سند نامه ::
 
صدور گذرنامه
درباره : شيخ مرتضى مطهرى فرزند شيخ حسين
از : 312
محترما به استحضار مى‏رساند:
منظور: صلاحيت نامبرده بالا جهت صدور گذرنامه به مقصد مصر، سوريه، اردن، الجزاير، عربستان سعودى، تونس، مراكش و عراق براى بازديد كتابخانه‏ها و مؤسسات علمى استعلام شده است.1
سابقه:
برابر سوابق موجود مشاراليه يكى از روحانيون افراطى و طرفدار جمعيت به اصطلاح نهضت آزادى مى‏باشد كه در جريان پانزده خرداد 42 به اتهام اقدام عليه امنيت كشور دستگير و به مدت 40 روز بازداشت بوده است. ياد شده فوق از آن پس همواره در صدد بوده كه در فرصتهاى مقتضى اقداماتى را عليه امنيت كشور دنبال نمايد. شخص مورد بحث از سال 42 تاكنون متناوبا در جلسات مذهبى مختلف در تهران و شهرستانها مطالب تحريك‏آميز و گمراه كننده و اهانت‏آميزى در لفاف مسائل مذهبى و تاريخ اسلام بيان كرده و مى‏نمايد. از جمله اقدامات مشاراليه آن است كه در سال 49 فعاليت دامنه‏دارى را آغاز نموده تا ضمن افتتاح يك حساب بانكى و به دنبال تبليغات مفصل در بالاى منبر، از بين عناصر متعصب مذهبى وجوهى را جهت كمك به فلسطينيها جمع‏آورى كند كه مراتب به عرض رسيد و مديريت وقت اداره كل سوم ضمن صدور اوامرى در زمينه جلوگيرى از جمع‏آورى چنين وجوهى و مراقبت از اعمال و رفتار مشاراليه مقرر فرمودند «صلاحيت استادى ندارد، به اداره كل چهارم منعكس گردد» كه به همين نحو عمل شد.
در تاريخ 12 / 12 / 49 گزارشى حاكى از مخالفت ياد شده و يكى از همفكرانش با رژيم به عرض رسيد و تيمسار رياست معظم ساواك اوامرى بشرح زير صادر فرمودند:
«اين دو نفر را بايد هميشه مراقبت نمايند. عناصرى غير صالح و هميشه در جبهه منحرفين قرار گرفته‏اند» و برابر اوامر با آنان رفتار مى‏شود. نامبرده بالا در جلسات حسينيه ارشاد شركت و سخنرانيهائى مى‏نموده و در سخنرانيهاى خود با زيركى خاص موضوعات گمراه كننده‏اى را عنوان مى‏كرده است مشاراليه تاكنون به عناوين مختلف در سخنرانيهاى خود مطالب خلاف مصالح مملكتى بيان نموده است.
گردش كار:
در تاريخ 28 / 3 / 54 با ادامه خدمت نامبرده بالا در دانشگاه تهران كه رئيس دپارتمان فلسفه دانشكده الهيات و معارف اسلامى بوده مخالفت شده است ضمنا شخص مورد بحث در تاريخ 29 / 3 / 54 ممنوع‏المنبر گرديده است.
نظريه :
با عرض مراتب فوق و با توجه به طرز تفكر و افكار نامبرده بالا كه در مواقع مقتضى مبادرت به ابراز مطالب خلاف مصالح مملكتى مى‏نمايد مسلما در خارج از كشور با افراد منحرف و مخالف تماس خواهد گرفت لذا صدور گذرنامه جهت شخص مورد بحث به مصلحت نمى‏باشد. مستدعى است در صورت تصويب اجازه فرمايند با صدور گذرنامه وى مخالفت گردد. موكول به رأى عاليست.
كارمند اقدام.
رئيس دايره اقدام. خواجه‏لو 14 / 10 / 54
رئيس بخش 312. دبيرى 14 / 10 / 54
رئيس اداره يكم عمليات و بررسى . عطارپور 15 / 10 / 54 طبق نظريه اقدام شود. 17 / 10 / 54

1ـ شهيد مطهرى در تاريخ 17 / 9 / 1353 تقاضاى يك سال استفاده از فرصت مطالعاتى نمود كه در اين مدت جهت بازديد از كتابخانه‏هاى خارج كشور، به كشورهاى مصر، سوريه، لبنان، اردن، تونس، مراكش و الجزاير و عربستان سعودى مسافرت كند.
پس از بررسيهاى معموله در تاريخ 28 / 2 / 1354 با تقاضاى مسافرت شهيد مطهرى به كشورهاى: تونس. مراكش. الجزاير. عربستان سعودى و لبنان موافقت و كشورهاى مصر. سوريه و اردن حذف گرديد. و پس از دستور ساواك از اصل مسافرت جلوگيرى شد.(مطهرى مطهر انديشه‏ها ج 1، 312)