سيزدهم آبان سالگرد سه رويداد مهم در تاريخ ايران است تبعيد امام خميني به تركيه در 13 آبان 1343، كشتار دانش‌آموزان در 13 آبان 1357 در دانشگاه تهران و تسخير سفارت امريكا در 13 آبان 1358، سه رويداد متفاوت بودند، ولي هر يك در شكل دادن به حركت انقلاب اسلامي نقش خاصي ايفا كردند. هويت هر سه رخداد، مبارزه با استكبار و عوامل آن است و به همين دليل اين روز «روز ملي مبارزه با استكبار» ناميده مي‌شود.

سيزدهم آبان اول قبل از انقلاب اسلامی، سيزدهم آبان دوم در کشاکش انقلاب و سيزدهم آبان سوم پس از پیروزی انقلاب به وقوع پیوست. حادثه سوم که یک سال پس از حادثه دوم و پانزده سال بعد از حادثه اول رخ داد، از سرفصلهای مهم تاریخ 37 ساله پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.

در سيزدهم آبان 1358 ساختمان موسوم به «سفارت امريكا» در تهران توسط جمعي از دانشجويان معترض که در تشکلی با عنوان «دانشجویان مسلمان پیرو خط امام» گرد هم آمده بودند تصرف گرديد از زمان پيروزي انقلاب اسلامي ايران تا زمان تسخير سفارت امريكا در تهران در یک دوره نه ماهه ديپلماتهاي امريكايي مستقر در سفارتخانه‌ از هيچ تلاشي در جهت مقابله با نظام نوبنياد جمهوري اسلامي ايران فروگذار نمي‌كردند. تماس با سركردگان گروههاي ضد انقلاب ، ارتباط حمايتي با شبكه‌هاي كودتا و براندازي در داخل كشور و تأمين مالي گروهكهاي تروريستي كه در غرب و جنوب ايران به کار انفجار در لوله‌هاي نفتي و يا ايجاد نا امني و بي‌ثباتي در مناطق كردنشين مشغول بودند، از عملكردهاي مأموران سياسي فعال در ساختمان سفارت امريكا بود.

  اينها حقايقی است که در اسناد لانه جاسوسي نيز آمده است. بعضي از مقامات بلند پايه دولت كارتر پس از شكست وي در انتخابات 1359 ش. در خاطرات خود، به نقش نامطلوب و مخرب دستگاه حكومتي امريكا عليه ايران كه از طريق سفارتخانه آن كشور در تهران هدايت مي‌شد اقرار كردند. سفارت امريكا در تهران طي زمستان 1357 تا پائيز 1358 به مركز فرماندهي عمليات جاسوسي و خرابكاري عليه جمهوري اسلامي ايران تبديل شده بود؛ نظامي كه عمر سياسي آن به يك سال نمي‌رسيد. با اين حال سفارت امريكا زماني توسط دانشجويان تسخير شد كه امريكا خواست مشروع ملت ايران در استرداد شاه و اموال و دارايي‌هاي بلوكه شده ايران را ناديده گرفت و حتي امكاناتي وسيع در اختيار فراريان حكومت شاه گذاشت تا تشكيلات خود را عليه انقلاب سازماندهي و فعال كنند.

تسخير لانه جاسوسي امريكا در تهران از ابتدا با حمايت امام خميني مواجه گرديد. امام تصرف لانه جاسوسي توسط دانشجويان را «انقلاب دوم» لقب دادند و در سخناني، از اين اقدام حمايت كردند:

«شما مي‌بينيد كه الان مركز فساد ‌امريكا را جوانها رفته‌اند گرفته‌اند و امريكائيها را هم كه در آنجا بودند، گرفتند و آن لانه فساد را بدست آوردند و امريكا هيچ غلطي نمي‌تواند بكند و جوانها مطمئن باشند كه امريكا هيچ غلطي نمي‌تواند بكند.» 1

  مجموعه حاضر معرفی لانه جاسوسی آمریکا در تهران از زبان اسنادی است که سالها در این لانه تولید می شد. اینگونه اسناد که تنها معدودی انگشت شمار از آنها را ارائه کرده ایم نشان می‌دهد سفارت آمریکا در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به کار نفوذ سیاسی و فرهنگی در ارکان کشور، تلاش برای شناسائی افراد و سیاستمداران، و ارتباط های برنامه ریزی شده و هدفمند با آنان با هدف تاثیر گذاری بر اوضاع اقتصادی و سیاسی و اجتماعی کشور اشتغال داشته است. رفتاری که هیچگاه با کارهای قانونی و متعارف یک سفارتخانه هماهنگی نداشت. آمریکائی ها این رفتار را اکنون نیز علیرغم قطع رابطه با ایران به انحاء مختلف تلاش می‌کنند ادامه دهند. به تعبیر رهبر معظم انقلاب «آنها به دنبال تغییر محاسبات مسئولان و تغییر افکار مردم درخصوص مسائل انقلابی، دینی و مصالح ملی کشور هستند.»2

پي‌نويسها:

1ـ صحيفه نور، ج 10، صص 157ـ 148؛ 16/8/1358

2- از اظهارات رهبر معظم انقلاب در جمع فرماندهان نیروی دریایی سپاه ، چهارشنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۴

سردبیر