سند نامه ::
 
ميتينگ جبهه ملى


موضوع : ميتينگ جبهه ملى
شماره : 838 / 316 تاریخ 28 / 2 / 1340
از ساعت 15 امروز بتدريج براى شركت در متينگ اعلام شده جبهه ملى دستجات كارمندان فرهنگيان ـ دانشجويان ـ بازاريان ـ اصناف و كارگران جمعى از كارگران زن و كارخانجات از كليه نقاط شهر به طرف ميدان جلاليه حركت كرده و كثرت دستجات 3 و 5 و 10 نفرى شركت كنندگان در متينگ كه بسوى جلاليه در حركت بودند مقارن ساعت 16 به حدى رسيد كه عبور و مرور وسائط نقليه در خيابانهاى اصلى و فرعى منتهى به ميدان جلاليه و بلوار كرج به سختى انجام ميشد و علاوه بر دستجات پياده كه فوقا اشاره گرديد عده زيادى هم با اتومبيل سوارى شخصى و تاكسى و اتوبوس و موتورسيلكت و دوچرخه به جلاليه آمده بودند ودر حدود 4 هزار دستگاه سوارى در طرفين خيابان بلوار كرج و ميدان جلاليه و خيابانهائيكه به بلوار و ميدان جلاليه منتهى ميگردد متوقف بودند و در حدود دوهزار نفر دوچرخه سوار هم در ميدان به چشم مى‏خوردند و جمعيت شركت كننده در ميتينگ به 50 هزار نفر تخمين زده ميشد و مقارن ساعت 16 عده‏اى از كارگران بازار از جمله حاج مانيان ـ حاج على روانچى ـ حاج زين‏العابدين و مرتضى زمرديان اقدام به بستن دكاكين خود نموده‏اند كمى بعد قسمتى از دالان امين‏الملك و دالان بزرگ و سراج‏ها اقدام به بستن مغازه‏ها نموده و بسمت جلاليه حركت كردند. در همين ساعت هم عده‏اى در حدود 300 نفر و بسمت جلاليه در حدود 300 نفر از دانشجويان دانشگاه مقيم كوى اميرآباد به حالت دمونستراسيون وارد ميدان جلاليه گرديدند كه ورود آنها با ابراز احساسات حاضرين توأم بود اين صف 300 نفرى دانشجويان را امير حسين و طباطبائى دانشجويان سال چهارم پزشكى رهبرى مينمودند و آنان در طول راه از اميرآباد تا ميدان جلاليه شعارهائى مبنى بر هم بستگى دانشگاه با جبهه ملى ميدادند. تا ساعت 416 كليه جايگاههاى ميدان جلاليه و همچنين قسمتى از محوطه مقابل جايگاها توسط شركت كنندگان زن و مرد در ميتينگ اشغال گرديده و اطراف ميدان را هم مامورين انتظامات جبهه ملى احاطه نموده و اين مامورين با نصب نوارى بسينه مشخص بودند در قسمت جنوبى ميدان جلاليه مقابل تربيونهاى اول و دوم از سمت جنوب ميدان در حدود 1500 دوچرخه سوار كه اغلب عناصر چپى و بيشتر از تيپ كارگر بودند تجمع كرده و حد فاصلى هم با جمعيت مقابل خود ايجاد نموده بودند و اين عده در تمام طول مدت سخنرانى ناطقين سكوت را رعايت نموده و سراپا گوش بودند و در بعضى موارد هنگام ابراز احساسات عموما با مشت‏هاى گرده كرده كه بالاى سر خود ميگرداندند با ديگران تشريك مساعى مينمودند. و در جايگاه سلطنتى ميدان جلاليه كه ميكرفون قرار داده شده بود سيد باقر كاظمى ـ دكتر كريم سنجابى ـ الهيار صالح ـ دكتر غلامحسين دكتر غلامحسين صديقى ـ دكتر شاپور بختيار ـ دكتر سعيد فاطمى ـ دكتر محمدعلى خنجى ـ حاج حسن قاسميه ـ داريوش فروهر ـ على اصغر گيتى بين ـ و جمع ديگرى از سران جبهه ملى و مخبرين و عكاسان جرائد داخلى و خارجى اجتماع كرده بودند و اكثر شركت كنندگان در ميتينگ هم به صورت يك دايره و به شعاع بيش از يكصد متر در جلو جايگاهها و وسط ميدان بحال ايستاده اجتماع كرده و در ضلع شرقى مقابل جايگاهها و پشت سر جمعيت هم كاميونهاى ارتش حامل سربازان قرار داشت. قبلاً شعارهائى داده شد و ضمن آن اعلام گرديد كه پس از خاتمه متينگ جمعيت بايستى با نظم و آرامش كامل متفرق گردد و هركس تظاهراتى بنمايد از جبهه ملى نيست.
