سند نامه ::
 
پرداخت شهريه از سوي آيت الله گلپايگاني به طلاب مشهد و برخي از شهرستانهاي استان خراسان
موضوع : آيت‏اله گلپايگانى
از : 9 / ه تاریخ 5 / 5 / 48
به : 316 شماره : 4536 / 9 ه
روز 29 / 4 / 48 فرزند آيت‏اله گلپايگانى به نيشابور وارد و با كمك رضا نجفى صورت اسامى طلاب نيشابور را تهيه و روز 30 / 4 / 48 بمشهد مراجعت مينمايد مبلغ شهريه‏ايكه جهت پرداخت بطلاب نيشابور لازم است / 20 هزار تومان ميشود.
از روز 31 / 4 / 48 بدستور آيت‏اله گلپايگانى سيدمحمد حسين مصباح موسوى نماينده آيت‏اله حكيم و شاهرودى در مشهد بهريك از طلاب معيل مبلغ / 250 ريال و مجرد 200 ريال شهريه پرداخت مينمايد و مبلغ پرداختى جهت تقسيم بين طلاب در حدود 50 هزار تومان ميشود. آيت‏اله گلپايگانى اظهار نموده است مبلغى هم بين وعاظ و علماء تقسيم خواهد كرد.
روز 31 / 4 / 48 گلپايگانى بچند نفر از طلاب و علماء از جمله شيخ كاظم دامغانى و مصباح و سيد حبيب مداح اظهار مينمايد قبلاً تصميم بمسافرت بمشهد را نداشتم ولى از هنگاميكه مصمم باين سفر شدم تا زمان ورود 12 ساعت بيشتر طول نكشيد در مشهد ابتداء آقايان لطفى كرده و بديدن ميآمدند ولى در حال حاضر خيلى كم لطفى ميشود من معتقدم بايستى جامعه روحانيت و طلاب در استان خراسان تقويت شوند در نظر دارم اگر نصرتى خداوند عطا فرمايد از اين ببعد شهريه مستمر بطلاب حوزه علميه مشهد و بعضى از شهرستانهاى خراسان را بپردازم چندين ماه است كه شهريه طلاب مقيم دو شهرستان سبزوار و دامغان را ميدهم.
روز 30 / 4 / 48 چند نفر از طلاب حوزه علميه قم بنزد گلپايگانى آمده و از فرزند وى شهريه خود را دريافت مينمايند از جمله شيخ حسين ربانى پس از دريافت شهريه بآقاى گلپايگانى اظهار مينمايد بنده عازم قم هستم آيا امرى حضرت آيت‏اله دارند يا خير؟ گلپايگانى اظهار مينمايد:
سلام مرا بكليه دوستان برسانيد و اگر از حال من سئوال شد بگوييد حالش خيلى خوب است و پس از ده روز ديگر بقم خواهم آمد از وقتى بمشهد وارد شده‏ام مرتبا طلاب از من درخواست كمك را دارند و طلاب اينجا خيلى فقير و گدا هستند فعلاً كه دستور داده‏ام بآنها تقسيم عمومى بشود. شيخ احمد شاهرودى اقداماتى كه گلپايگانى مينمايد از جمله تحريك علماء و طلاب جهت زيارت مشاراليه و نيز سيد حبيب مداح در چندى قبل در منزل مصباح اشعارى در مدح گلپايگانى خوانده است.
توضيح منابع خبر ـ بيان گلپايگانى درباره طلاب مشهد (مراجعه طلاب به گلپايگانى و درخواست كمك از او و اظهار وى كه طلاب گدا هستند) باعث رنجش طلاب شده است.
تقسيم وجه بين طلاب شهرستان نيشابور و منبرى و زيارت‏نامه‏خوانها از ناحيه گلپايگانى هنوز شروع نشده است آيت‏اله شيخ احمد شاهرودى بتمام مدارس علميه مشهد ابلاغ نموده است كه بمنظور قدردانى و تشكر از آيت‏اله گلپايگانى در بعدازظهر 1 / 5 / 48 از هر مدرسه ده نفر بحضور وى بروند و ضمن تشكر و دست‏بوسى تقاضا نمايند كه كمك خود را بطلاب و حوزه علميه مشهد ادامه داده و اين عمل ايشان در بهبود وضع روحانيت و تقويت جامعه روحانيون مؤثر خواهد بود.
