللّهكاشانى10ـ شيخ محمد خيابانى. ايشان هم‌اكنون به امر تحقيق و پژوهش اشتغال دارد. 6. شهيد آيت‌اللّه سيد محمدرضا سعيدى خراسانى در دوم ارديبهشت ماه 1308 ش در منطقه « نوغان» مشهد ديده به جهان گشود. دروس ابتدايى را نزد پدرش سيد احمد آموخت و در دوران نوجوانى به لباس روحانيت درآمد. او براى ادامه تحصيل به مشهد رفت و منطق و اصول را نزد عالمان برجستهاى چون: اديب نيشابورى، شيخ هاشم قزوينى، شيخ كاظم دامغانى و شيخ مجتبى قزوينى فرا گرفت. پس از پايان دروس سطح به شهر قم هجرت كرد و از محضر آيات عظام بروجردى و ميرزا هاشم آملى كسب فيض نمود. با راه يافتن به محضر درس حضرت امام خمينى(ره)، جزو نامدارترين شاگردان ايشان شد و با دريافت لبّ اسلام ناب محمّدى، تلاشهاى سياسىاش آغاز گرديد. اولين بار در آبادان به خاطر سخنرانى عليه حكومت دستگير شد كه با وساطت آيتاللّهالعظمى بروجردى آزاد گرديد. پس از آن به فرمان ايشان براى تبليغ و تدريس به كويت رفت و چند سال در اين كشور اقامت گزيد. در حادثه 15 خرداد 1342 كه منجر به دستگيرى امام خمينى(ره) گرديد، در كويت رژيم شاه را به باد انتقاد گرفت و با ارسال نامه براى مراجع مقيم نجف، آنان را از خطرى كه جان امام را در ايران تهديد مىكرد، مطلع نمود. پس از چند ماه به قصد زيارت حضرت امام با لباس مبدل وارد ايران شد و به دنبال تبعيد ايشان از تركيه به نجف، خود را به آنجا رسانيد و براى بهتر شناساندن امام به علماء و مدرسين حوزه‌ی علميه، تلاش فراوانى كرد. او در مسير مبارزه عليه رژيم شاه بارها توسط ساواك تحت تعقيب قرار گرفت، دستگير شد و ممنوع‌المنبر گرديد. وى در ماجراى كاپيتولاسيون، به شدّت عليه مستشاران آمريكايى به انتقاد پرداخت. پس از بازگشت به قم، به دعوت عدهاى از مؤمنين جنوب شرقى تهران، به مسجد موسىبنجعفر (عليهالسلام) آمد و ضمن اقامه جماعت در آنجا، مسجد را به صورت پايگاهى قوى عليه رژيم شاه درآورد. در سال 1345 به اتهام اقدام عليه امنيت كشور دستگير و 66 روز بازداشت بود. سال بعد به طور مخفيانه به عراق رفت. در سال 1347 به فرمان امام مأمور جمعآورى كمك براى فلسطينيان شد. در ارديبهشت 1349 در اعتراض به مشاركت سرمايهداران آمريكايى در اقتصاد ايران سخنرانى كرد. او ورود سرمايهگذاران آمريكايى به ايران را خيانتى بزرگتر از كاپيتولاسيون و قراردادى استعمارىتر از تنباكو مىدانست و با سخنان تند، نامهها و بيانيههاى افشاگرانه، رژيم شاه را سخت به وحشت مىانداخت. به همين دليل در روز 11 خرداد 1349 مأموران با هجوم به منزل وى، او را دستگير و به زندان قزلقلعه بردند. مدت 10 روز تحت شديدترين شكنجه‌ها قرار گرفت و استقامت نمود تا آن كه سرانجام مأموران ساواك با طرح مرموزى در روز 20 خرداد 1349 با قطع برق زندان و يورش به سلولش، با پيچيدن عمامه به دور گردنش، وى را به شهادت رساندند. در تاريخ 21 خرداد، جنازه شهيد براى مراسم كفن و دفن به قم انتقال يافت. ساواك براى جلوگيرى از حركت مردم، به طور مخفيانه جنازه را دفن كرد؛ در حالى كه در مراسم دفن، به غير از چند نفر ساواكى و شاهد محلى تنها سيد محمد سعيدى، فرزند آن شهيد حضور داشت. رئيس ساواك براى جلوگيرى از شركت مردم و روحانيون در مراسم ترحيم شهيد آيت‌اللّه سعيدى، دستور داد كسانى كه در اين زمينه تبليغ يا فعاليت كنند به مدت سه سال تبعيد گردند. در حالى كه جو خفقان و وحشت در همه جا حاكم بود و ساواك از تشكيل مجالس ترحيم براى شهيد ممانعت مىكرد، جمعى از مردم تهران، در حالى كه روحانى مجاهد آيت‌اللّه سيد محمود طالقانى و دكتر عباس شيبانى در جلو جمعيت در حركت بودند، با بازگشايى مسجد موسىبن جعفر (عليهالسلام) كه از تاريخ بازداشت شهيد بسته بود، اولين مجلس ترحيم را براى او برگزار كردند. به همين علت در تاريخ 22 خرداد، آيت‌اللّه طالقانى و دكتر شيبانى بازداشت شدند و در قم، طلاب حوزه علميه با انتشار اطلاعيهاى از كيفيت شهادت مرحوم شهيد آيت‌اللّه سعيدى، توطئهها و اقدامات اخير رژيم پرده برداشتند. ياران امام به روايت اسناد ساواك، شهيد آيت‌اللّه سیدمحمدرضا سعيدى، 1376. 