مقارن ساعت 45 / 16 اولين ناطق دكتر كريم سنجابى پشت ميكرفون قرار گرفت و در حدود سه ربع ساعت پيرامون اعمال و اقدامات دولتهاى بعد از 28 مرداد تا سقوط حكومت مهندس شريف امامى صحبت نموده ناطق ضمن سخنان خود اظهار داشت دولت كنونى و طرفداران آن مدعى هستند كه مجلسين شورا و سنا را منحل نموده‏اند اما اين ادعا دروغ محض است اين جبهه ملى و شما مردم ميهن پرست بوديد كه با مبارزات خود اين دولت را وادار به انحلال مجلسين نموديد و حالا هم دولت آقاى دكتر امينى به عذر ناقص بودن قانون انتخابات ميخواهد انتخابات را برخلاف نص صريح قانون اساسى به تعويق اندازد اما جبهه ملى رسما اعلام مينمايد كه اساس مشروطيت تعطيل بردار نيست و بايستى انتخابات سراسر كشور در اسرع وقت و با همين قانون اجراء نمود و اگر دولت ضرورى بداند ميتواند فقط چند تبصره به قانون فعلى اضافه نمايد نه اينكه قانون را يكجا تغيير دهد. سخن ديگر ما اينست كه بعضيها استناد به انتخابات دوره هفدهم مينمايند من از جانب آقاى وزير كشور كه شخص بى‏نظر و بى‏غرض و مطلعى هستند ميپرسم كه اگر ايشان به اين موضوع استناد ميفرمايند و بعلت ناقص بودن قانون انتخابات كرارا حق ملت ايران پايمال شده و مردم نتوانسته‏اند نمايندگان حقيقى خود را به مجلس بفرستند و براى نمونه ضمن گفتار خويش انتخابات دوره هفدهم مجلس شوراى ملى را كه در زمان حكومت جناب آقاى دكتر محمد مصدق انجام شده (ابراز احساسات شديد حاضرين و كف زدن ممتد مردم) مثال زده‏اند بايد بگويم اگر در آن دوره هم اعمال نفوذى شد همين مامورين امروزى شما كه در آن وقت هم كم وبيش در رأس كار بوديد در انتخابات دخالت كردند و آن انتخابات هر چه بود از انتخابات بعد از كودتاى 28 مرداد بهتر و آبرومندانه‏تر بود اين قانون انتخابات كه فعلاً دولت جناب آقاى دكتر امينى تصميم باصلاح و تغيير آن گرفته همان قانون انتخاباتى است كه مشيرالدوله‏ها و مدرس‏ها و جناب آقاى دكتر مصدقها را به مجلس فرستاده است (ابراز احساسات شديد جميعت) اگر دولت به بهانه اصلاح قانون انتخابات بخواهد در انجام انتخابات تعلل كند با مشت آهنين ملت مواجه خواهد شد. سپس دكتر غلامحسين صديقى پشت ميكروفن قرار گرفته ولى در نطق كوتاه خويش از افتضاحات دو انتخابات تابستانى و زمستانى دوره بيستم و همچنين انحلال مجلسين بسبب مخدوش بودن انتخابات انجام شده مطالبى اظهار داشت و در پرده اشاره به آن قسمت از نطق آقاى دكتر ارسنجانى وزير كشاورزى كه در اجتماع اهالى جنوب شهر در چند شب قبل در سالن سينما رامسر ايراد نمودند و از راديو نيز پخش شده و درباره خريد و فروش كرسى‏هاى مجلس و دريافت پول توسط يكى از وزراء مطالبى گفته و علاوه كرد كه آقاى دكتر امينى نخست وزير بالصراحه بيان داشته‏اند كه مملكت در حال افلاس و ورشكستگى است پس آنهمه پولهائيكه در ازاء واگذارى منابع نفتى از بيگانگان دريافت شد و همچنين آنهمه كمكى كه خارجيها نمودند چه شد آنها را همان حكومتهاى بعد از كودتا چپاول نمودند ما كه به آن پولها دسترسى نداشتيم زيرا در زندانها و تبعيدگاهها بسر ميبرديم ناطق پس از آنكه رشته سخن را به لزوم انجام سريع انتخابات كشيد به گفتار خود خاتمه داد. آنگاه دكتر شاپور بختيار پشت ميكروفن قرار گرفت و با زبانى عاميانه و مردم پسند شروع به صحبت نموده و گفت