سند نامه ::
 
مخالفت با انجمنهای ايالتی و ولايتی
موضوع : مخالفت روحانيون با شركت نسوان در انتخابات1

شماره : 41ـ10396 / 15 ب 2 تاریخ 23 / 8 / 41
گيرنده : مديريت كل اداره سوم
فرستنده : ساواك خوزستان

برابر گزارش ساواك دزفول در تاريخ 19 / 8 / 41 دو نفر از طلاب حوزه علميه قم به ايستگاه بالارود وارد و تعدادى اعلاميه مربوط به مخالفت با شركت زنان در انتخابات انجمنهاى ايالتى و ولايتى در آنجا پخش مى‏نمايند كه بلافاصله جريان به وسيله مأمورين ساواك مزبور تعقيب و اعلاميه‏هاى پخش شده را جمع‏آورى ولى دو نفر طلاب نامبردگان به پل‏دختر عزيمت مى‏نمايند كه موضوع به ساواك خرم‏آباد اطلاع داده مى‏شود.
رئيس ساواك استان خوزستان خاورى
رونوشت برابر اصل است.
اصل در پرونده 13ـ وـ الف
11 / 9 / 41
------------------------------------

1ـ به دنبال انحلال مجلسين در 19 ارديبهشت 1340 به دستور شاه، حدود يك ماه پس از آن (18 خرداد 1340) رژيم شاه اعلاميه‏يى در مورد انتخابات صادر و اعلام داشت كه به زودى آئين نامه اجرايى قانون قديم انتخابات اصلاح و انتخابات را از طريق كارت آغاز خواهد كرد. سياست شاه در انحلال مجلسين تسريع در اجراى سياستهاى جديد بود كه شالوده آن را مستشاران خارجى او (آمريكائيها) طراحى كرده بودند. بيش از دو سال بود كه رژيم شاه تمام مصوبات خود را بدون تصويب مجلسين قانونى تلقى مى‏كرد. در اين مدت موجى از اعتراضات عليه سياستهاى خود رأى و غير قانونى شاه در نقاط مختلف كشور شكل گرفته بود كه هر كدام بوسيله مأموران امنيتى تا بن دندان مسلح شاه در هم شكسته بود سعى مى‏كردند صداى معترضين را در سينه‏ها خفه نموده و با دستگيرى و زندانى كردن جمع زيادى از مردم مسلمان
سرسپردگى خود را به اربابان خارجى به اثبات رسانند. شاه براى سر پوش گذاشتن به سياستهاى غير قانونى خود به دولت علم مأموريت داد در جهت تكميل مقدمات اجرائى سياستهاى جديد، انتخابات مجلس بيست و يكم را برگزار كند، و اصلاحات انجام يافته در آئين نامه اجرائى قانون قديم انتخابات را، اجرا نمايد، البته سياست آن انحلال و اين افتتاح چيزى جز اين نبود كه مجلس جديد مى‏بايست موافق سياستهاى جديد و تابع بى چون و چراى شاه باشد، لذا انتخابات دوره بيست و يكم مقدمات را در نهم شهريور ماه 1342 تحت عنوان «كنگره آزاد زنان و آزاد مردان تشكيل و ليست نمايندگان مجلسين را اعلام نمود». اين بار نيز دولت رسما انتخابات را به «انتصابات» تبديل كرد. براى نشان دادن آغاز دوران جديد چند كرسى نيز به زنان داده شد. شاه طى دستورى كارگردانان اصلى انتخابات دوره بيست و يكم را تحت عنوان كميته سه نفره مركب از علم نخست وزير و مجرى انتخابات) حسنعلى منصور (نخست وزير آينده) و فردوست (رئيس سازمان بازرسى شاهنشاهى و رييس دفتر ويژه شاه) منصوب و مأمور بررسى صلاحيت افراد براى مجلس و انتخاب نهايى آنها شدند.