7. حجتالاسلام شيخ غلامرضا گلسرخي كاشاني از فضلا، گويندگان و نويسندگان حوزه علميه قم و اساتيد دارالتبليغ اسلامي در سال 1312 ش در شهر كاشان ديده به جهان گشود. دروس ابتدايي و متوسطه را در مدارس آن شهر آموخت. آنگاه به تحصيل علوم اسلامي پرداخت و وارد حوزه علميه قم گرديد. تبعيد آيتالله خالصي زاده از علماي مبارز عراق كه با استعمار انگليس در ستيز بود به كاشان، زندگي وي را با سياست گره زد. بعدها به قم آمد و به صف فدائيان اسلام پيوست. او اول بار نواب صفوي را در زندان قصر ديد و پس از آن در سازماندهي مبارزه، به ويژه در شهر كاشان، تلاش كرد. پس از شهادت نواب صفوي، به زندگي مخفي روي آورد و بعد از مدتي، در حوزه علميه قم به تحصيل پرداخت و از درس خارج آيات عظام بروجردي و امام خمینی(ره) بهرهها برد. سپس به تبليغ و تأليف پرداخت و مقالات ارزندهاي در مجله مكتب اسلام به يادگار گذاشت. اثر ديگر وي «بازيگران قرون» ميباشد. حجتالاسلام گلسرخي همگام با آغاز نهضت امام خميني(ره) به مبارزه عليه رژيم ستمشاهي پرداخت و از سوي ساواك، مورد تعقيب قرار گرفت. او در دوران رژيم پهلوي بارها به زندان و تبعيد محكوم گرديد. در جريان قيام 15 خرداد و دوران پيروزي انقلاب اسلامي با انجام سخنرانيهاي انقلابي به فعاليت ميپرداخت. پس از پيروزي انقلاب اسلامي در شبه جزيره هندوستان و برخي از كشورهاي ديگر به فعاليت فرهنگي روي آورد و سفرهاي تبليغي متعددي انجام داد. در جريان جنگ تحميلي نيز در جبهههاي جنوب و غرب فعاليتهاي پيگيري براي رفع نيازهاي فرهنگي و تداركاتي جبهه داشت. وي سرانجام پس از يك دوره کوتاه بيماري، در روز 22 مهر ماه 1369 به ديار باقي شتافت. گنجينه دانشمندان، محمد شريف رازي، ج 2، ص 394 . سعيد نوري، گلزار مشاهير، ص 69 8. آقای سیدمحمد تسلطی شناخته نشد. 9. حجتالاسلام سيداحمد كلانتر فرزند سلطان در سال 1314 ش در تهران متولد شد. تحصيلات حوزوي را در حوزههاي علميه قم و نجف اشرف انجام داد. در تاريخ 20 / 6 / 44 به اتهام نشر اكاذيب و شايعات بي اساس دستگير و با قيد كفيل آزاد گرديد. چهار ماه بعد به دليل عدم توجه به دستور مأمورين، مجدداً دستگير و به سه ماه حبس محكوم و در سال 1345 به اتهام فعاليتهاي مضره براي مدت 4 ماه به فردوس تبعيد گرديد. او در تاريخ 18 / 9 / 48 به اتهام ايراد مطالب تحريكآميز درباره آزادي زنان در ساوه دستگير و به چهارماه و پانزده روز حبس محكوم شد. در خرداد سال 1349 به اتهام تحريك مردم در مدرسه فيضيه قم، براي سه سال به زابل تبعيد گرديد كه به علت فعاليت در آنجا، به سراوان منتقل شد و در آنجا نيز به اتهام اهانت به شاه دستگير و به دو سال حبس تأديبي محكوم و در تاريخ 10 / 7 / 51 به زندان رفت و در روز 29 / 6 / 53 آزاد شد. در خرداد 1354 به اتهام شركت در تظاهرات مدرسه فيضيه دستگير، ولي تبرئه گرديد. او در سال 1357 كه به همراه تعداد ديگري از مبارزين روحاني در انارك نائين تبعيد بود، جهت حضور فعال در صحنه انقلاب اسلامي، محل تبعيد را ترك و به قم وارد شد. وي در تاريخ 14 / 9 / 57 در تظاهرات قم بر اثر برخورد گلوله از ناحيه پا مصدوم گرديد. 10. آقای شیخ جعفرمهاجری شناخته نشد. شاید منظور شیخ جعفر مهاجرانی است که نام او به عنوان یکی از امضاء کنندگانِ اعلامیه ی « نامه سرگشاده حجج اسلام و فضلا و محصلین حوزه‌ی علمیه قم به پیشگاه مرجع تقلید مسلمانان حضرت آیت الله العظمی آقای خمینی » قرار دارد. امام خمینی در آینه اسناد . ج 5 . ص 369 11. آقای محمد موسوی شناخته نشد؛ ولی در گزارش دیگری که دارای تاریخ 30 خرداد 1346 است، آمده است: « سید محمد موسوی در حضور شیخ جلیل هنرور، شیخ اسماعیل فلاح کوه کمری، سیدعلی اکبر مهرداد، سیدکاظم روضه خوان و شیخ محمد مبلغی در مدرسه نمازی خوی اظهار داشته: راجع به جنگ اعراب و یهودیان آقای حکیم و آقای خوئی در نجف اشرف صحبت کرده اند و سخنرانی های آنان را رادیو بغداد پخش کرده و خمینی هم صحبت کرده و گفته: من حمد و ثنا می کنم و شادم بر اینکه در مملکتی هستم که خون و رگ و روح افراد آن با اسرائیل مخالف هستند...» امام خمینی در آینه اسناد . ج 20 . ص 344 |