|
درباره : آيتاله گلپايگانى و مرعشى نجفى عطف به 61487 / 316 ـ 26 / 9 / 46 شماره : 3871 / 21 تاریخ 18 / 10 / 46 از : ساواك قم به : مديريت كل اداره سوم 316 در اجراى امر اقدام و بدين وسيله اطلاعات مورد نياز آن اداره كل درباره آيتاله گلپايگانى در شش برگ به پيوست تقديم و به عرض مىرساند كه اطلاعات مورد نياز مربوط به آيتاله مرعشى نجفى در شرف تكميل است و متعاقبا تقديم خواهد شد. رئيس ساواك قم. مهران 1ـ علت افراطى بودن و يا مخالفت اين مرجع اصولاً اين مرجع روحانى به معنى واقعى كلمه افراطى نيست بلكه ممكن است تحت تأثير احساسات جامعه دينى و برخى از افراطيون غير روحانى قرار گيرد و در اين زمينه براى حفظ موقعيت خود عكسالعملى شديد نشان مىدهد و بهترين نشانه موضوع اين است كه وقتى ساواك توضيحى يا بازخواستى از آنها به عمل مىآورد ضعف و زبونى نشان مىدهند تا جايى كه اصل موضوع را انكار مىكنند و علت اينكه بعضا نامبرده مخالفتهايى با دولت دارد اين مخالفتها به مناسبت حفظ وجهه روحانيت در اجتماع است و از طرفى جنبه مادى هم دارد و اگر مخالفتهايى از طرف وى ديده نشود وضع مرجعيت وى به طور كلى متزلزل و كسى پولى به وى نخواهد داد1 و بهانه وى در امر مخالفت اين است كه قوانين موضوعه فعلى (لايحه حمايت خانواده) به نحوى وضع شود كه تطبيقى با قانون شرع داشته باشد كه اين مخالفتها جنبه مذهبى داشته ديگر اينكه نامبرده ناراحتيهايى دارد از جمله اينكه اشخاصى كه از جانب شاهنشاه آريامهر نزد وى مىآيند موضوعات عنوان شده از طرف گلپايگانى را تحريف كرده به عرض مىرسانند و نظرش روى طلاب حوزه اين است كه بايستى كليه امور طلاب زيرنظر آيات بوده و دولت دخالتى در اين امور ننمايد. 2ـ تعداد طرفداران و طبقه اجتماعى اكثريت آنها (مثلاً بازارى هستند. دانشجو هستند. يا كارمند دولت. طرفداران گلپايگانى بيشتر از طبقه عوام و خشكه مقدس و طلابى است كه از شهريه ماهيانه وى استفاده مىكنند و طرفداران وى از جهت تعداد كمتر از آيتاله نجفى است. 3ـ انگيزه طرفدارى و علت مرجع قرار گرفتن. انگيزه طرفدارى طرفداران گلپايگانى ارتباط مستقيمى با نحوه فكر طرفداران دارد فىالمثل طرفداران وى معتقدند كه نامبرده از جهت علم و زهد و تقوى از مراجع ديگر ارجح است و به همين علت در شمار طرفداران وى درمىآيند و علت مرجع قرار گرفتن نامبرده علم و قدس و فقاهت وى مىباشد. 4ـ آدرس و محل كار و منزل مرجع محل سكونت و كار آيتاله گلپايگانى. قم خيابان چهارمردان. كوچه آيتاله بروجردى. داخل كوچه مقابل مسجد منزل آيتاله گلپايگانى كه داراى دو درب نزديك به هم مىباشد يك درب به بيرونى و ديگرى به اندرون باز مىشود و يك درب ديگر دارد كه به كوچه شريف صادقى پشت منزل مرحوم آيتاله حائرى واقع مىباشد. 