سند نامه ::
 
قضاوت‌ها

موضوع : اظهار نظر مردم درباره اعدام طيب

اعدام طيب حاجى رضايى و حاجى اسماعيل رضايى در تهران و پخش جريان اعدام آنها به وسيله روزنامه‏هاى پرتيراژ مثل كيهان و اطلاعات در روزهاى اول باعث تفسيرهايى در بين مردم شد و هر يك از طبقات اجتماع به نوعى درباره واقعه مزبور و علت تيرباران نامبردگان اظهار نظر مى‏كردند آقاى محسن محسنيان در روز يك شنبه ساعت 2 بعدازظهر روبروى مغازه شيرينى فروشى طباطبائى كه از ايشان درباره موضوع سوال كردم گفتند حالا به همه مردم معلوم شد كه استعمار حتى به نوكران خود نيز رحم نمى‏كند و ايشان اظهار مى‏داشتند كه اصولاً دستگاه زمينه را طورى چيده بود كه از اول بازداشت طيب و دوستانش معلوم بود كه مى‏خواهند او را بكشند و بدين وسيله به ديگران نشان دهند كه تمرد و سرپيچى از اوامر ارباب حتى براى نزديكترين افراد به دستگاه مجازاتهاى سنگينى دارد و ايشان مى‏گفتند كه اگر به روزنامه‏هاى كيهان و اطلاعات كه وقايع روزهاى 15 و 16 خرداد را نوشته‏اند نظر سطحى بيندازيم به خوبى معلوم مى‏شود كه دولت از روز اول قصد داشته است طيب را محكوم به مرگ كند و او را مسبب اصلى واقعه قلمداد نمايد. اين كه مى‏گويند علت اصلى تيرباران طيب محاكمات او و حملاتش به دستگاه بوده است با توجه به آنچه رئيس سازمان امنيت در مصاحبه مطبوعاتى خود گفته است و اين كه از ساعت اول او را خاطى و توطئه چين معرفى كردند معلوم مى‏دارند كه دستگاه قصد داشته است بالاخره او و يا ديگرى را بلاگردان كارهاى خود بكند.
آقاى على اكبر سرجمعى دانشجوى سال آخر دانشكده پزشكى كه صبح امروز ساعت 5 / 7 با ايشان در اول خيابان تهران ملاقات به عمل آمد مى‏گفتند گرچه طيب و امثال او جنايات بسيار كرده‏اند و عامل هزاران فساد بوده‏اند ولى بايد ديد همان كسانى كه امروز او را غارتگر و بلواچى معرفى مى‏كنند چرا در چند سال اخير به او پر و بال دادند و گذاشتند كه او به مردم اجحاف كند و يك مرد لات و چاقوكش چنين قدرتى پيدا كند كه بتواند به گفته خودشان شهرى را شلوغ كند و توپ و تانكها را از پادگانها به شهر بكشاند و بعلاوه با توجه مختصرى به مطالب روزنامه‏هاى كيهان و اطلاعات كه دلايل محكوميت او را نوشته بودند هيچ گونه سندى جز شهادت چند نفر بارفروش ديده نمى‏شود كه دليلى بر محكوميت وى باشد ايشان مى‏گفتند كه افسوس كه ما تشكيلاتى نداريم و الا به خوبى مى‏توانستيم از تيرباران شدن طيب نتيجه بگيريم كه دستگاه اصولاً چنين افرادى را براى يك چنين روزهايى مى‏خواهد و اگر يك بار از فرمان آنها سرباز بزنند به روزگار طيب دچار مى‏شوند.
