سند نامه ::
 
آموزگار وزير كار
شماره : 1940 تاریخ 13 / 6 / 37

بر حسب پيشنهاد جناب دكتر منوچهر اقبال1 نخست وزير بموجب اين دستخط جناب دكتر جمشيد آموزگار را بسمت وزارت كار منصوب و مقرر ميداريم كه در انجام وظايف محوله اقدام نمايد. كاخ سفيد

1ـ منوچهر اقبال در 20 مهر 1288 در مشهد به دنيا آمد. تحصيلات ابتدائى خود را در مشهد و تحصيلات متوسطه را در مدارس ثروت و دارالفنون تهران به پايان برد و در دارالفنون با دكتر رضا رادمنش، دكتر فريدون كشاورز و دكتر محمد شاهكار همكلاسى بود. او در سال 1305 با هزينه شخصى عازم اروپا شد و در سال 1312 به عنوان متخصص امراض عفونى از دانشكده پزشكى پاريس فارغ التحصيل شد و در همين سال با يك دختر فرانسوى ازدواج كرد. ورود منوچهر اقبال به صحنه سياست مقارن با شهريور 1320 و سقوط ديكتاتورى رضاخان بود. وى سمتهايى منجمله: معاون وزارت بهدارى، كفيل وزارت بهدارى، وزير بهدارى، پست و تلگراف، فرهنگ، راه، كشور، سناتور مجلس سنا، استاندار آذربايجان، رياست دانشگاه تهران و دانشكده پزشكى، نخست وزير و مدير عامل شركت ملى نفت‏ايران و ... را عهده دار بود. سند بيوگرافيك مورخ 25 / 5 / 1333 (مندرج در پرونده ساواك) حاكى از آن است كه دكتر اقبال در جريان انتخابات اين زمان با وساطت دكتر هادى طاهرى (وزير مشاور) مبلغ 500 هزار تومان رشوه دريافت داشت. در اين دوران شهرت اقبال به عنوان يك چهره وابسته به استعمار بريتانيا و دربار شهرت بيشترى يافت. طبق اسناد ساواك، دكتر منوچهر اقبال در سفر 1331 به فرانسه همراه دكتر عبدالحسين راجى، به عضويت فراماسونرى درآمد. در سالهاى بعد، اقبال به همراه دكتر سعيد مالك در راس شوراى تابع تشكيلات فراماسونرى فرانسه قرار داشت. اسناد موجود، نام اقبال را در زمره موسسين لژ خورشيد تابان (تابع گراند ناسيونال دو فرانس) در خرداد ماه 1343 و رئيس هيئت مديره اين لژ نشان مى‏دهد. منوچهر اقبال نخست وزير محمدرضا پس از دولت علاء است. وى از افراد بسيار مطيع و بقولى «نوكر خانه‏زاد» متملق و چاپلوس شاه بود و در اين راه از هيچ گونه القاب و رفتارى فروگذار نمى‏كرد. اقبال مدتى وزير بهدارى بود. و بقول فردوست، بسيار جاه طلب بود. او كارش را از شركت نفت شروع كرد و به وزارت نفت رسيد و با مساعدت اشرف خواهر شاه ، نخست وزير شد. او مطيع اوامر انگليسيها بود. فردوست مى‏گويد: وى در زمان نخست وزيرى دچار خبطى شد كه از موضوعش بى اطلاع ماند و منجر به بركنارى او شد. بعدها مورد عطوفت ملوكانه قرار گرفت و مجددا رئيس شركت ملى نفت شد و تا زمان فوتش در اين مقام بود. در زمان نخست وزيرى‏اش و نيز دوران صدارت وى در شركت نفت، دزديهاى فراوان صورت گرفت ليكن هيچ يك منجر به توبيخ و تنبيه وى نشد. طلوعى علت بركنارى اقبال از نخست وزيرى را تقلب در انتخابات دوره بيستم مجلس عنوان كرده است. اقبال تا شهريور 1339 نخست وزير بود. در سال 1356 و در سن 68 سالگى سكته كرد و مرد. منوچهر اقبال به روايت اسناد ساواك، تهران، مركز بررسى اسناد تاريخى