5ـ ميزان تحصيلات و محل تحصيلات آيتاله گلپايگانى داراى برگ اجتهاد از مرحوم آيتاله حاج شيخ عبدالكريم حائرى يزدى كه در زمان حيات [وى] در قم بوده مىباشد و تحصيلات (دوره سطح) را در گلپايگان و مابقى دوره سطح را در اراك نزد مرحوم حاج شيخ محمدتقى اعماء آموخته و در درس مرحوم آيتاله حائرى در اراك شركت جسته و پس از مهاجرت آيتاله حائرى در سنه 40 هجرى به قم نامبرده ضمن استفاده از درس آيتاله به مقام اجتهاد رسيده ضمنا نامبرده از محضر درس مرحوم آيتاله اصفهانى و آيتاله نائينى كه در قم بودهاند استفاده مىكرده. 6ـ نقاط ضعف و حسن مرجع نقاط ضعف : دهنبينى و تحت تأثير ديگران قرار گرفتن. واگذارى اداره تشكيلات خود را به پسرانش و دادن اختيار به آنان به خصوص (حاج سيدمهدى) و آقا محمد بطحائى و همشيرهزاده خود. محاسن : احترام به اهل علم بالنسبه. رفع حوائج مادى طلاب علوم دينى بالنسبه بذل و بخشش پولى و پارچه. 7ـ اسامى پسران مرجع و مشخصات هر يك الف ـ حاج آقا جواد فرزند ارشد 32 ساله اهل قم ميزان تحصيلات درس خارج متأهل (نام همسر بانو اميره) دختر حاج سيد نصراله مستنبط داماد آيتاله خوئى مقيم نجف. ب ـ حاج آقا مهدى گلپايگانى، سن 26 ساله، اهل قم، ميزان تحصيلات سطح، متأهل (بانو عزت) دختر آسيد جعفر احمدى ساكن قم همشيرهزاده آيتاله بروجردى. ج ـ سيدباقر سن ده ساله اهل قم. كلاس چهارم ابتدايى مدرسه محمديه (بچه باهوش و با ذكاوتى است.) دختران بتول ـ همسر سيد مرتضى علوى اهل فريدن پيشنماز مسجد شاه خراسان زن و شوهر ساكن قم كوچه يزديها منزل سابق آيتاله گلپايگانى. زهرا ـ همسر لطفاله صافى گلپايگانى اهل گلپايگان ساكن قم پيشنماز مسجد رضوى قم ساكن خيابان بهروز. هورا ـ همسر سيدجعفر خونسارى فرزند آيتاله حاج سيد احمد خونسارى ساكن تهران ـ شاهآباد ـ مقابل شعبه بانك ملى كوچه ممتاز شماره 23. طيبه ـ همسر شيخ عباس محقق كاشانى ساكن قم خيابان چهارمردان كوچه شريف صادقى. عذرا ـ همسر سيدرضا ابطحى اصفهانى شغل تحصيل علوم دينى ساكن قم خيابان چهار مردان ابتداى كوچه بدوخانه. 8ـ ميزان خمس و زكوة و ساير وجوه نقدى و غيرنقدى كه ظرف سال براى مرجع ارسال مىشود. ماهيانه به ميزان پنجاه الى شصت هزار تومان وجوه از بابت سهم امام و سهم سادات براى ايشان فرستاده مىشود و نيز مقدارى پارچه عبائى و پارچه قبائى و لباده از فاستونيهاى بسيار اعلا از ناحيه تجار سالانه به ايشان تحويل مىگردد و وجوه نقدى گلپايگانى بستگى به زمانى دارد كه حجاج عازم مكه معظمه هستند كه مراجعه نموده و پس از حساب و كتاب از بابت خمس و سهم امام يك قسمت آن را مىپردازند و مابقى را به مرور زمان حواله مىدهند كه اين وجوه پسانداز نقدى گلپايگانى است كه غيرقابل تخمين است و از اين وجوه جمعآورى شده حقوق طلاب قم و ساير شهرستانها را به وسيله مقسمين و وكلاى خود مىپردازد. 