نظريه منابع خبر ـ تقسيم وجه بين طلاب و علماء از ناحيه گلپايگانى موضوعى است كه در بين كليه علما و روحانيون و مراجع متعارف بوده و جنبه عادى دارد و اين عمل مشاراليه همانطوريكه تمام علماء مبادرت بدين اقدام مينمايند روشى است عادى و جارى بين مراجع و آيات كشور جالب نبوده و جلب توجهى ننموده است ولى تصميم وى درباره ادامه شهريه در حوزه علميه مشهد و بعضى از شهرستانها و ابراز اينكه روحانيت در خراسان بايد تقويت شود جنبه تبليغ داشته و چنانچه عملى شود (بطور دائم شهريه پرداخت‏نمايد) باعث بزرگداشت و تقويت او خواهد گرديد و نيز نظرش از اين كار تبليغ و در نتيجه كسب درآمد و عايدات بيشتر است.
نظريه رهبر عمليات :
1ـ تقسيم شهريه از طرف گلپايگانى بين طلاب يك عملى است عادى و متعارف بين تمام علماء لذا اين اقدام مشاراليه جلب توجه ننموده بلكه اين كار را يك وظيفه تلقى نموده و از مرحله عادى تجاوز نكرده است.
2ـ در صورتيكه تقسيم وجه از ناحيه گلپايگانى (همانطوريكه اظهار نموده) بطور مستمر و هميشگى باشد علاوه براينكه تبليغى است در بزرگداشت او وجهه او را بالا برده و در نتيجه عايداتش زياد مى‏شود و هدف كلى وى كسب درآمد و وجهه است اما چنانچه ترتيبى داده شود كه عايدات و درآمد گلپايگانى كم و در نتيجه نتواند بتعهدات و قوليكه بطلاب حوزه علميه و روحانيون خراسان داده است عمل نمايد علاوه براينكه در خراسان درآمدى نخواهد داشت كليه طلاب و وعاظى كه بانتظار شهريه مستمر و هميشگى ميباشند نسبت بوى بدبين شده فوق‏العاده در تضعيف و خورد كردنش مؤثر خواهد بود خواه‏ناخواه تمامى طلاب و جامعه روحانيون خراسان عليه وى تبليغ خواهند نمود (زيرا مسئله ماديات در بين است آنهم آخوند طايفه) و بى اغراق در سراسر كشور مفتضح ميشود ايمان راسخ دارد كه اين عمل وى (قول پرداخت شهريه دائمى) ناشيانه بوده و اينكه واقعا بخود و قدرت مالى خود ايمان كامل داشته است كه مبادرت باينكار كرده و اگر بطور دقيق روشى اتخاذ گردد كه صدرصد از درآمد او بكاهد باتوجه باينكه بمصباح نماينده شاهرودى و حكيم دستور داده است همه ماهه عينا مانند حكيم و شاهرودى بطلاب شهريه خواهد داد و در نتيجه قادر باجراى تعهدات خود نشود واقعا او را به بدترين و ضعفى مفتضح مينمايند بهمين لحاظ معتقد است كه هرچه وى از اين قبيل قولها و تعهدات بطلاب و علماء بدهد باتوجه بضيق مالى كه در آتى خواهد داشت در تضعيف و خورد كردنش مؤثر است.
3ـ بسيد حبيب مداح كه از جيره‏خواران اوقاف است توسط مديركل اوقاف خراسان بنحو مقتضى تذكر لازم داده شده وى اظهار ندامت نموده است و نتيجه مطلوب نظر است.
4ـ وسيله مديركل اوقاف خراسان بآيت‏اله شاهرودى تذكر داده شد و از اقدام وى له گلپايگانى بنحو مقتضى جلوگيرى گرديد.
5 ـ رويهمرفته تا بحال از ناحيه حوزه علميه و روحانيون مشهد اقدامى كه در بزرگداشت و كسب وجهه وى مؤثر بوده باشد بعمل نيامده و بنحو محسوسى كه خود نيز احساس نموده مسافرتش بى‏اهميت جلوه‏گر و از ناحيه علماء و وعاظ نسبت باو بى‏اعتنايى شده است.
6ـ مقرر فرمايند در زمينه كاهش درآمد وى اقدام لازم معمول كه فوق‏العاده در تضعيف و در آتى مؤثر است.
آقاى اوانى ـ گزارش عرضى تهيه ضمنا اگرچه در شرايط موجود امكانى براى پرداخت شهريه بيشتر جهت طلاب خراسان بعيد بنظر ميرسد معهذا بررسيهاى لازم بعمل خواهد آمد در صورت عملى شدن موضوع با ايجاد محدوديتهاى لازم مانع اين كار خواهد شد. 8 / 5
ضمنا بهره‏بردارى شود.