علاوه بر اين، انتخابات كذائى شاه در جوّ حكومت نظامى و در فضايى برگزار شد كه رعب و وحشت بر همه جا سايه افكنده و رهبران واقعى مردم در بازداشتگاهها به سر مى‏بردند، هر چند دولت سعى كرد تا با تبليغات گسترده وضعيت را عادى نشان داده، اين گونه وانمود كند كه انتخابات در فضاى آزاد برگزار مى‏شود، در 26 / 6 / 42 مطبوعات وابسته به رژيم نوشتند «براى اولين بار در تاريخ مشروطيت در ايران، امروز، زنان در كنار مردان به پاى صندوقهاى رأى رفتند» با همه اينها طوفان اعتراضات اين بار نيز وزيدن گرفت، مراجع عاليقدر و هميشه بيدار، و روحانيون و گروههاى مختلفى از مردم مسلمان و هميشه در صحنه، انتخابات را تحريم و با صدور اعلاميه‏هاى متعدد و برگزارى جلسات و ميتينگ‏ها اعتراضات قاطع خود را در خصوص برگزارى انتخابات فرمايشى اعلام نمودند.
به برخى از گزارشهاى ساواك و اعلاميه‏هاى صادره در آن مقطع تاريخى، توجه فرماييد :
شماره : 12532 / س ت تاريخ : 7 / 6 / 42
موضوع : روحانيون
برابر اطلاع نامه‏اى از طرف كارگران مشهد براى آقاى ميلانى نوشته شده كه در آن در مورد چگونگى شركت آنها در انتخابات از نامبرده استعلام شده است آقاى ميلانى در پاسخ گفته‏اند كه شركت در انتخابات اين دوره جايز نبوده و بر هر فرد مسلمان لازم است كه در صورت امكان از دادن رأى خوددارى كند و خوشبختانه مردم چنان هوشيار شده‏اند و با تمام مراقبتهاى ظالمانه دستگاه دولت باز هم جلساتى در مورد همصدا بودن با روحانيون تشكيل مى‏دهند. ضمنا شيخ خالقى طلبه مدرسه عباسقلى‏خان مشهد در پاسخ اين سئوال كه آيا از جلسات نتيجه‏اى حاصل مى‏شود يا خير و چه جلساتى كاملاً بر عليه دستگاه كار مى‏كند اظهار داشته است به طور كلى منظور از اين جلسات تغيير دادن رژيم است
كه آنهم مسلما عملى خواهد شد چون از قديم بنياد مشروطيت را علماء گذاشتند و بايد اصلاح آنهم بدست علماء باشد.
اعلاميه مراجع ديگر
شماره : 1672 / بخش 312 تاريخ : 2 / 6 / 42
موضوع : فعاليت روحانيون براى انتخابات
اطلاع رسيده حاكى است آيت‏اللّه‏ ميلانى ـ شريعتمدارى ـ قمى ـ محلاتى ـ مرعشى نجفى و خمينى علاوه بر تماس و مذاكراتى كه در مورد نقش آينده روحانيون دارند بوسيله تلفن با آيت‏اللّه‏ بهبهانى در تماس هستند و غير از اعلاميه‏هائى كه از طرف نجفى ـ ميلانى و شريعتمدارى درباره تحريم انتخابات صادر گرديده تصميم مهم ديگرى اتخاذ نشده و فقط اعلاميه ديگرى مجددا تهيه كرده‏اند و در نظر دارند براى چاپ به قم يا اصفهان بفرستند كه مضمون آن مربوط به اعتراض به ميتينگ و تظاهرات و فعاليتهاى انتخاباتى اخير در تهران و شهرستانها است و در آن هر يك از اين مطالب تشريح و