دولت فاسد ـ بى‏وطن ـ پست فطرت ـ خائن زاهدى كه با كودتا روى كار آمد زمينه را براى تسلط دولتهاى بعدى كه هر يك خانه و هستى مملكت را غارت نمودند باز نمود 25 سال است كه دولتهاى فاسد و خائن در اين مملكت به ما وعده تأسيس كارخانه ذوب آهن ميدهند اما هيچكدام به وعده خود وفا ننمودند دولت مصر 4 سال است كه شروع به اقدام و اصلاحات نموده و ظرف اين 4 سال كارخانه ذوب آهن خود را هم ساخت اما دولتهاى ما تا توانستند وعده دروغ دادند. ناطق سپس خطاب به دولت مهندس شريف امامى گفت آقاى مهندس شريف امامى شما كه هم نخست وزير اين كشور بوديد و هم در كابينه اقبال وزير صنايع و معادن بوده‏ايد شما چطور شد كه در آن موقع به آقاى دكتر اقبال نفرموديد كه وضع وزارتخانه شما آنست مگر شما مسئوليت مشترك نداشتيد بعد كه نخست وزير شديد چرا ورشكستگى و افلاس خزانه مملكت را به اطلاع مردم نرسانديد پس هم شما و هم دولت سلف شما در چپاول و غارت خزانه و هستى مملكت سهيم بوده‏ايد و حتى نمايندگان قلابى مجلسين هم كه بعد از كودتا هشت سال در خانه ملت نشسته و خون مردم را مكيدند در اعمال شما و دولتهاى قبلى شما سهيم و شريك بوده‏اند. اكنون وضع افلاس و ورشكستگى و خالى بودن خزانه مملكت بجائى رسيده كه آقاى دكتر على امينى ادعا نموده كه دولت در وضعى است كه بايد حقوق ارديبهشت ماه كارمندان دولت را دو قسطه بپردازد (خنده شديد حضار). سپس ناطق خطاب به ملت ايران گفت (منحط وفاسدترين دستگاههاى دولتى ما در گذشته و حال وزارت امورخارجه بوده است و با كشور عراق هم كه بديم با مصريها هم كه هنوز كنار نيامده‏اند و با هند هم كه چند سال است استقلال بدست آورده روابط ما طورى است كه هنوز به طرف ما نيامده من اين 5 كشور را مثال زدم و اكنون از طرف جبهه ملى سئوال مينمايم پس ما با كدام كشور روابط حسنه داريم ناطق سپس در مورد وعده‏هاى گذشته جبهه ملى و تهديد مالكيت سخن گفت و در پايان اظهار داشت كه اگر روزى قدرت را بدست گرفتيم براى اين مملكت و بخاطر اين مردم هر چه ادعا نمائيم انجام خواهيم داد و خواسته‏هاى ملت را برآورده خواهيم ساخت ما نه با روس و نه با آمريكا و نه با انگليس به هيچكدام بستگى نداريم و ما فقط به پشتيبانى ملت ايران مستظهريم. پس از پايان سخنرانى دكتر شاپور بختيار كه مقارن ساعت 45 / 18 دقيقه به اتمام رسيد داريوش فروهر پشت ميكروفن قرار گرفت و قطعنامه ميتينگ را قرائت نمود. و اين قطعنامه درباره شروع انتخابات در اسرع وقت با اشاره به مواد قانون بود كه مشروحا قرائت گرديد. در ساعت 15 / 7 بعد از ظهر ميتينگ خاتمه يافت و جمعيت بتدريج متفرق شدند. شعارهائيكه از طرف جمعيت داده ميشد عبارت بود از جبهه ملى پيروز است ـ درود به كارگران پالايشگاه آبادان و دانشجويان دانشگاه تهران كه قدم به قدم با جبهه ملى همكارى و فعاليت نموده و مينمايند. شعارهائيكه به روى پارچه نوشته بود عبارت بود از ملت ايران خواهان شروع انتخابات در سراسر كشور ميباشند .كارگران گرمابه داران خواستار شروع انتخابات ميباشند. بازاريان با تمام قوا در راه حق و آزادى ايستادگى خواهند كرد. ما با هرگونه تأخير در انتخابات مبارزه خواهيم كرد.

موضوع همان شب بصورت گزارش ويژه بعرض مقامات نماينده كشور رسيده پرونده جبهه ملى ضميمه و به اداره يكم ارجاع شود. 1 / 3 / 40