سند نامه ::
 
اختلاف در جبهه ملى



موضوع : ايجاد اختلاف در جبهه ملى
شماره : 414 / 316 تاریخ 5 / 2 / 1340
نطق اخير الهيار صالح در مجلس شوراى ملى كه برخلاف انتظار اعضاى جبهه ملى خيلى ملايم و جنبه مخالفت شديد با دولت را نداشته است و در واقع اين ملايمت و سلوك الهيار صالح بعقيده طرفداران جبهه ملى تائيد ضمنى وضع موجود و دولت آقاى شريف امامى بوده موجب گرديده كه دانشجويان دانشگاه و آن دسته از اعضاى جبهه ملى كه از الهيار صالح طرفدارى ميكرده‏اند به انتقاد از روش سياسى مشاراليه بپردازند و چون دانشجويان دانشگاه كه به اميدوارى زيادى در جلو مجلس شورايملى اجتماع نموده و قصد تظاهرات به نفع الهيار صالح داشته‏اند و فكر ميكردند نطق الهيار صالح خيلى شديد و جنبه انقلابى خواهد داشت پس از انتشار متن نطق وى متوجه روش سياسى الهيار گرديدند چند روز اخير به انتقاد از اين طرز عمل پرداخته و با نهضت مقاومت ملى كه روش انقلابى دارد نزديك شده‏اند.1 رحيمى عضو مؤثر نهضت مقاومت ملى ميگفت از اين پس نهضت مقاومت ملى با افراد جبهه ملى كه بوسيله الهيار صالح رهبرى مى‏شود و اقدامات آنها از نطق و خطابه تجاوز نميكند همكارى نخواهند داشت و آنها را جبهه سازش كار ميشناسند. گزارش واصله ديگرى حاكى است جبهه ملى اكنون به دو دسته تقسيم شده به اين ترتيب كه عده‏اى تحت عنوان جبهه ملى فعاليت مى‏كنند و اقدامات آنها حاد نيست و از نطق و خطابه تجاوز نميكند و رهبرى اين دسته الهيار صالح ميباشد دسته ديگر بنام نهضت مقاومت ملى فعاليت دارد كه افراد آن داراى افكار انقلابى و هدفشان مبارزه با رژيم سلطنتى ايران است اين دسته به وسيله مهندس حسيبى ـ زيرك زاده و باقر كاظمى رهبرى مى‏شوند و دانشجويان دانشگاه نيز جزء اين دسته اخير هستند و دسته مزبور كه پيوست مطالبى در جرايد اروپا و آمريكا راجع به فساد در دستگاه حاكمه ايران انتشار مى‏دهد و مردم را به انقلاب دعوت مى‏كنند و افراد وابسته به حزب توده كوشش دارند با اين دسته همكارى داشته باشند.
اصل پرونده جبهه ملى مركز و رونوشت به پرونده نهضت مقاومت ملى مركز ضميمه و به اداره يكم ارجاع شود. 17 / 2 / 40


1ـ دو دستگى در جبهه ملى در بهار 1340 خود را نشان داد و نهضت مقاومت ملى به رهبرى مهدى بازرگان، آيت‏اللّه‏ طالقانى و سحابى به نام نهضت آزادى اعلام موجوديت كرد. اين افراد داراى عقايد مذهبى بودند و با فعاليت رهبران حزب توده در جبهه ملى مخالفت داشتند. نهضت آزادى اعلام كرده بود تا مسلمان ايرانى مشروطه خواه و مصدقى هستيم، مسلمانيم زيرا نمى‏خواهيم اصول عقايدمان را از سياست خود جدا كنيم، ايرانى هستيم زيرا به ميراث ملى خود احترام مى‏گذاريم، مشروطه خواه هستيم زيرا آزادى انديشه بيان و اجتماعات را خواستاريم، مصدقى هستيم زيرا استقلال ملى را مى‏خواهيم. براى اطلاعات بيشتر به : نهضت آزادى و جبهه ملى از انتشارات نهضت آزادى در سال 1340 رجوع شود.