9ـ ميزان وجوه نقدى و اموال منقول و غيرمنقول كه در ذخيره مرجع طى گذشت زمان موجود مىباشد. ميزان وجوه نقدى در بند 8 اشاره شده و اموال منقول نامبرده اسباب و اثاثيه موجود بيرونى و اندرون و لوازم زندگى متعارف است و نيز مقدارى كتب با ارزش و نفيس كه خريدارى و بعد هم وقف مىكند لكن اموال غيرمنقول نامبرده عبارتست از : 10ـ قدرت رهبرى مرجع با توجه به تجربه قدرت روحانيت در قم بايد ادعا نمود كه قدرت رهبرى نيز به همان صورت بين سه مرجع موجود در قم تجزيه گرديده و قدرت رهبرى گلپايگانى كه طرفداران وى از طبقه عوام قم مىباشند نسبت به همين طبقه متوسط است. 11ـ كارگردانان. مشاورين. حسابداران و اشخاصى كه واسطه و يا رابطه خصوصى و مورد اعتماد مرجع مىباشند و مشخصات آنان : الف ـ كارگردانان ـ 1ـ شيخ ابراهيم شاكرى اهل گلپايگان ساكن قم صفائيه منزل شخصى متأهل صاحب دو پسر. ميزان تحصيلات (متوسطه در علوم دينى) سن 45 سال ـ مدت چهار ساعت خدمت گلپايگانى مىباشد و با وى نسبتى ندارد. نوع مسئوليت ـ كليد دار اندرون آقا و رابط بين آقا و مردم. 2ـ آقا محمد بطحائى همشيرهزاده آيتاله سن 40 سال اهل حومه گلپايگان متأهل ميزان تحصيلات جزئى محل سكونت قم بازار كهنه كوچه صابونيها، منزل شخصى. 3ـ محمدعلى صبائى، قهوهچى سن 50 سال اهل گلپايگان، متأهل تحصيلات جزئى محل سكونت خيابان رهبر نزديك مريضخانه گلپايگانى منزل متعلق به آقا بوده كه بابت سهم به وى داده شده. نوع مسئوليت ـ قهوهچى و از محارم آقا در امور تلگرافى و پستخانه. 4ـ شيخ حسين خاكى سن 60 سال اهل قم متأهل تحصيلات جزئى محل سكونت خيابان چهارمردان كوچه شريف صادقى جنب منزل محقق كاشانى داماد گلپايگانى (چهار ماه است كه خريده) نوع مسئوليت ـ متصدى پرداخت شهريه به طلاب و متصدى امور نمازهاى استيجارى و روزه. 5ـ محمدباقر كمرهاى خمينى (معروف به خسروى) 65 ساله متأهل باسواد و خوش خط محل سكونت قم خيابان خاك فرج خانه استيجارى. 6ـ ابوالفضل معماريان سن 65 ساله متأهل اهل آشتيان منسوب حسن دانش كه متصدى بيمارستان گلپايگانى است تحصيلات جزئى محل سكونت منزل دانش خوش خط نوع مسئوليت ـ نويسنده 7ـ حاج شيخ على افتخارى سن 50 ساله اهل گلپايگان تحصيلات خارج متأهل محل سكونت صفائيه داخل كوچه كاظمى. 8ـ ابوالقاسم زنبورى تكيهاى سن 50 سال اهل قم تحصيلات جزئى متأهل ساكن تكيه حاج سيد حسين شغل نجار. 9ـ غلامحسين زنبورى تكيهاى فرزند ابوالقاسم. سن 25 سال اهل قم تحصيلات جزئى ساكن تكيه حاج سيد حسن شغل لولافروش خيابان آذر مقابل حسينآباد. نوع مسئوليت ـ از محارم آقا 10ـ مشهدى ابوالقاسم سن 70 ساله اهل قم نوع مسئوليت ـ خريد مايحتاج منزل مشاورين ـ 1ـ آقا لطفاله صافى داماد گلپايگانى فرزند مرحوم آيتاله شيخ جواد صافى سن 46 ساله اهل گلپايگان تحصيلات حدود خارج متأهل. 