سند نامه ::
 
آيت الله گلپايگاني : آنها اغراض فاسده‏اى دارند
موضوع : گلپايگانى

از : 21 تاریخ 21 / 4 / 48
به : 316 شماره : 1932 / 21
ساعت 18 الى 19 روز شنبه 14 / 4 / 48 سيد محمود يثربى فرزند سيد زين‏العابدين با آيت‏اله گلپايگانى ملاقات نمود. در ابتدا گلپايگانى از محمود يثربى مى‏پرسد مدتى است پيدا نيستى وى جواب مى‏دهد بله دو ماه و هشت روز بود كه به مسافرت عراق رفته بودم و از آنجا هم به قطر رفتم. گلپايگانى گفت من به آقا محمد گفتم ساعت 11 صبح به منزل شما تلفن كند و از قرار معلوم شما نبوديد سپس از وى سئوال كرد كه شما چه وقت از كربلا آمديد؟ يثربى جواب داد من يكشنبه هفته قبل از كربلا بيرون آمدم و افزود كه حاج آقا جواد هم احتمال مى‏رود كه بيايد گلپايگانى گفت بله. براى ما نوشته بود نَتَوَجَّهُ اِلَيْكُمْ عَنْ قَريِبٍ (يعنى به زودى به طرف شما مى‏آيم) و بعد از يثربى سئوال كرد اوضاع عراق چطور است؟ يثربى جواب داد فعلاً ساكت است و كارى به اهل علم ندارند ولى اقامه‏ها را تمديد نمى‏كنند. گلپايگانى گفت روزنامه‏هاى ايران تلگراف بختيار را نوشته بودند.
يثربى گفت روزنامه‏هاى ايران تمام حرفهاى بختيار را ننوشته بودند و اظهار داشت كه روزنامه‏هاى عراق نوشته بودند براى خاطر احترام تيمور بختيار ما اقامه‏ها را تمديد و ايرانيان را آزاد مى‏گذاريم كه دوباره به عراق برگردند. گلپايگانى پرسيد آقاى حكيم فعلاً در كجاست. يثربى جواب داد در كوفه در حال اعتزال است و ادامه داد از طرف دولت عراق نزد آقاى خوئى آمده بودند كه مشاراليه واسطه شود و از آقاى حكيم بخواهد كه دوباره به نجف برگردد و مشغول كارش شود اما آقاى خوئى در جواب آنها اظهار داشته كه ما نمى‏توانيم براى آقاى حكيم تكليف معين كنيم هر كارى كه خودش صلاح بداند انجام مى‏دهد.
گلپايگانى پرسيد رفتن آقاى حكيم به كوفه فايده‏اى هم دارد. يثربى پاسخ داد البته نتيجه كلى ندارد ولى بى‏اثر هم نيست بالاخره نتيجه‏اى مى‏گيرد و افزود اوضاع عراق و ايران يكى است مثل اينكه يك برنامه است خيلى مردم را محدود مى‏كنند. دست روى موقوفات گذاشته‏اند. روحانيت و اصولاً هر بانفوذى را مى‏خواهند تضعيف كنند. گلپايگانى سئوال كرد خبر دارى كه روزنامه‏هاى ايران ما را به فحش كشيدند.
يثربى گفت يك طلبه ايرانى جريان را در عراق براى ما تعريف كرد و افزود براى شما كه انعكاس بدى نداشت. گلپايگانى گفت خلاصه اينها مى‏گويند دين اسلام به وسيله رهبران آنها پيش مى‏رود و بايد آنها را ضعيف كرد.
يثربى گفت مردم به اين روزنامه‏ها حرفى نزدند گلپايگانى گفت نه. اول روزنامه آيندگان به ما توهين كرد ولى اسم ما را نبرد فقط طورى نوشته بود كه با من تطبيق مى‏كرد و مردم از روز اول مى‏دانستند كه روزنامه آيندگان دولتى است و افزود روزنامه فرمان هم به ما توهين كرد و اسم ما را هم برد البته روزنامه فرمان هم دولتى است نه مانند آيندگان ولى صاحب اين روزنامه آدم بدى است و ادامه داد كه من هم در مقابل توهين‏هايى كه به من شده بود سكوت كردم و حرفى نزدم. يثربى پرسيد به نفع شما شد؟ گلپايگانى گفت بله دولت هر چه به آدم بد بگويد بهتر است زيرا آدم بزرگ مى‏شود. يثربى گفت عراق بر عكس ايران است مردمش خيلى با دولت بد نيستند. گلپايگانى گفت عراق مثل زمان كاشانى و مصدق شده است. يثربى گفت فقط يك وسيله پيدا كرده‏اند و آن اين است كه مردم را به علماء بشورانند و هر ساعت مى‏گويند فلانى جاسوس است. گلپايگانى گفت آخر مگر يهوديها چقدر جاسوس دارند كه اين قدر كشف مى‏كنند وى گفت اينها همه تهمت است مثل اينجا كه مى‏گفتند آقاى خمينى از فلان جا پول مى‏گيرد در صورتى كه خمينى از جائى پول نمى‏گرفت سپس گلپايگانى از يثربى سئوال كرد وضع سامراء چطور است يثربى جواب داد اتفاقا خيلى خوب است يك عالمى دارد از دولت خواهش كرد و بعد چند نفر را هم گرفته بودند آزاد كردند. گلپايگانى گفت هر چه انسان به اين دولتيها كارى نداشته باشد بهتر است زيرا آنها اغراض فاسده‏اى دارند كه اگر كسى حرف به آنها بزند ناراحت مى‏شوند و مرامى دارند كه اشخاص با نفوذ را از بين مى‏برند و يا ساكتشان مى‏كنند يثربى گفت آقاى حكيم اول براى نجات بعضى افراد كه گرفته بودند به كاظمين آمد و در آنجا بود كه زياد شروع به توهين و تهمت به آقاى حكيم شد. راديو بغداد مى‏گفت به مهدى پسر آيت‏اله حكيم احترام نكنيد. البته علماء به آقاى حكيم تلگراف مى‏كردند و احوالپرسى مى‏نمودند.
