|
محرمانه 27 اوت 1975- 5 شهريور 1354 از: سفارت آمريکا، تهران به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دي.سي موضوع: انتقال سلاح از سوي ايران 1- چنانکه وزارت آگاهي دارد، به کرّات توجه مقامات دولت ايران را به قوانين و مقررات دولت ايالات متحده در ارتباط با انتقال [تسليحات] به کشورهاي ثالث جلب کرده‌ايم، و باز هم اين کار را خواهيم کرد. سفير اخيراً در تاريخ 18 اوت درباره اين موضوع با شاه گفتگو کرد. او نيز مثل همه مقامات عالي‌رتبه ايراني کاملاً از اين قوانين و شرايط آگاه است و مطمئن هستيم که قصد رعايت کليه اين مقررات را دارد. 2- با وجود اين، فشارهاي خارجي و ماهيت سازمان ارتش ايران بر خلاف اين قصد و اراده است. ابتدا اينکه ايران سخت‌افزار نظامي معتنابهي کسب کرده و دارد کسب مي‌کند. ايران در محاصره کشورهاي فقيرتري است که خود را با تهديدهاي امنيتي و در نتيجه نياز به تجهيزات نظامي مواجه مي‌بينند. ايران در حکم کشوري با سنت ديرينه همبستگي اسلامي و کمک به همسايگان فقيرترش و همچنين آرمانش براي نفوذ در منطقه، احساس مي‌کند که بايد به درخواست مساعدت‌هاي نظامي همسايگانش، به ويژه اردن و پاکستان پاسخ مثبت دهد. مسئله انتقال سلاح دو سر دارد که آمريکا مي‌تواند بر هر دو اعمال نفوذ کند، يعني دريافت‌کننده و انتقال‌دهنده. تا به حال ما عمدتاً مسئله را از سر دومش، يعني انتقال‌دهنده، مورد بحث و بررسي قرار داده‌ايم. 3- نکته دوم اينکه ارتش ايران ماشيني با بازده کامل نيست که فرماني از سوي مافوق صادر شود و بدون هيچ انحرافي از سوي زيردست اجرا گردد. چنانچه انتقال [تسليحات] به دست افسران بي‌تجربه‌اي انجام گيرد که با قوانين دولت ايالات متحده آشنايي ندارند، آن وقت بايد منتظر نقض غيرعمدي قوانين نيز باشيم. نيروهاي مسلح ايران داراي نيروهاي کارآزموده و يا کاملاً هماهنگي نيستند که چنين امکاني به صفر برسد. 4- بنابراين، پيشنهاد مي‌کنيم از سفيران آمريکا در امان و اسلام‌آباد خواسته شود تا با مقامات عالي‌رتبه کشورهاي ميزبان (از جمله حسين و بوتو) تماس بگيرند و خطرات ذاتي ترتيبات پنهاني انتقال تجهيزات نظامي با مبدأ آمريکايي از ايران به کشورهاي ثالث را براي آنها تشريح کنند. چنين ترتيباتي بالاخره فاش خواهد شد. بايد تأكيد شود چنانچه قوانين و مقررات ايالات متحده نقض گردد، در نتيجه واکنش کنگره، احتمالاً به نقش آمريکا در اين منطقه و روابط نظامي اين کشور با ايران، اردن و پاکستان لطمه وارد خواهد شد. محور گفتگوها بايد اصرار بر اين نکته باشد که دولت اردن و دولت پاکستان ما را از تقاضايشان براي تجهيزات نظامي با مبدأ آمريکايي از ايران مطلع سازند. زماني که از پيش نسبت به انتقال چنين تجهيزاتي اطلاع يابيم، آنگاه مي‌توانيم رويه‌هاي لازم براي انجام انتقال مزبور را آغاز کنيم؛ البته اگر چنين ترتيباتي با سياست‌هاي ايالات متحده موافق باشد. 5- به اعتقاد ما چنانچه وزارت چنين طرحي را مفيد تشخيص مي‌دهد، بايد در اسرع وقت رهنمودهايي در اختيار سفيران آمريکا در امان و اسلام‌آباد قرار گيرد، البته پيش از آنکه تيمسار توفانيان بابت انتقال تجهيزات نظامي بيشتر به پاکستان (که در يک تلکس جداگانه برايتان ارسال مي‌گردد) با ما تماس بگيرد. اگر چنين پيشنهادي به جاي اينکه در اختيار توفانيان قرار بگيرد به نيروي هوايي و يا نيروي زميني ارتش شاهنشاهي ارسال مي‌شد، احتمالاً مراحل کار بدون مشورت با ما صورت مي‌گرفت. همين مسئله بر لزوم حل مشکل انتقال [تجهيزات نظامي] از هر دو سو، يعني انتقال دهنده و دريافت کننده، تأكيد دارد. هلمز |