2ـ حاج آقا على صافى برادر لطفاله فرزند آيتاله شيخ جواد صافى اهل گلپايگان متأهل. 3ـ آقا مرتضى علوى پيشنماز مسجد شاه خراسان قم. 4ـ مهدى گلپايگانى فرزند آيتاله. 5ـ سيد جواد گلپايگانى فرزند آيتاله در غياب مهدى. 6ـ آقا مجتبى اراكى. متصدى امور طلاب مشمول در مدرسه فيضيه معروف به عراقى. واسطه مورد اعتماد آيتاله گلپايگانى حاج شيخ على صفائى كه واسطه كليه امور تهران آيتاله مىباشد از جهت تهيه گذرنامه و سفارشات لازم به اشخاص و پيغام به كسان و نزديكان وى. حسابدار ـ متصدى دفتر حسابدارى ابوالفضل معماريان و خسروى ذكر شده در بالا مىباشند و كليه حسابها زيرنظر مستقيم آيتاله و مهدى فرزندش مىباشد. 12ـ ميزان نفوذ كلام مرجع بين طرفداران نفوذ كلام آقا بين طرفداران متوسط و اين نفوذ كلام آقا در طرفداران از جمله طلاب با پرداخت شهريهاى كه ايشان به آنان مىپردازند بىارتباط نيست و نفوذ كلام وى بيشتر در طبقه عوام است. 13ـ شگرد كار مرجع هنگام مخالفت با دستورات دولت. مظلوميت و چسبندگى زياد به مذهب و جامعه روحانيت در مواقع لازم تلفن به تهران و تقاضاى نماينده مخصوص و اصولاً شگرد كار هر مرجع در مخالفت با دولت خيلى ساده است به اين معنى كه يك مسئله دينى را مستمسك قرار داده و نسبت به آن جنجال مىكنند. 14ـ منش گروه وابسته به مرجع سالوسى ـ گروه وابسته به مرجع اعتراض مرجع را در منبر (به وسيله وعاظ) عنوان و عامل ديگر منبر با توزيع و پخش اعلاميه پر آب و تاب اعتراضات مرجع را به سمع ديگران مىرسانند و تبليغات روى موضوع موردنظر شروع مىشود. 15ـ آموزشگاههاى دينى كه توسط مرجع اداره مىشود و محل هر يك از آنها و ميزان پولى كه صرف آموزشگاهها مىكنند. 1ـ مدرسه فيضيه واقع در آستانه مقدسه با شركت شريعتمدارى. 2ـ مدرسه دارالشفاء واقع در آستانه مقدسه با شركت شريعتمدارى. 3ـ مدرسه علوم دينى واقع در بخش 2 پشت دارائى، كوچه اعظمى. 4ـ مدرسه علوم دينى واقع در بخش 1 كوچه آخونديها. 5ـ تكيه آقاى توليت سابق كه در اختيار آيتاله گلپايگانى گذاشته كه داراى كتابخانه و اطاقهاى مفروش مىباشد و طلاب در آن محل تدريس مىشوند. 6ـ مدرسه جانى خان مقابل مسجد جمعه واقع در خيابان آذر (پائين شهر) 7ـ مدرسه حاج ملامحمد صادق معروف به (حاجى) كه سابقا در اختيار حجتالاسلام حاج ميرزا مصطفى صادقى بوده است و دو سال است كه در اختيار آيتاله گلپايگانى گذارده شده و هزينه اين آموزشگاه وجوهى است كه به طلاب مقيم آموزشگاهها داده مىشود و نيز مبلغى است كه ماهيانه براى حقوق خدام و تعميرات و برق آنها مصرف مىشود. 