گلپايگانى پرسيد اين سيد كاظم را كه گرفتند ايرانى بود يا نه. يثربى جواب داد از قرار معلوم ايرانى نيست. گلپايگانى اظهار داشت نوشته بودند كه اموال سيدكاظم را مصادره كرده‏اند يثربى گفت در بغداد خبرى از مصادره اموال نبود. گلپايگانى گفت پس معلوم مى‏شود كه روزنامه‏هاى ايران نوشته‏اند سپس پرسيد حالا نظر آقاى حكيم چيست؟ يثربى جواب داد البته آنها با شدت عمل موافق نيستند ولى تلگراف بد نيست. گلپايگانى گفت همين كه اظهار عنايتى بشود كافى است و ما هم كه اظهار عنايت كرده و احوالپرسى نموده‏ايم. يثربى گفت اين تلگرافها رد نمى‏شوند ولى راديو ايران متن آنها را مى‏خواند. گلپايگانى اظهار داشت همه تلگراف كردند اما چون در تمام اين تلگرافها به دولت عراق بدگوئى مى‏شد من صلاح ندانستم كه تلگراف كنم و به دولت عراق بد بگويم خصوصا اينكه راديو عراق گفته بود علماء يهودپرست تلگراف مى‏كنند. ليكن چون ديدم كه همه تلگراف كرده‏اند و ممكن است كه آقاى حكيم بگويد فلانى با من بد است لذا از فرصت استفاده كرده و همين كه روزنامه‏هاى ايران نوشتند كه آقاى حكيم به شدت مريض است تلگراف كردم و جواب آنهم آمده وى افزود كه تلگرافهايى كه آقايان كردند در روزنامه‏ها نوشتند و عنوان هم به آنها دادند ولى تلگراف ما را چون كه جنبه احوالپرسى داشت ننوشتند و افزود كه در اين تلگرافها به شريعتمدارى هم توهين شد زيرا آن زنه در مجلس اسم برد و در جلو صحن هم اين وكيله اسم شريعتمدارى را برد و گفت اول مرجعى كه در اروندرود از ما پشتيبانى كرد شريعتمدارى بود.
گلپايگانى گفت همين اسم بردنها توهين است اينها نمى‏خواهند روحانيت بزرگ شود. در اين موقع يثربى خداحافظى كرد و رفت.
نظريه منبع : نظرى ندارد.
نظريه رهبر عمليات : مفاد گزارش صحيح است. مدرس
نظريه امنيت داخلى : زين‏العابدين يثربى جنب منزل گلپايگانى سكونت دارد و مخاطب گلپايگانى يكى از فرزندان وى بوده كه به عراق و قطر رفته و مراجعت كرده. به طوركلى گلپايگانى اين اواخر خيلى ناراحت است و با ورود نمايندگان روحانيون تهران و مذاكرات تا به حال هيچ تصميمى نگرفته زيرا او در چنين مواردى با آيت‏اله خوانسارى تشريك مساعى مى‏نمايد. به نظر مى‏رسد براى نامبرده با چنين افكارى بايد وسيله تضعيف او را فراهم نمود به هر وسيله‏اى كه ممكن است. از جمله قطع نفوذ وى در شهرستانها و آباديهاى اطراف و جلوگيرى از پرداخت شهريه او در محل‏هايى كه شهريه مى‏دهد از جمله مدرسه برهان شهررى كه بنا به اظهار خودش ماهيانه 640 تومان در آنجا شهريه مى‏پردازد. روحانى رئيس ساواك قسمت اخير نظريه امنيت داخلى مورد تأييد است.
1ـ بهره‏بردارى شود. تضعيف گلپايگانى كاملاً منطقى است ولى نه از راه قطع شهريه چه در اين صورت موضوع را پيراهن عثمان خواهند نمود.
2ـ قسمت‏هاى قابل توجه گزارش خبرى فوق را انتخاب و به راديو اهواز بدهيد. 17 / 5
دقت نمائيد ديگر تأخير نشود و نظير آن [ناخوانا] گردد. 25 / 5
316ـ مسئول تأخير بيشتر از يك ماه را [ناخوانا] اقدام روى اين گزارش تعيين و به اينجانب معرفى گردد.