سند نامه ::
 
آيت الله گلپايگانى : دولت ايران از تمام دولتها بدتر است، حتى دولتهاى كافر
موضوع : اظهارات گلپايگانى
از : 21 تاریخ 25 / 6 / 48
به : 316 شماره : 2938 / 21
روز شنبه 22 / 6 / 48 ساعت 10 صبح گلپايگانى ضمن گفتگو با طلبه ناشناسى به عنوان درد دل كردن اظهار داشت ما شيخ على‏اكبرى داريم مى‏گفت من رفتم به آباده شيراز پليس گفت اينجا چه كار مى‏كنى شيخ على‏اكبر[ى ]در جواب پليس مى‏گويد مگر آمدن به اين شهر ممنوع است پليس گفته نه براى طلاب ممنوع مى‏باشد. گلپايگانى افزود دولت تا اين حد روحانيت را در فشار قرار داده است طلبه ناشناس اظهار كرد دستگاه دو مرتبه شيخ نصرت را خواسته كه تا سه روز ديگر خود و يا وكيلش را معرفى كند و شيخ نصرت زياد ترسيده طلبه ناشناس از گلپايگانى خواست كه اقدامى براى شيخ نصرت بكند.
گلپايگانى در پاسخ اظهار داشت الآن وضع ما با دولت درست نيست چون بعد از آنكه حاج آقا روح‏اله را تبعيد كردند من براى حفظ حوزه در قم ماندم و تهران نرفتم بعد دولتيها طمع كردند و خيال كردند من با آنها موافق هستم و اهل سازش مى‏باشم و به خيال بودند از ما انتفاعى ببرند و بعد ديدند از ما آبى گرم نمى‏شود. گلپايگانى افزود اين دولت ايران از تمام دولتها بدتر است حتى دولتهاى كافر زيرا تمام ممالك لااقل رعايت شهرهاى مذهبى خود را مى‏كنند مثلاً دولت عراق با اينكه سنى است در اماكن مقدسه سينما نساخته و سينما در بغداد و ساير شهرستانها است ولى دولت ايران در شهر مذهبى قم مى‏خواهد سينما باز كند وى اضافه كرد كارهايى كه در اينجا مى‏كنند در هيچ يك از ممالك دنيا نكرده‏اند حتى كفار. گلپايگانى اضافه كرد اين دولت اصلاً تصميم گرفته دين را عوض كند ولى با اين حرفها نمى‏شود دين را عوض نمود زيرا آتاترك1 تصميم گرفت در تركيه دين را بردارد ولى نتوانست بعد به محض اينكه مردم آزاد شدند تركيه از تمام ممالك اسلامى بيشتر حجاج داشت و معلوم مى‏شود كه مسلمان زياد دارد. نامبرده اضافه كرد يك نفر طلبه به تركيه رفته و مى‏گفت مردم تا يك اهل علم را مى‏بينند گريه مى‏كنند.
گلپايگانى افزود دولتيها از ما نااميد شدند و به بعضيها اميدوار شدند (مقصود آيت‏اله شريعتمدارى است) و در جريانات گذشته مرتب به اصناف گفته از تهران براى من تلگراف مى‏كردند كه من حكم به جهاد بدهم ولى من اصلاً جواب ندادم زيرا يك رودخانه اهميت ندارد كه مسلمانها كشته شوند زيرا هر دو طرف مسلمان هستند و اگر اين رودخانه را عراق بگيرد طورى نمى‏شود و چنين اهميتى ندارد كه ما حكم جهاد بدهيم و يك عده كشته شوند. گلپايگانى اظهار نمود ما كه مشهد رفتيم دولت دستور داد كه هيچ كس به ديدن ما نيايد ولى اين باعث شد كه مردم بيشتر اخلاص پيدا كنند و به عكس دولت دستور داد از شريعتمدارى استقبال و احترام كنند و تمام دولتيها ديدن او رفته و موقعى كه حرم مى‏آمد احترام مى‏كردند مانند مهمانهاى شاه، گلپايگانى افزود اينها در مقامى هستند كه صدمه‏اى بما بزنند و ما را ناراحت كنند و ما هم فعلاً با آنها قهر هستيم و كمال ضديت را با ما دارند.
گلپايگانى در دنباله اظهارات خود گفت اين رئيس سازمان قم در چندى قبل آمد اينجا در همين اطاق نشست و گفت شما نگذاريد در مدرسه فيضيه اين كارها را بكنند و من از حرف رئيس سازمان خيلى ناراحت شدم و گفتم شما مى‏خواهيد دين را عوض كنيد و با يك نفر كشتن دين عوض نمى‏شود شما اين قوانين مخالف قرآن را به اسم دين اجرا مى‏كنيد بعد رئيس سازمان گفت شما يقين داريد كه ما مى‏خواهيم دين را عوض كنيم من گفتم به چشم خودم دارم مى‏بينم خلاصه من ناراحت شدم و بلند شدم رفتم و رئيس سازمان هم رفت و تا به حال با او حرف نزدم و رابطه ما قطع است. گلپايگانى به طلبه ناشناس گفت شيخ نصرت ترك است بگو برود نزد شريعتمدارى و دولتيها با شريعتمدارى خوب هستند و با او اخلاص دارند و شريعتمدارى حاضر است با آنها سازش كند و دولتيها مى‏خواهند او را بزرگ و ما را به زمين بزنند.
