سند نامه ::
 
آیت الله فلسفی: دولت مسبب بدبختى‏ها است

تاریخ 5 / 1 / 1336
آقاى فلسفى واعظ هم اين روزها در تهران نبودند و قم رفته است و هر شب را در مساجد و محافل منبر ميرفته است ملاقاتهاى خصوصى بين ايشان و آيت الله بروجردى1 شده است و ملاقات ايشان بيشتر درباره بهائى‏ها و انتخاب زنان بوده است و در بعضى از منبرها هم از اوضاع كنونى ايران و مردم و وضع اقتصادى گله‏هائى در بالاى منبر كرده است و اظهار داشته است كه تا كى بايد مردم با اين وضع بدبختى زندگى كنند و در يكى از منبرها گفته است كه دستگاه دولت خود مسبب اين بدبختى‏ها است و اين گرانى بازار و وضع اقتصادى را دولت باعث شده است.

1ـ حضرت آيه‏اللّه‏العظمى حاج آقا حسين طباطبايى معروف به بروجردى در سال 1292 هجرى قمرى متولد شد و در سال 1380 بدرود حيات گفت. وى زعيم حوزه علميه قم(بعد از آيه‏اللّه حائرى)، بانى مسجد اعظم قم و بزرگترين مرجع تقليد شيعيان بعد از شهريور 1320 هجرى شمسى و ايام سلطنت محمدرضا شاه بود. او پس از فراگيرى مقدمات در بروجرد به اصفهان رفت و در آنجا به تعليم فقه و فلسفه مشغول شد. وى در نجف مدت 8 سال در محضر آخوند ملا محمد كاظم خراسانى به استفادت مشغول بود. پس از اين دوران به ايران بازگشت و در بروجرد به تدريس علوم عقلى و نقلى پرداخت و در سال 1323 هجرى شمسى از سوى امام و ساير علما به قم دعوت شد. آيه‏اللّه بروجردى پس از ملاحظه شكست مشروطيت و حوادثى چون اعدام شيخ فضل‏اللّه نورى، و نيز آزردگى ناشى از بى ثمر ماندن فعاليتهاى سياسى در مقابل رضاخان حتى‏الامكان از ورود در مسائل سياسى پرهيز مى‏كرد و نگران آن بود كه مبادا اين گونه اقدامات به زيان مسلمين تمام شود. ايشان به همين جهت گاه مورد اعتراض واقع مى شد. پس از قيام علماى اصفهان و فاجعه مسجد گوهرشاد، حوزه علميه قم با وجود شخصيتهايى همچون آيه‏اللّه العظمى بروجردى و آيه‏اللّه العظمى حائرى، به صورت بزرگترين حوزه علميه شيعه درآمد و موجب رونق ساير حوزه‏هاى علمى ايران گرديد. محمدرضا در بدو سلطنت سعى داشت به آيه‏اللّه‏ بروجردى نزديك گردد و از وجود پرنفوذ وى بهره‏بردارى نمايد. امّا از جانب آن حضرت مطرود و مورد اعتراض واقع گرديد. شاه كه مرجعيت را سدّى در مقابل استعمار مى‏ديد، پس از فوت ايشان در صدد بر آمد از استقرار مرجعيت عامّه در قم جلوگيرى و كانون نيرومند روحانيت را به نجف اشرف منتقل كند. به همين جهت تلگراف تسليت خود را به حضور آيه‏اللّه حكيم، مرجع بزرگ شيعيان، در نجف اشرف فرستاد. ليكن روحانيون ايران عمل وى را بى‏اعتنايى به مراجع قم و تضعيف روحانيت شناختند. ر.ك : كوثر ج 1 ، صص 30ـ29 و 69ـ68