تفسير كرده و نوشته‏اند اين اقدامات هيچيك از طرف ملت ايران و مردم مسلمان نيست و مردم مسلمان با اين اقدامات مخالف هستند و اين اعمال با پول و زور دولت انجام مى‏شود و از اين قبيل مطالب در اين اعلاميه ذكر گرديده است و در ضمن افزوده‏اند كه دولت از هرگونه اجتماع ملى جلوگيرى مى‏كند با حكومت نظامى مى‏خواهد انتخابات را انجام دهد و هنگامى كه مسلمانها مى‏خواهند در مسجد اجتماع كنند و مطالب خود را بيان كنند جلوگيرى مى‏شود و با اين حال مى‏گويند انتخابات آزاد است. روحانيون در نظر دارند در صورت انجام انتخابات و افتتاح مجلسين دستجاتى را به مجلس فرستاده و در آنجا متحصن گردند و خواسته‏هاى خود را به صورت بيانيه و نطق به اطلاع مردم و دولت برسانند و هم چنين موضوع تشكيل كنگره روحانيون مورد مذاكره است تا با حضور كليه روحانيون درجه اول ايران و سرشناس سراسر كشور در تهران يا شهررى يا يكى از مساجد بزرگ بر قرار گردد و در اين مورد روحانيون مشغول اقداماتى هستند. به پرونده آيت‏اللّه‏ ميلانى ضميمه شود. 5 / 6
تعداد نسخه : 5 نسخه گيرندگان : 3 نسخه در بخش 312 ـ اداره دوم ـ اداره سوم
الف ـ اعلاميه آيت‏اللّه‏ نجفى مرعشى در ارتباط با جو حاكم
بسم‏اللّه‏ الرحمن الرحيم
اللهم انصر الاسلام ـ اللهم انصرالقرآن ـ اللهم انصر حماه‏الدين پروردگارا قرآن و خدمتگذاران بدين را يارى فرما. ملت غيور و مردم مسلمان ايران ! به طورى كه مستحضريد دولت جبار و قانون شكن همچنان به رفتار ظالمانه خود ادامه داده و شعارش بى اعتنائى به قوانين اسلام و اصول آزادى و انسانيت شده است و با ارتكاب اعمال خلاف قانون و شرع پيوست احساسات دينى و ملى مردم مسلمان را به هيجان آورده و سيل نفرت و انزجار عمومى را نسبت به دستگاه بيشتر و شكاف عظيمى بين خود و ملت ايجاد مى‏كند و دانسته يا ندانسته مملكت را به پرتگاه نيستى و فنا نزديكتر مى‏سازد و چنين تصور مى‏كند كه اگر پس از گرفتارى مرجع عاليقدر حضرت آيت‏اللّه‏ خمينى دام بقائه و مرجع عاليقدر آيت‏اللّه‏ ميلانى دام ظله را در منزلش زندانى كرد و ارتباط معظم‏له را با اجتماع قطع كند مى‏تواند در ثبات و استقامت روحانيت و ملت مسلمان در راه مبارزه عليه قانون شكنى خللى وارد كند. زهى تصور باطل ! زهى خيال محال! مردم مسلمان با استمداد از مقام ولايت حضرت صاحب‏الامر امام زمان ارواحنا فداه خود را موظف مى‏دانند در راه استقرار عدالت اجتماعى كوچكترين سستى و فتورى به خورد راه نداده و براى تحصيل اين هدف مقدس از پاى ننشينند. حقير لازم مى‏دانم ضمن اظهار تنفر از اين اعمال غير انسانى براى اعتراض نسبت به مظالم و فجايع بى شمار دستگاه حاكمه كه منجر به اين اوضاع مفتضح و انتخابات رسوا شده است مردم شريف ايران روز شنبه 16 جمادى الاولى برابر با 13 مهر ماه از صبح تا ظهر را اعتصاب و تعطيل عمومى بنمايند. از ساحت قدس ربوبى مسئلت مى‏نمايم به حق خاتون محشر جده سادات حضرت صديقه كبرى روحى لها الفداء كه اين ايام مصادف با شهادت آن عليا مخدره مى‏باشد و دولت بدون اعتناء به نواميس مذهبى جلوگيرى از مجالس اقامه عزاى آن بانوى اسلام مى‏نمايد به عموم مسلمين فرج عطا فرموده، قرآن و اهل قرآن را خرسند و مسرور بنمايد.
والسلام على من اتبع الهدى 12 جمادى اولى 1383
شهاب الدين الحسينى المرعشى النجفى.