به طور كلى تمام توده‏هاى غيرتشكيلاتى مشهد معتقدند كه طيب به واسطه اين كه نگفته است كه من پول از خمينى گرفته‏ام اعدام شده است و حتى بعضى‏ها اظهار نظر مى‏كنند كه ناخنهاى او را در زندان كشيده‏اند و به او قول داده‏اند كه اگر اقرار كند و بگويد كه خمينى به من پول داده است او را آزاد خواهند نمود و او چون حاضر نشده است چنين دروغى بگويد او را تيرباران كرده‏اند. عده‏اى كه اهل هيأت‏هاى سينه زنى هستند مى‏گويند طيب همه ساله مانند عباس قصاب كه روزهاى 11 محرم در مشهد دسته به راه مى‏اندازد و امسال در مشهد دولت اجازه چنين كارى را به او نداده و مصادف با دستگيرى آقاى قمى گرديد در تهران دسته‏اى بزرگ به راه مى‏اندازد و امسال دسته او با جمعيتهايى كه مشغول تظاهرات بوده و عده‏اى كه مأمور بوده‏اند در دسته او داخل شوند و مردم را به هيجان بياورند مصادف شده است و در نتيجه پاى او هم به مرگ كشيده شده است وافراد متعصب و مذهبى هم در اغلب محلهاى عقب‏افتاده تقريبا او و سرگذشت زندگى او را با حربن يزيد رياحى مقايسه مى‏كنند و مى‏گويند گرچه طيب يك عمر چاقوكشى و آدمكشى نمود ولى در آخر كار با طرفدارى از دين و در راه طرفدارى از حق كشته شده است.
از نظر دانشجويانى كه من با آنها تماس گرفته‏ام مانند آقاى عباس اعظم كفشدارى و اسماعيل زاده و محمود جاودانى اصولاً وجود چنين باباشملهايى براى اجتماع مضر بوده و هست و منتهى دستگاه و دولت تا زمانى كه وجود آنها را براى كارهاى خود لازم مى‏داند و به وجود شان احتياج دارد و آنها هم حاضر به اطاعت هستند آنها را حفظ مى‏كند و به مجرد اين كه مشاهده كرد كارى از آنها ساخته نيست آنها را كنار مى‏گذارد ولى همه افراد طبقه روشنفكر روى اين اصل تكيه مى‏كنند كه كى طيب و امثال او را در اين مملكت تاكنون پرورش داده و تقويت نموده است.
وقتى آقاى جاودانى اظهار مى‏داشت كه طيب در دادگاه موقعيكه از او سوال شده است كه شما پولهايى كه گرفته‏ايد بگوييد او گفته است كه من پولهايى را كه مى‏گوييد گرفته‏ام در 15 خرداد نبود بلكه در 28 مرداد بوده است و همانطورى كه مى‏گوييد قتل و غارت هم در همان روز بوده است. نه امروز و گويا طيب در طى محاكمات خود گفته بوده كه من روزانه 5هزار تومان درآمد داشته‏ام و ديگر احتياجى به اينكه از كسى پول بگيرم نداشته و ندارم و راجع به اينكه به نفرى 25ريال پول مى‏داده‏ام نيز دروغ است و اگر راست باشد اين فقر مالى و بدبختى مردم را نشان مى‏دهد كه حاضرند براى 25ريال خود را به كشتن بدهند. به طورى كه مى‏گويند طيب در موقعى كه حكم اعدام او در دادگاه دوم تأييد شده است اظهار داشته است كه من سى سال گفتم زنده باد شاه كسى به من چيزى نگفت ولى يك بار نگفتم زنده باد دين بلكه حاضر نشدم بروم و مدرسه فيضيه را غارت كنم محكوم به اعدام نمودند.
بطور كلى مردم از مرگ طيب نه متأثرند و نه هيجانى دارند بلكه پيش خود حساب مى‏كنند كه هركس مختصر فعاليتى عليه دولت بكند هرچقدر عزيز و مقتدر باشد باز هم محكوم مى‏شود و اگر شما با افراد مختلف تماس بگيريد و از آنها سوال بكنيد در جواب شما مى‏گويند حالا كه به هيچ كس رحم نمى‏كنند و همه را بدون چون و چرا محكوم نموده و مى‏كشند و همه مردم عقيده دارند كه خفقان و تسلطى كه امروز دولت بر امور دارد در طى سالهاى اخير بى سابقه بوده است.