16ـ تعداد طلابى كه در آموزشگاهها مشغول تحصيل مىباشند. تعداد طلابى كه در آموزشگاهها تحصيل مىكنند هشتصد نفر مىباشند. 17ـ ميزان شهريهاى كه به هر يك از طلاب مىپردازد. شهريه به طلاب سه قسمت پرداخت مىشود. 1ـ طلاب مرحله مقدماتى ـ ماهيانه مبلغ ـ 10 تومان 2ـ طلاب مرحله سطح ـ ماهيانه مبلغ ـ 15 تومان 3ـ طلاب مرحله خارج ـ ماهيانه مبلغ ـ 30 تومان ضمنا فوقالعادههاى ديگرى به غير از شهريه به دست خود به طلاب مىدهد تحت عنوان ميزان فعاليت طلاب در اخذ وجوه جهت وى به اين معنى كه قسمت اعظم وجوه اخذ شده از مريدان وسيله طلاب به خود آنان پرداخت مىشود كه از 500 تومان تجاوز نمىكند. 18ـ آيا بين طرفداران اين مرجع تروريست وجود دارد و در صورت مثبت بودن پاسخ تهيه بيوگرافى و تعيين مقصود و منظور آنها. ج ـ تروريست ندارد. 19ـ چه طرحى براى خنثى كردن يا برچيدن فعاليت اين مرجع و طرفداران او و همچنين تروريستهاى پيرو او (در صورت وجود) تهيه شده است. ج ـ با اجراى طرح تضعيف نامبرده كه طى شماره 3776 / 21 ــ 9 / 10 / 46 به استحضار رسيده به انحاء مختلف مىتوان فعاليتهاى نامبرده را خنثى و طبيعى است براى طرح تضعيف وى و پسرانش رفته رفته موجبات برچيدن بساط وى را فراهم مىسازد. ------------------------- 1ـ خوانندگان محترم كه حداقل بخشى از اسناد اين مجموعه اسنادى را مطالعه كرده و به آموزههاى دينى انسان مسلمان نيز آشنايى داشتهاند. بوضوح دريافتهاند «اظهارنظرها و برخى تحليلهاى عوامل ساواك در خصوص مشى آيتاللّه گلپايگانى از كاستيها و تناقضات در امان نمانده است» البته مقتضى سجاياى اخلاقى و «تربيت روحى و روانى» ايادى طاغوت و بويژه عناصر ساواك جز بدبينى و بدانديشى و ... نبوده است و پرواضح است كه لازمه چنان خصلت اخلاقى اين قبيل برداشتها از موقعيت ديگران است، كه گفتهاند: «از كوزه همان تراود كه در او است.» 2ـ آيتاللّه آقاى سيدمرتضى علوى در روستاى چادگان از توابع فريدن بدنيا آمد، تحصيلات اوليه را در حوزه علميه اصفهان طى كرد. براى ادامه تحصيل در سال 1315 (يك سال قبل از رحلت مرحوم آيتاللّه حايرى يزدى مؤسس حوزه علميه قم، وارد حوزه علميه قم شد. سطح را نزد اساتيد وقت آن حوزه مقدسه مانند: مرحوم شيخ محمدحسين علامه، ميرزا ابوالفضل زاهدى، شهابالدين مرعشى نجفى، سيدمحمدتقى خوانسارى، سيدمحمدرضا گلپايگانى، سيداحمد خوانسارى گذراند. خارج فقه و اصول را از محضر آيات عظام: حجت كوهكمرى، حاجآقا حسين بروجردى، سيدمحمدرضا گلپايگانى، سيدصدرالدين صدر استفاده كرد و خود نيز در زمره اساتيد بنام حوزه علميه به حساب مىآمد. آقاى علوى كه اولين داماد آيتاللّه گلپايگانى بود، به لحاظ تسلط به مبانى فقهى معظمله همواره مورد وثوق و پاسخگوى استفتائات و نظرات ايشان بود. آقاى علوى در اول خرداد سال 1374 دعوت حق را لبيك گفت. |