محضر مبارك حضرت آيت‏اللّه‏ ميلانى و حضرت آيت‏اللّه‏ نجفى و آيت‏اللّه‏ العظمى آقاى شريعتمدارى در اين هنگام كه دولت مقدمات انتخابات دوره 21 را فراهم نموده با توجه به نكات زير:
1ـ آزادى نطق و بيان و قلم و تشكيل اجتماعات بطوريكه در همه جاى دنيا معمول است و از شرايط اوليه انتخابات آزاد مى‏باشد چنانچه بر همه كس واضح است ملت ما از تمام اين مزايا محروم و خفقان و سانسور شديد در همه جا حكمفرماست.
2ـ انتخاباتى مورد قبول ملت است كه كاملاً بر طبق قانون اساسى و متمم آن انجام شود و با توجه به اصل 27 متمم قانون
اساسى (قانون جديد انتخابات هنوز قانونيت پيدا نكرده و انتخاباتى كه مطابق آن انجام شود از طرف ملت باطل است) ماده 22 و 25 قانون انتخابات صراحت دارد كه آراء بايد سفيد و بى نشان باشد در صورتى كه ورقه‏هايى كه براى اخذ رأى داده مى‏شود ممهور به مهر اداره آمار و شماره كارت راى دهنده مى‏باشد و اين مخالف با اصل مخفى بودن آراء است و تالى فاسد آن معلوم است.
3ـ صدور كارت بايد تحت نظر انجمن نظارتى باشد كه از طرف ملت باشد نه از طرف مأمورين آمار و مأمورين منتخب دولت كه صلاحيت ندارند و تعداد كارتهاى الكترال معلوم نيست و احتمال هرگونه تقلب در آن امكان دارد. با توجه به نكات فوق آيا مردم اصفهان را اجازه شركت در چنين انتخاباتى مى‏دهند يا خير؟ خواهشمند است نظر مبارك را مرقوم فرمائيد. «به امضاء عده‏اى از اهالى اصفهان»
بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم
در شرايط حاضر كه براى مردم مسلمان هيچگونه آزادى در بيان و قلم نبوده و هر نوع اجتماعى جز از طرف وابستگان به دولت ممنوع مى‏باشد و با توجه به اينكه بسيارى از رجال صالح ملت به جرم حقگوئى و عدالت خواهى در زندان به سر مى‏برند و به كسانى هم كه خارج زندانند كمترين آزادى داده نمى‏شود و همين طور منازل علماى بزرگ محصور بوده و مردم مسلمان از هر نوع مراجعه و كسب تكليف محرومند با توجه به سائر نكاتى كه در متن سئوال تذكر داده‏ايد روشن است كه هر نوع شركت در چنين انتخاباتى شرعا و عقلاً جايز نبوده و اعلام مخالفت با آن وظيفه مى‏باشد. واللّه‏ ولى التوفيق «20 ع ل
1383
محمد هادى الحسينى الميلانى»
جواب دوم:
بسمه تعالى
با چنين شرايط و با توجه به خفقان فعلى و عدم آزادى مؤمنين چه در اجتماعات دينى و چه در قلم و بيان و ساير محاذير مذكوره مشهوده در متن سئوال مداخله و معاونت در چنين انتخاباتى جائز نمى‏باشد در خاتمه از ساحت قدس الهى بوسيله حضرت ولى عصر روحى له الفداء استمداد نموده فرج مسلمين را مسئلت مى‏نمايم و السلام على من اتبع الهدى شهاب‏الدين الحسينى المرعشى النجفى
جواب سوم:
بسم‏اللّه‏ الرحمن الرحيم
نكات مزبور فوق بسيار مهم و دقيق است و چون مصالح دين و مملكت منوط به انتخاب آزاد و انتخاب صحيح است لذا لازم است كه مسلمانها سعى و اقدام كنند و شرايط انتخابات آزاد و صحيح را از اولياء امور تحصيل و فراهم نمايند و اگر موفق نشوند و انتخابات به شكل غير آزاد بماند نبايد شركت كنند زيرا شركت مزبور ضرر دارد و فايده ندارد.
