سند نامه ::
 
به همين جهت نسبت به شما بى‏اعتنايى كرده است
موضوع : آيت‏اله حاج سيد محمدرضا گلپايگانى پيرو : 4196 / 9 ه ـ 21 / 4 / 48

از : 9 / ه تاریخ 26 / 4 / 48
به : 316 شماره : 4307 / 9 ه
روز 21 / 4 / 48 حاج سيد قاسم موسوى امام جماعت دارالضيافه آستان قدس در حضور عده‏اى از طلاب اظهار مى‏نمايد چند سال قبل با جمعى از هيئتهاى مذهبى سفرى به قم نمودم طبق متعارفى كه در بين دوستان منعقد است بديدن گلپايگانى رفتم ايشان هم سپس به ديدن من آمد و مبلغ 5000 ريال به من داد سال ديگر كه به قم سفر كردم از وى ديدن نمودم ولى كمال بى‏اعتنائى و بى‏ادبى را نسبت به من نمود علت را از گوشه و كنار و اياديش سئوال كردم معلوم گرديد مرا سازمانى معرفى كرده‏اند و گفتند آقا از سازمانيها تنفر دارد به همين جهت نسبت به شما بى‏اعتنايى كرده است منهم عمل به مثل مى‏كنم عالمى كه به يك حرف اين قدر تحت تأثير واقع شود جاى تأسف است.
جنابى طلبه مدرسه حاج حسن اظهار مى‏نمايد «سفر گلپايگانى و ديگر علماى مقيم قم به مشهد به جهت اين است كه دولت در قم سينمايى را افتتاح مى‏نمايد و اقدام اينها به جائى نرسيده به عنوان اعتراض ترك محل اقامت كرده‏اند كه هنگام افتتاح سينما در قم نباشند. طلبه منصورى طلبه مدرسه ميرزا جعفر اظهار مى‏نمايد «علاوه بر اين چون دولت تصميم دارد در قم كشف حجاب نمايد و دستور داده شده دوشيزگان بى‏حجاب به مدارس بروند و قرار است در قم هم مانند ساير شهرستانها عمل شود لذا مهاجرت علماء بدين دو لحاظ است كه به عنوان اعتراض از قم خارج شده‏اند سپس طلاب مذكور اظهار مى‏نمايند «آقاى گلپايگانى به منظور كمك به طلاب حوزه علميه مشهد تصميم دارند مبلغى بين طلاب تقسيم نمايند و صورت اسامى طلاب را از حاجى مصباح1 (نماينده حكيم و شاهرودى در مشهد) خواسته است. يكى از طلاب اظهار مى‏نمايد «مگر چقدر مى‏دهد؟ همين بهتر كه نگيريم» چند نفر از طلاب اظهار مى‏نمايند «چرا نگيريم مگر اينها كم پول از مردم به نام ما طلاب محروم مى‏گيرند؟ حقمان است چرا نگيريم؟»2 عده‏اى از طلاب حاضر در جمع اظهار مى‏نمايند «هر چه بدهد غنيمت است بايد تا مى‏توانيم حقمان را از اين آقايان بگيريم مردم به واسطه ما طلبه‏ها به اينها پول مى‏دهند اگر نگيريم از جيبمان رفته و او هم از خدا مى‏خواهد. روز 22 / 4 / 48 عده‏اى از طلاب و وعاظ و علماء به ديدن گلپايگانى مى‏روند از جمله اعلم‏الهدا نوغانى واعظ ـ سيد محمدعلى ميلانى ـ اعتمادالاسلام‏بختيارى ـ محامى3 ـ مصباحى.4 سيد محمدعلى ميلانى از وضع طلاب حوزه علميه قم از گلپايگانى سئوال مى‏نمايد نامبرده پاسخ مى‏دهد «وضع طلاب قم خوب است چند روزى است درس تعطيل شده و آقايان علماء و مدرسين به مسافرت رفته‏اند آيا حضرت آيت‏اله ميلانى درس را تعطيل نكرده‏اند «سيد محمدعلى اظهار مى‏نمايد» ديگران تعطيل كرده‏اند ولى آقا تا چند روز ديگر مشغول تدريس هستند.
نظريه منبع خبر : اياب و ذهاب و ملاقات علماء و طلاب از گلپايگانى جنبه عادى و متعارف را داشته و تا به حال اتفاق قابل ملاحظه‏اى پيش نيامده است.
تقسيم شهريه بين طلاب از ناحيه گلپايگانى تا به حال عملى نشده ولى در نظر دارد اين تقسيم را بكند زيرا كليه آيات كه به حوزه‏هاى علميه از قبيل نجف اشرف ـ مشهد و قم مى‏روند بين طلاب تقسيماتى مى‏نمايند به خصوص كه عده‏اى از طلاب حوزه علميه مشهد معيل بوده و در مضيقه مى‏باشند و از طرفى در گذشته كه به مشهد آمده به طلاب كمكى ننموده و اين باعث گرديده بود كه طلاب از وى گله نمايند لذا براى رفع كدورت طلاب تصميم بدين اقدام دارد.
نظريه رهبر عمليات : با اينكه تقسيم وجه بين طلاب يك موضوع عادى است و در بين علماء رايج اما به نظر مى‏رسد نامبرده از اين عمل بيشتر نظر تبليغ داشته باشد امكان جلوگيرى هم وجود ندارد زيرا مسلما هرگونه اقدامى در اين زمينه باعث بزرگداشت وى شده و او را مشهور نموده و طلاب را تحريص ضمن اينكه نتيجه‏اى حاصل نخواهد شد خواه ناخواه به هر نحوى باشد اين تقسيم عملى مى‏گردد توجه طلاب و عامه را به وى جلب و از اين حالت عادى خارج مى‏نمايد.
يگانه طريقى كه به نظر مى‏رسد اين است كه به همين نحو تبليغ شود كه اين عمل وى عادى است و حق طلاب را كه مرتبا مى‏خورند حال يك مقدار ناچيز آن را براى بزرگداشت خود به طلاب مى‏دهد و طلاب هم بايستى غنيمت دانسته حق خود را بگيرند.
طوس
آقاى اوانى ـ ميزان شهريه و تعداد طلاب شهريه بگير روشن ضمنا نظريه رهبر عمليات مورد تأييد است. 4 / 5

1ـ حجت‏الاسلام حاج سيد محمدحسين مصباح موسوى در سال 1341 ه ق در مشهد متولد شد. در بيت علم و تقوى پرورش يافت و پس از خواندن دروس فارسى به تحصيل علوم عربى و ادبى پرداخت. ادبيات را از محضر آقاى اديب نيشابورى و محقق نوغانى و سطوح را از مرحوم حاج ميرزا احمد مدرس يزدى و ديگران تكميل و خارج را از مرحوم آيت‏اللّه‏ حاج شيخ هاشم قزوينى استفاده نمود. از سال 1368 ق به بعد وكيل مطلق حضرت آيت‏اللّه‏ العظمى بروجردى در مشهد بود و به علت حسن عمل نمايندگى حضرات آيات عظام حكيم، شاهرودى، خوانسارى و خوئى را نيز بر عهده داشت.
2ـ همانگونه كه در پاراگراف آخر اين سند آمده است : منشأ اشاعه و القاء اين قبيل گفتارها ساواك بوده است.
3ـ مقصود، مرحوم حجت‏الاسلام حاج شيخ محمدرضا محامى است.
4ـ مقصود، مرحوم حجت‏الاسلام حاج سيد محمدحسين مصباح موسوى است.