سند نامه ::
 
گزارش درباره مهندس مهدى بازرگان

محترما معروض مى‏دارد گزارشات و اطلاعات واصله حاكى بود نامبرده بالا جزء گردانندگان و اشخاصى بوده كه مقدمات ميتينگ 30 تير و تظاهرات را فراهم مى‏كرده و تحريك مى‏نموده‏اند كه در اجراى امر در تاريخ 29 / 4 / 40 دستگير و به زندان قزل قلعه تسليم و به موجب قرار بازداشت شعبه 7 بازپرسى دادستانى ارتش زندانى گرديده است. اينك نتيجه بازجويى‏هاى معموله به شرح زير به استحضار عالى مى‏رسد:
الف ـ هويت و مشخصات متهم: مهندس مهدى بازرگان فرزند عباسقلى شناسنامه 20674 بخش 4 تهران متولد سال 1286 شغل استاد دانشگاه ساكن خيابان آمل كوچه پروين ـ داراى عيال و اولاد ـ مذهب اسلام ـ تبعه ايران
ب ـ سوابق و اتهامات قبلى متهم: در سال 34 و در نتيجه فعاليت به نفع حزب ايران و نهضت مقاومت ملى در تاريخ 27 / 1 / 34 طبق ماده 5 فرماندارى نظامى بازداشت و پس از مدت پنج ماه زندانى بودن آزاد شده است ـ نامبرده از طرفداران جدى دكتر مصدق و از مؤسسين جبهه باصطلاح ملى و عضو هيئت اجراييه جبهه ملى مى‏باشد. خلاصه اظهارات و اعترافات متهم: عضو شوراى جبهه ملى و از مؤسسين نهضت آزادى ايران است. در تنظيم و تصويب اعلاميه شركت در ميتينگ 30 تير در ميدان جلاليه مداخله داشته است و با وجودى كه شهربانى كل كشور طى اعلاميه موضوع اجتماعات و ميتينگ روز 30 تير را قدغن نموده بود معهذا نامبرده شركت در ميتينگ را اخلال نظم و مزاحمت براى دولت نمى‏داند نامبرده بيان مى‏دارد ممكن است در اجتماعات و تظاهرات آزاد عمومى افرادى كه سابقه توده‏اى داشته باشند وارد عمل و جبهه ملى گرديده و همراهى نموده باشند ولى اين پيش آمد غير قابل پيش بينى و جلوگيرى است. اصرار و علاقه كمونيسم‏ها به اين كه خود را به مليون بچسبانند خالى از نيرنگ و تزوير نيست و قصدشان لكه‏دار كردن اشخاص و افراد ملى است و قصد ديگرشان اغوا كردن و در اختيار گرفتن ابتكارات بوده است ـ چنانچه در مراحل پايين اجتماعات و تظاهرات افراد بى اراده و بى اثرى در برنامه تظاهرات جبهه ملى پيدا شدند و هم‏آهنگى و هم گامى كردند نبايد وحشت نمود. نامبرده اظهار مى‏دارد چنانچه اطلاع داشتم شركت در ميتينگ جلاليه به دستور به اداره و به نفع حزب منحله توده يا عوامل خارجى بوده با تشكيل ميتينگ موافقت نمى‏كردم ـ ضمنا اظهار داشته بعيد نيست افراد زيادى كه ممكن است بعضى از آنها تمايلات توده‏اى داشته باشند به قصد اعتراض شعارهايى داده و تظاهراتى كرده باشد.
نظريه: نامبرده فردى جاه طلب و دنبال مقام مى‏گردد لذا به عناوين مختلفه سعى مى‏نمايد كه عده‏اى را به دور خود جمع نموده و با جار و جنجال به هدف و آرزوى خود برسد لذا به تأسيس نهضت آزادى ايران اقدام و به عضويت شوراى مركزى جبهه ملى انتخاب مى‏گردد.



* شماره: س 50 ـ 1599 / 311
تاريخ : 17 / 5 / 40
موضوع : مجلس عزادارى
جامعه اسلامى معلمين جامعه اسلامى معلمين كه وابسته به مهندس مهدى بازرگان مى‏باشد شبهاى 26 و 27 و 28 و 29 ماه صفر از مردم دعوت نموده كه در جلسات سخنرانيهاى مذهبى شركت نمايند و اين مراسم در سال گذشته نيز تشكيل گرديد. نشانى خيابان سى مترى نظامى. بين ميدان 24 اسفند و خيابان شاه. دبستان الفباء. محترما بعرض رسيد. 17 / 5
در جريان باشيد نتيجه را مرتبا گزارش نمائيد.
دايره س ـ ن
در اجراى امر اقدام شود.22 / 5
در اجراى امر نتيجه جلسات گزارش خواهد شد به پرونده مهدى بازرگان ضميمه و بايگانى شود.
نادرى 23 / 5 / 40
گيرندگان : ساواك تهران