الاحقر سيد كاظم شريعتمدارى ر. ك : اسناد انقلاب اسلامى، جلد 1، صص 6 / 195 و نهضت روحانيون ايران، جلد 4، صص
8 / 207
بسم‏اللّه‏ الرحمن الرحيم
حضور مبارك حضرت مستطاب آيه‏اللّه‏ العظمى آقاى حاج سيد احمد خوانسارى متع‏اللّه‏ المسلمين به طول بقائه بطوريكه خاطر مبارك عالى استحضار دارد هيئت حاكمه ايران و مقامات غيرمسئول تصميم دارند نظرياتى را تحت عنوان آراء عمومى در معرض رفراندوم قرار دهند مستدعى است نظريات خود را در اين مورد از نظر حكم شرع صريحا اعلام فرمائيد. و چون شركت در اين رفراندم با مقدرات عامه مسلمين بستگى دارد آيا شركت در آن را براى مسلمانان جايز ميدانيد يا خير آنچه حكم الهى است صريحا مرقوم فرمائيد.

بسم‏اللّه‏ الرحمن الرحيم
الحمدللّه‏ رب‏العالمين و صلى‏اللّه‏ على محمد و آله الطاهرين ولا حول ولا قوة الا بااللّه‏ العلى العظيم كليه تصويبنامه‏هايى كه برخلاف شرع مقدس باشد حرام و شركت در رأى به آنها شركت در امر حرام و در حكم مبارزه با امام زمان ارواحناله‏الفداه ميباشد و محرمات الهيه به تصويبنامه و آراء عموميه حلال نميشود حلال محمد حلال الى يوم القيمة و حرامة حرام الى يوم القيمه. الافقر احمدالموسوى الخوانسارى
ب ـ اعلاميه جامعه روحانيت آذربايجان.
بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم
در راه تشييد مبانى اسلام و استقرار حكومت مشروع و قانونى، جامعه روحانيت آذربايجان خود را موظف به اعلام مراتب ذيل به تمام جهانيان مى‏داند، و در راه تنوير افكار عمومى اقدامات دولت را در شئون حساس زندگى ملت يعنى در موضوع مذهب، اقتصاد، فرهنگ و دانشگاه، انتخابات مجلسين، سياست خارجى، سياست داخلى حقايق زير را با كمال صراحت به اطلاع عموم مى‏رساند:
1. اقدامات دولت در موضوع مذهب :
اصل ماده 27 متمم قانون اساسى تصريح مى‏نمايد كه استقرار هر نوع قانونى در مملكت موقوف است به عدم مخالفت آن با موازين شرعيه و تشخيص اين امر را اصل ماده 2 متمم قانون اساسى صريحا به عهده مراجع تقليد واگذار و نظريه آنان را مطاع و متبع شناخته است. در برابر دو اصل مذكور كه در مورد دفاع از اسلام و حقانيت قوانين اسلامى تنظيم و تدوين گرديده است اقدامات خلاف قانون دولت عبارت است از پشتيبانى از اشاعه دهندگان مراكز فساد و عاملين خلاف ضرورت اسلام و بى اعتنائى به تعليمات و احكام آسمانى و جلوگيرى از اصل امر به معروف و نهى از منكر و ممانعت از انتشار نظريات و اعلاميه‏هاى مراجع مسلم تقليد بر خلاف اصل ماده 20 متمم قانون اساسى.
2. در موضوع اقتصاد:
دولت كه وظيفه داشته و دارد كه از لحاظ اقتصادى رفاه ملى را تأمين نمايد و از استقلال اقتصادى مملكت دفاع نمايد نه تنها با توسل به سياست‏هاى مخرب اقتصادى مانند سياست دروازه‏هاى باز و نظائر آن عجز خود را در مسئله اقتصاد نشان داده بلكه در اثر همين بى كفايتى و بى توجهى وضع بازار محتضر و فقدان در آمد عمومى مملكت را تا پرتگاه اضمحلال اقتصادى كشانده است. حاليه وضع طورى شده كشورى كه وارث ثروتهاى سرشار و صاحب ذخائر قيمتى نفت و محصولات نفتى است. دست گدائى به هر اجنبى مى‏گشايد و در انتظار وامهاى خارجى كه شوم‏ترين نفوذ سياسى اجنبى را به دنبال دارد دقيقه شمارى مى‏كند.
