شماره : 16751 / 20 الف تاریخ 6 / 7 / 1344 ساعت 1500 روز 5 / 7 / 44 عدهاى از عناصر جبهه ملى به ملاقات آيتاله زنجانى رفتند. ملاقات كنندگان حسين شاه حسينى. ابوالفضل قاسمى و محمد شانهچى بودند. ابتدا قاسمى گفت حضرت آقاى زنجانى شايد در هيچ دوره از ادوار 24 ساله اخير مبارزات ملى ايران. نيروهاى ملى مثل امروز دچار فقدان كادر رهبرى نشده باشد. مردم در هر طبقات آمادگى براى مبارزه دارند ولى كسى نيست آنها را هدايت و رهبرى كند ما كه مدتى است به اتفاق عدهاى از دوستان جمع شدهايم نتيجه مطالعات ما بدين جا رسيده كه احساس مبرم به يك كادر رهبرى مينمايم تا در يك سپاه پرچم مبارزه نباشد مردم را نميتوان به خوبى متشكل كرد. امروز شما كه داراى خصائل رهبرى كامل هستيد تنها مشعلى ميباشد كه ميتوانيد فرا راه ملت را روشن كنيد ما از شما ميخواهيم رهبرى مبارزات را بپذيريد تا بتوانيم نيروى لازم را براى اينكار متشكل كنيم. آيتاله زنجانى گفت آقا چه بايد كرد كسى پيدا نميشود. من مدتى است ميكوشم عدهاى را متشكل سازم تا اين رهبرى را به عهده بگيرند ولى كسى نميآيد من معتقدم شما بيشتر دنبال جستجوى رهبر يا رهبران نباشيد مبارزات خود را آنهم به طور سرى شروع كنيد ما هم كمكم تائيد خواهيم كرد. من با مبارزات علنى موافق نيستم چه نتيجه اينهمه مبارزه آنهمه داد ميزدند چهارچوبه قانون اساسى يكجا كشيد؟ بنابراين بايد مبارزات سرى را پيش گيريم كه آزاد خواهيم بود هر روشى را اتخاذ كنيم. شاه حسينى گفت حضرت آقاى زنجانى با اختلافاتيكه دو سال پيش بين رهبران جبهه ملى افتاده در نتيجه مبارزه متوقف شد ما دنبال كسى ميگرديم كه هم وجهه مذهبى و هم ملى داشته باشد به اصطلاح هم طرفداران دكتر مصدق و هم هواخواهان آيتاله خمينى او را بپذيرند شما تنها كسى هستيد كه اين دو صفت را داريد بنشينيد وضع ما را روشن كنيد. هدف و خط مشى مبارزه را تعيين نمائيد ما حاضريم تا پاى جان در راه ملت بكوشيم. آيتاله زنجانى گفت تنها با من كار درست نميشود و اگر من علنى شروع به كار كنم سازمان امنيت مرا در زنجان مقيم ميكند نتيجهاى نميگيريم. يك كار خوبى كه الان ميشود كرد اين است شمار كادرى درست كنيد كه اسناد و مدارك و اطلاعات مفيد و مهم را بدست آورد و سپس سازمانى ايجاد كنيد اين اطلاعات را چاپ و نشر دهد بنابراين از اين راه شروع به كار كنيد. بهتر است ما هم كه تكذيب نكنيم كمكم پيش ميرويد آنوقت همه دوروبر شما جمع ميشوند. بالاخره بعد از بحثهاى زياد بنا شد درباره پيشنهاد آيتاله زنجانى تهيه يك كادر جمعآورى اطلاعات و اخبار و چاپ و نشر آن مطالعه شود و امكانات كار گزارش گردد. عينا اقدام به اداره 1 ارسال ميگردد شماره 8 / 7 در بولتن روز 8 / 7 / 44 درج شد. دستور داده شد مطالب كلى و لازم جهت بولتن آماده شود. مفهوم مخالفت اين است كه كادر رهبرى مفهوم ندارد. * در سالهاى پس از قيام 15 خرداد 1342 سه گروه مختلف در بين مذهبيها شكل گرفت گروه نخست افرادى همچون آيتاللّه خويى. مرعشى و خراسانى كه اعتقاد به دورى روحانيون از سياست داشتند. گروه دوم روحانيان مخالف ميانه رو بودند اين گروه توسط آيتاللّه محمدرضا گلپايگانى، محمد مهدى ميلانى در مشهد و كاظم شريعتمدارى رهبرى مىشد. از افراد برجسته اين گروه نمىتوان به آيتاللّه زنجانى اشاره كرد روحانى آذرى زبان كه از مصدق و نهضت مقاومت ملى پشتيبانى كرده بود و با جبهه ملى و نهضت آزادى رابطه نزديك داشت. اين گروه گرچه در مسايل راجع به راى زنان و اصلاحات ارضى مخالف رژيم بودند ولى ترجيح مىدادند با شاه ارتباط داشته باشند و از اين طريق سياستهاى حكومت را تعديل كنند پس از شكست جبهه ملى دوم و تشكيل جبهه ملى سوم رهبران اين جبهه در صدد يافتن پارامترهاى مناسب براى ادامه مبارزه بودند و در اين ميان مىخواستند با تمسك به رهبرى مذهبى از طريق آيتاللّه زنجانى بتوانند پيوندى با مذهبيون و توده مردم برقرار كنند كه اين امر با مخالفت وى روبرو شد. براى اطلاع بيشتر رجوع كنيد به جلد 2 كتاب تاريخ 25 ساله ايران تاليف سرهنگ نجاتى (تهران : رسانه 1371) |