گلپايگانى افزود اين رئيس سازمان آدم بدى است مى‏خواهد ناز شصت نشان دهد لذا اگر من در مورد كسى تلفن كنم آنها بدتر مى‏كنند ولى به حرف شريعتمدارى گوش مى‏كنند نامبرده اضافه كرد كه اين توليت آستانه آمد به ديدن من ولى من نرفتم به ديدن او و حتى حاضر شدند كه حاج آقا مهدى برود من قبول نكردم و آنها خيلى ناراحت شدند و گفتند توليت نماينده شاه است و ادامه داد كه من اصلاً با آمدن توليت به منزلم موافق نبودم منتها مردم گفتند عيبى ندارد و بيايد من هم موافقت كردم.
نظريه منبع : نظرى ندارد.
نظريه رهبر عمليات : مفاد گزارش صحت دارد آيت‏اله گلپايگانى در همه حال و نزد همه فقط مسائلى از اين قبيل مطرح مى‏نمايد و منظورش از گفتن اين مطالب كه من با دستگاه مخالفم فقط بزرگ جلوه دادن خود در انظار و بهره‏بردارى كردن از آن است. مدرس
نظريه امنيت داخلى : مفاد گزارش صحيح است ـ گلپايگانى حساسيت عجيبى روى سينما در قم دارد زيرا به خوبى واقف است كه سينما در تنوير افكار قاطبه اهالى قم و دانش‏آموزان و فرهنگيان و ديگر طبقات چقدر مؤثر است و به همين نسبت در اضمحلال موقعيت آنان و عوامفريبى روحانيون در منطقه تأثير به سزائى دارد. گلپايگانى با دستگاه قهر باشد فعلاً مانعى ندارد ولى به طريقى بايستى تا افتتاح سينما ذهن وى را مشغول به مسائلى از قبيل اينكه قرار است نماينده‏اى از دربار با او ملاقات كند نمود. و در واقع بايستى باجى به او داده شود. روحانى
نظر رئيس ساواك : چون اهميت موضوع كاملاً روشن شده نظرى نيست. مهران
آقاى اوانى
گزارش عرضى تهيه شود2 31 / 6

1ـ در تركيه پس از آنكه در سال 1922 ميلادى (1301 ش) مصطفى كمال پاشا كه بعدا به آتاترك (يعنى پدر ترك) لقب يافت توانست سلطان ششم پادشاه عثمانى را شكست داده و رهبرى تركها را در جنگ استقلال به دست گرفته و بالاخره در سال مذكور جمهورى تركيه را تأسيس كند، شروع به اسلام زدايى كرد. اول امر خلافت را منسوخ ساخت سپس دادگاههاى شرع را منحل و قوانين غربى را جايگزين نظام شريعت كرد، پس از آن مدرسه‏هاى دينى را تعطيل و موضوعهاى اسلامى را نيز از برنامه درسى دانشگاهها و دبيرستانها حذف نمود و قانون اساسى كشور را زير و رو كرد و كشور را لامذهب معرفى كرد سپس دستور داد زنها كشف حجاب و مردان تغيير لباس و كلاه به سبك اروپايى دهند. تعطيلى روز جمعه را لغو و يكشنبه را جايگزين آن نمود، خط تركى را كه با حروف عربى و فارسى نوشته مى‏شد به خط لاتين تغيير داد، حتى تاريخ هجرى را به ميلادى تبديل كرد (كشف حجاب و تغيير لباس به روايت اسناد، مركز بررسى اسناد تاريخى وزارت اطلاعات، صفحه 79)
علاوه بر همه اينها روحانيت را سركوب و مرعوب نموده آنها را وادار به كناره‏گيرى از سياست كرد و لباس رسمى روحانيت تركيه را بالاجبار تغيير داده و آنها را هم متحدالشكل ساخت. اين سياست اسلام زدايى ابتدا توسط رضاخان در ايران در حال اجرا بود محمدرضا نيز آن را دنبال مى‏كرد كه به خاطر پايدارى روحانيت مجاهد همچو امام و عالمان بيدار و مبارز و امت مسلمان ايران هيچ گاه موفق به اجراى كامل برنامه‏هاى استعمارى خود نشدند.
2ـ نصيرى رئيس ساواك، در ذيل گزارش مذكور در تاريخ 10 / 7 / 48 دستور داده است ساواك اعلاميه‏يى به اين مضمون تهيه نمايد: «از گفته‏هاى يكى از پيشوايان مذهبى ما حضرت آقاى گلپايگانى در قم در جلسه مورخه... مردم ميهن پرست ايران پيشوايان مذهبى خود را بشناسند كه تا چه حد بيگانه‏پرست هستند» سپس دستور داده است «بررسى كنيد اگر ايرادى نيست روى برگ آگهى چاپ در قم، تهران، مشهد. چاپ و منتشر شود.»