سند نامه ::
 
مصاحبه با مهندس مهدى بازرگان

س ـ مشخصات كامل خود را مرحوم فرمائيد:
ج ـ مهدى بازرگان در سال 20674 تهران متولد 8621. آدرس خيابان ظفر بن‏بست وحدتى تلفن 772998
س ـ خواهشمند است اطلاعات خود را درباره چگونگى و تاريخ تشكيل انجمن اسلامى مهندسين مرقوم داريد و مشخص كنيد كه افراد تشكيل‏دهنده و هدف اين انجمن چه بوده است.
ج ـ انجمن اسلامى مهندسين در سال 1436 از طرف عده‏اى از مهندسين مسلمان طبقاساسنامه‏اى با ذكر مؤسسين و اهداف انجمن ميسر شده است و ده سال قبل نسخ آن به وزارت كشور از طريق كلانترى داده شده است) تشكيل گرديد و بنده يكى از مؤسسين آن بودم. (همچني آقايان مهندس كتيرائى، منصور عطائى، عباس تاج، احمد زنگنه ـ ذبيح‏اله دبير) و تا بحال به صورت علنى جلسات مرتب است و همچنين در جشن‏ها مراسمى داشته و با مقامات رسمى از تشكيل نخست‏وزيرى، شهربانى، امنيت بهدارى، را تامين و علت تبادل مكاتبات ... هدف انجمن همانطور كه از اسم آن پيدا است هدف انجمن اسلامى در زمينه تبليغات، تنظيم شعائر اسلامى، و ارتباط اعضاء و احيانا سخنرانى‏ها و خدمات كمكى و فنى انجمن است، در ضمن به عرض مى‏رساند و هيئت مديره‏اى دارد كه از زمان تأسيس، ايجاد و تشكيل شده است.
س ـ محل تشكيل انجمن از ابتدا تاكنون در كجا بوده است ضمنا استحضار داريد كه تشكيل هر انجمن و موسسه‏اى احتياج به مجوز قانونى دارد در اينمورد توضيح بفرمائيد كه انجمن مذكور اجازه قانونى دارد يا خير.
ج ـ محل تشكيل جلسات انجمن در كانون مهندسين (خيابان جنوبى پارك شهر) بوده است و پس از... كار را از... پيوسته... شخصيت حقوقى براى انجمن در حوالى سالهاى 1339 از طرف وزارت كشور شد و حتى... درخواستى به انضمام مدارك... شد ولى تا آنجا كه اطلاع داريم جوابى دريافت نشده است.
س ـ وابستگى انجمن اسلامى مهندسين به احزاب رسمى و گروه‏ها و اجتماعات و جمعيت‏ها به چه ترتيب است و اعضاء مؤثر و هيئت مديره آن چه وضعى نسبت به گروه‏هاى مذكور دارند؟
ج ـ انجمن اسلامى مهندسين از ابتدا جمعيت اسلامى مستقلى بوده و به هيچ يك از احزاب و جمعيت‏ها و اجتماعات اعضاء مؤثر انجمن وابستگى ندارد البته چون مقام دوستى و برادرى و خصوصى واحدى دارند مورد عنايت بيشتر شايد باشيم. ضمنا اداره انجمن طبعا به افراد جوانتر واگذار شده است. گردانندگان هيئت مديره آقايان حسيبى، معين‏فر، صباغيان و... مى‏باشند. آقايان تا آنجا كه بنده اطلاع دارم عضويت يكى از گروهاى سياسى...، ندارند و غير از اهداف و سياست جمعيت آزادى ايران نبوده‏اند.
س ـ سازمان انجمن اسلامى را تشريح فرمائيد و بنويسيد كه در كداميك از شهرستانها شعبه و نمايندگى دارد و فعاليت تبليغاتى اين انجمن و نحوه عضوگيرى آن چگونه است؟
ج ـ انجمن اسلامى در همين راستا اقدام و تشكيل شد در شيراز و مشهد بوده است و اين انجمن ضمن اجازه‏اى را مى‏دهد ولى داوطلب و ... قبلاً جز در تهران عنوان و محل ندارد فعاليت تبليغات انجمن طبق مجالس جشن و همكارى و سخنرانى بوده است كه از دو سال قبل ... پيدا كرد سازمان انجمن به طورى كه در اساسنامه ذكر شده است در ضمن همه كاره مجمع عمومى است و شورايى است و هيئت مديره پاره‏اى كميسيونها براى برگزارى جشن‏ها،... و گردشهاى دسته جمعى... مساجد و ابنيه‏سازى...
س ـ رابطه انجمن مذكور با شركت سهامى انتشار و شركت‏هائى از قبيل ياد ـ صافياد و غيره چگونه بوده و ضمنا وضعيت سهام شركت مذكور كه در اختيار انجمن بوده چه شد
ج ـ انجمن با شركت‏هاى ياد و صافياد و ساير موسسات ... ارتباط كافى ندارد جز دوستى و ... ولى در شركت انتشار همين كه اعضاى انجمن سهامى داشته و نامى ... انجمن سهامى را كه ... منتقل كرده‏ام ...
س ـ تعداد اعضاء انجمن چند نفر است ضمنا اعضاء شورا همچنين هيئت مديره را با ذكر اسم معرفى نمائيد.
ج ـ اعضاء انجمن در حدود شصت نفر بايد باشد و شايد كمى بيشتر از اعضاء شوراى اسلامى آقايان تاج، دبير، كيهانى، ابراهيمى، صباغيان، ... را مى‏توانم اسم ببرم ... آقايان معين‏فر، دبير، صباغيان، عبدالعلى بازرگان و حريرى... عضوگيرى در اساسنامه معين شده است تابعيت ايران مسلمان با تقوى ... است و ما در صورتى كه دو نفر از اعضاى سابق را بايد به عنوان معرف معرفى نمايد پس از تصويب هيئت مديره به عضويت در مى‏آيد.
س ـ مخارج انجمن از چه محلى تأمين مى‏شود و حق عضويت هر يك از اعضاء چه مبلغى است و فعاليت انتشاراتى آن در كداميك از چاپخانه‏ها به عمل مى‏آيد.
ج ـ مخارج انجمن اسلامى اول از حق عضويت كه مبلغ آن يكصد ريال در ماه است تأمين مى‏شود ضمنا براى مهمانى‏ها و جشن و غيره سالى به صورت ... يا داوطلبانه مى‏پردازند. فعاليت ... انجمن اصلاً زياد نشده است و بيشتر آنچه حساب مى‏شده است شركت انتشار داده مى‏شد اخيرا هم يك سال مى‏شد كه چيزى بيرون نداده است.
س ـ باتوجه به اينكه استحضار داريد كه انجمن توليد بدون مجوز قانونى به فعاليت خود ادامه مى‏دهد در لذا مقرر است كه برچيده شده و از اين ... هيچ عنوانى در هيچ جا اعم از تهران و ساير شهرستان‏ها و منازل جلسات انجمن مورد بحث تشكيل مى‏گردد از اينجا ابلاغ مى‏شود كه ضمن تعطيل از انحلال انجمن مراتب را به هيئت مديره ابلاغ فرمائيد.
ج ـ به همين ترتيب به اطلاع دوستان خواهم رساند و فكر مى‏كنيم آقايان امتناعى ندارند و براى كسب مجوز مراجعاتى به مقامات مربوطه ننمايند.