|
سري 23 دسامبر 1978 ـ 2 دي 1357 از: وزارت امور خارجه، واشنگتن دي. سي - 1393 به: سفارت آمريكا، تهران موضوع: گزارش سياسي در مورد ثبات خليج [فارس] و امنيت منطقه (سري - تمام متن) 1- در رابطه با نگراني واشنگتن در مورد ثبات منطقه به دنبال وقايع ايران، از اقدام‌كنندگان مخاطب خواسته مي‌شود كه با اولويت به گزارش بافت و عامل تحرك سياسي هر يك از كشورهاي خليج [فارس] بپردازند. آنچه واشنگتن مي‌خواهد عبارت است از ارزيابي(1) اوضاع داخلي هر يك از كشورهاي خليج [فارس](2) درك دولت‌هاي منطقه درباره تعادل نيرو در منطقه و نظر آنها درباره امنيت آنها، و (3) تغييرات احتمالي در سياست‌هاي خارجي. 2- ضرايبي كه بايد در اين زمينه در نظر گرفته شوند عبارتند از: ـ پايه قدرت رژيم، ميزان نيرو و وفاداري آن؛ كه در اين زمينه نقش خانواده حاكم را به عنوان يك منبع ثبات نيز بايد مورد بحث قرار داد؛ ـ تأثير نيروهاي امنيتي در تداوم ثبات؛ ـ نقش عناصر خارجي در جامعه؛ ـ نفوذ همسايگان نيرومندتر و نيز نفوذ نهضت‌هاي سياسي عربي و اسلامي بر شرايط سياسي هر كشور؛ و ـ تمايل و يا عدم تمايل به همكاري نزديكتر ميان دولت‌هاي خليج [فارس] به دنبال وقايع ايران. 3- در اين رابطه بهتر است واحدهاي ديپلماتيك درباره نظر هر يك از كشورهاي خليج[فارس] در مورد نقش امنيتي آمريكا در منطقه و نظر آنها درباره اينكه آيا سياست تسليحاتي ما با نگراني درباره امنيت خليج [فارس] مطابقت دارد و ديگر اينكه آيا دولت‌هاي مزبور در آينده مايل خواهند بود در زمينه برقراري امنيت با آمريكا همكاري نمايند، گزارشاتي ارسال دارند. در همين رابطه بهتر است از عكس‌العمل كشورهاي مزبور در تداوم و يا گسترش حضور تأسيسات و يا نيروهاي نظامي آمريكا در منطقه نيز اطلاعاتي براي ما بفرستيد. 4. ما اعتراف مي‌كنيم كه وزارتخانه از ميزان كار سنگيني كه بر دوش هر يك از واحدهاي مخاطب قرار داده آگاه است و نمي‌خواهد با ايجاد برنامه زماني مشخص و نحوه تهيه گزارش به آن كارها اضافه نمايد. ولي با تغييرات سريعي كه در متن شرايط سياسي، نظامي و امنيتي پس از وقايع ايران در خليج[فارس] به وجود آمده است واشنگتن نيز نياز شديدي به دريافت گزارشهاي مربوط به امور سياسي، نظامي و امنيتي دارد. با در نظر داشتن اين مسئله و ماهيت وسيع منابع (كه محققين اخيراً درباره آن تأكيد كردهاند)، ما به دريافت ارزيابي سفارت (تا 27 دسامبر در صورت امكان) در مورد سؤالات زير راغب هستيم: (الف) در رابطه با گزارشهاي مربوط به امور نظامي و امنيتي: آيا انتصاب يك وابسته نظامي منطقه‌اي به يكي از واحدهاي ديپلماتيك خليج [فارس] كه مسئول ارسال گزارش امنيتي منطقه‌اي و كشوري، باشد از نظر سفارت درست است و آيا توسط دولت ميزبان مورد قبول واقع مي‌گردد؟ آيا اين فرد خواهد توانست به افراد و منابعي دسترسي داشته باشد كه سفارت در تهيه گزارشهاي مربوطه اين امكانات را ندارد، البته بايد توجه شديد و فزاينده واشنگتن را به اطلاعات و جاسوسي در نظر داشت؟ (ب) در رابطه با گزارشهاي سياسي: آيا ارسال افراد موقتي و يا بازديد مقامات سياسي از منافع منطقه‌اي جهت فرستادن گزارش مفيد است؟ آيا اين فرد خواهد توانست باري از دوش ديگر مقامات سفارتي بردارد؟ ميزان دسترسي او به منابع و افراد چگونه است؟ اگر اين فرد در مورد منطقه تجاربي داشته باشد آيا خواهد توانست با در نظر گرفتن نيازهاي واشنگتن به كارهاي سفارت كمك نمايد؟ (پ) در رابطه با نياز شديد واشنگتن به دانستن رخدادهاي سياسي كشورهاي خليج [فارس]: آيا در اين جوامع بخش‌ها يا افرادي وجود دارند كه منابع اطلاعاتي باشند و سفارت به علت كمبود نيرو نتوانسته است در گذشته با آنها تماس حاصل نمايد؟ منظور ما از اين بخش‌ها دانشجويان، كارمندان دولتي و نظامي ميان‌رتبه و رهبران قبيله (اگر مناسب است)، رهبران مذهبي و بازرگانان طبقه متوسط و غيره است. 5- اين وزارتخانه مي‌داند كه همه مخاطب‌هاي اقدام‌كننده در سالهاي اخير دربارة اين مسائل در گزارشات خود كار كردهاند و بعضي از اين گزارشها (مسقط 1611، منامه 1664، كويت 6650، دوحه 1577) اخيراً دريافت شده است. علاوه بر اين در مورد طرح گزارشي واحدها چيزهايي دريافت خواهيم كرد و در رابطه با آن شما را از نياز گزارش خود آگاه خواهيم نمود. 6- اين وزارتخانه مايل است بگويد كه واحدها بايد در گزارشهاي خود به سؤالات مربوطه در رابطه با شرايط خاص دولت ميزبان و منابع خودشان پاسخ دهند. به طور مثال، گزارش الف ـ 74 ابوظبي كه در نوامبر 1977 (پيام سالانه سفير در مورد «وضع اتحاد») كه مانند گزارش 441 (76) قبلي ابوظبي است، دقيقاً موردنظر ماست و مي‌‌دانيم كه قرار است سفارت گزارش سالانه خود را تا چند هفته ديگر براي ما ارسال دارد. گزارش تمام واحدها در مورد جمعيت ايراني شيعه (مانند گزارش كويت 6650) در مورد روند سياست خارجي نيز مورد تقاضا و درخواست است. 7- بخش گزارش سالانه نيز در حال تهيه يك پيش‌نويس غيررسمي در مورد ارزيابي سياسي كشور شما مي‌باشد، كه البته اين متن وضع خاصي ندارد و براي شما ارسال خواهد گرديد تا به عنوان نمونه گزارشي توسط شما مورد استفاده قرار گيرد و الزاماً منعكس‌كننده نتيجه‌گيريهاي ناپخته‌اي در مورد شرايط است و ما آن را براي شما ارسال خواهيم داشت تا به عنوان يك فرضيه مورد آزمايش قرار دهيد و ابتدا تصور كنيد كه اين فرضيه‌ها درست است ولي در گزارشهاي خود آن نكات را بسط و گسترش دهيد. به همراه آن مطلب ديگري نيز تحت عنوان«تأثير ايران بر شبه جزيره عربي» براي شما فرستاده خواهد شد. 8. اقدامات مورد نياز: (الف) در صورت امكان تا 27 دسامبر واحدها، پاسخ سؤالات طرح شده در بند 4 را به اين وزارتخانه ارسال دارند؛ (ب) درست است كه برنامه زماني معيني تعيين نمي‌كنيم ولي خوشحال مي‌شويم كه سفارتها پاسخ سؤالات آمده در بندهاي 3-1 را هر چه زودتر ارسال نمايند. كريستوفر از مجموعه اسناد بدست آمده از لانه جاسوسي در تهران – كتاب یازدهم |