3. در موضوع فرهنگ و دانشگاه.
امروز بر همه مسلم گرديده است كه برنامه فرهنگ و دانشگاه نه جوابده احتياجات مملكت است و نه با تعاليم اسلامى و حتى نه با برنامه‏هاى ملل مترقى مطابقت دارد و در راه مبارزه با بى‏سوادى نيز اگر از سخنى پراكنى‏هاى بيهوده دولتى صرف نظر كنيم دولت با مقرر داشتن شهريه و يا به عبارت ديگر با مقرر نمودن ماليات بر تحصيل، و در دانشگاه با مقرر كردن مبلغ هنگفت و كمر شكن 10500 تومان فرزندان ملتى را كه گفتيم به درد خانمان سوز فقر اقتصادى مبتلا است از ورود به مدارس و دانشگاهها عملاً ممنوع داشته است.
4. در موضوع انتخابات مجلسين :
بدون شك هيچ يك از اعمال خلاف شرع و قانون دولت به اندازه دسايس آن در انتخابات افتضاح‏آميز نبوده است، در حالى كه قاطبه ملت با ابراز كمال انزجار از انتخابات فرمايشى خود را كاملاً كنار كشيده و نقش تماشاچى را ايفا مى‏كرد دولت به
نام ملت ستم ديده بى دادرس، كانديداهائى كه علنا مخالفت خود را با فتاواى مراجع محترم تقليد نشان دادند بر ملت تحميل نمود و آقاى نخست‏وزير بنا به عادت هميشگى در مقابل آراء مأخوذه در تبريز (وكيل اول 2283 راى ـ وكيل آخر 1222 رأى كيهان شماره 6048 مورخه 28 / 6 / 42) بالصراحه اعلام نمود كه گويا كمى آراء در اثر مصادف شدن انتخابات با فصل خرمن دهقانان و ييلاق كردن ايلات و عشاير بوده (كيهان شماره 6046 مورخه 26 / 6 / 42) ولى اعتصابات عمومى بازارها و اصناف ـ ابراز تنفرهاى طبقات مختلف مردم و احكام تحريم مراجع تقليد و بالاخره عدم وجود ايلات و عشاير را در شهر فراموش نموده كه متجاوز از سيصد هزار نفر جمعيت دومين شهر ايران تنها دو هزار وخورده‏اى از ترس توقيف حقوق
ـ انفصال خدمت ـ به اجبار سازمانهاى پليس رأى داده و در ساير شهرستانها نيز همين قانون اجرا مى‏شد، ولى معلوم نيست اين وكلاى بى موكل به چه نحو خود را وكيل قاطبه ملت خواهند ناميد؟! به عبارت واضح‏تر دولت در مسئله انتخابات يعنى حياتى‏ترين مسئله ملت بى‏شرمى را به جائى رسانده كه از بر ملا شدن اين آمارهاى ضد و نقيض در رفراندم و انتخابات نيز هيچ گونه شرمى ندارد. عليهذا جهانيان بايد بدانند كه مصوبات اين مجلس از نظر ملت ايران داراى هيچ گونه ارزش و اعتبارى نبوده و نيست و نيز امضاء كنندگان اعلاميه حقوق بشر بدانند كه ملت ستم ديده و رشيد ايران از اين همه همكارى و سكوت آنان كمال انزجار را داشته و دولت‏هاى بزرگى كه در برابر خواسته‏هاى مردم از افراد ضد دينى و ملى حمايت مى‏كنند با ديده تنفر نگريسته و روحانيت نيز از طرف ملت بدين وسيله كمال تنفر خود را اظهار مى‏دارد.
5. در زمينه سياست خارجى :
معلوم است دولتى كه هيچ گونه ريشه‏اى حتى در ميان ملت خود ندارد چگونه مى‏تواند در بين دول ديگر وجهه و اعتبارى داشته باشد؟ محافل بين‏المللى امروزه به مملكت ما به نظر مستعمره‏اى كه طلاى سياهش را به رايگان از دست مى‏دهد و در عوض فقر و اسارت دريافت مى‏دارد نگاه مى‏كنند. امروزه همه مى‏دانند كه بيگانگان، صنايع نفتى ما را دريد قدرت خود دارند و در واقع خون و شيره حياتى ملت ما را بى‏رحمانه مى‏مكند. آيا نه اين است كه دولت مسئول اين يغماگرى ثروت عظيم ملى است؟ كيست كه نداند اين انتخابات فرمايشى نيز به همين منظور يعنى تاراج بيشتر ثروتهاى بى‏كران و عظيم
نفتى ما صورت نگرفته است؟ كيست كه نداند همين مجلسين دوره بيست و يكم براى صحه گذاشتن به قراردادها و تعهدات و اعمال خلاف قانونى كه تا امروز صوت گرفته از طرف دولت خلق نگرديده است؟
6. در زمينه سياست داخلى :
اختناق و فشارها و عدم آزادى بيان و قلم و صدها تضييقات ديگر موضوع‏هائى هستند كه ملت مبارز ايران با آنها آشناست راه مبارزه خود را با اين همه ستم‏ها و حق شكنى‏ها به خوبى مى‏شناسد فقط در اين مورد مخاطب جامعه روحانيت آذربايجان، ملل مترقى جهان عموما و ملتهاى مسلمان خصوصا مى‏باشد. ما با صداى رسا به سمع تمام جهانيان مى‏رسانيم كه ملت ستم ديده ايران در زير اين همه فشارها، حبس و تبعيدها، شكنجه‏ها و كشتارها، ديگر به ستوده آمده است. مبارزات شجاعانه ملت ايران، تعطيل چهار روز اخير مردم آذربايجان انعكاسى از صداى ملت ستم كشيده‏اى است كه در زير ضربات بى‏رحمانه دولت غير قانونى فعلى به قيمت جان و مال و هستى خود مبارزه مى‏كند. ملت ايران امروزه با توجه به فرامين دين مقدس اسلامى و على رغم فشارها و حبسها و زجر و شكنجه‏ها كه متوجه رهبران دينى و ملى مخصوصا حضرت آيت‏اللّه‏ العظمى آقاى خمينى مدظله و ساير آيات و حجج اسلام و اساتيد دانشگاه است با تمام قوا، خود را براى ادب كردن عناصر ناپاكى كه به حريم مقدس اسلام و حاكميت ملى ايران اسائه ادب نموده‏اند آماده كرده است، و به همين عنايات خاصه حضرت ولى عصر عجل‏اللّه‏ تعالى فرجه و در تحت لواى آزادى بخش مراجع تقليد، تا تحقق تمام آمال دينى و ملى اين نهضت مقدس ادامه خواهد داشت. به طور قطع پيروزى نهائى از آن ملت خواهد بود. دوم مهر ماه 1342 حسن الحسينى انگجى ـ سيد محمد بادكوبه‏اى ـ ابوالقاسم گرگرى ـ احمد اهرى ـ محمد على قاضى طباطبائى ـ عبداللّه‏ مجتهدى ـ سيد احمد خسرو شاهى ـ سيدمرتضى مستنبط غروى ـ عبداللّه‏ مجتهدى سرابى ـ عبدالحسين غروى ـ سيد محمد على انگجى ـ جعفر اشراقى ـ محسن شربيانى ـ محمد غروى توتونچى ـ محمود الموسوى الخلخالى ـ عبدالحميد شربيانى ـ سيد يوسف الهاشمى ـ حسن شريعت [ناخوانا] ـ حسين گوگانى ـ سيدمهدى دروازه‏اى ـ سيد محسن دهخوارقانى ـ حسن ناصرزاده ـ محمد حسين انزابى ـ ولى‏اللّه‏ اشراقى ـ سيد كاظم شبسترى. از طرف علماى آذرشهر : حسن رسولى ـ حسين طباطبائى ـ عليقلى آذر شهرى. از طرف علماى مرند على‏اكبر المرندى ـ الحاج سيدخليل الحسينى و چند امضاى جمع ديگر.
ر. ك : نهضت روحانيون ايران، جلد 4، صص 208 تا 312