سند نامه ::
 
گزارش حكومت نظامي ـ مجلس صحنه اصلي است
خيلي محرمانه 13 سپتامبر 1978 ـ 22 شهريور 1357
از: سفارت آمريكا، تهران ـ 08767 به: وزارت خارجه، واشنگتن دي. سي
مرجع: الف) تهران 8713، ب) تهران 8670
موضوع: گزارش حكومت نظامي ـ مجلس صحنه اصلي است
خلاصه: بحث‌هاي پارلماني در مورد برنامه دولت شريف امامي آغاز شده است. دولت ايران دستور داده است كه اين مناظره‌ها به طور وسيع انتشار يابد و راديو و تلويزيون نيز بحث‌هاي مجلس را ارائه نمايند.
نمايندگان مجلس پيش‌بيني مي‌كنند كه اكثريت اعضاء دولت رأي اعتماد خواهند گرفت. رهبران روحاني دستگير مي‌شوند. سرپرست راديو و تلويزيون ايران عوض مي‌شود. تانكها از تبريز خارج شده‌اند. ايران طي بيست و چهار ساعت گذشته نسبتاً آرام بوده است. پايان خلاصه.
1ـ ادامه مناظره پارلمان در مورد برنامه دولت ايران در تاريخ 13 سپتامبر توجه همگان را به خود معطوف داشته است. در اين جلسه دو تن از سخنگويان جناح مخالف يعني مظاهري نماينده منفرد از كرمان و بني‌احمد محبوب قديمي‌ها از تبريز سخن گفتند. مظاهري دولت جديد ايران را دنباله‌رو همان چهره‌هاي سابق خواند و اعلام كرد كه در معرض تهديد قرار گرفته و به وي هشدار داده شده كه از سخن گفتن بر عليه دولت دست بردارد. اين امر سبب بروز عكس‌العمل حاميان دولت شد و رئيس مجلس بعضي از نمايندگان را به رعايت جانب احتياط دعوت كرد. بني‌احمد نيز در ميان بذله‌گويي‌هاي حضار در مورد اعتصاب غذاي وي (مرجع ب) بپاخاست. بنابه گفته يكي از نمايندگان وي شاهد شكسته شدن اعتصاب او بوده است.
وي به شخص نخست‌وزير شريف امامي حمله‌ور شد و صحت آمار كشته‌شدگان تظاهرات 8 سپتامبر را توسط دولت ايران ارائه شده نفي نمود. وي از تمام كساني كه اعضاء خانواده خويش را از دست داده‌اند دعوت كرد كه به محل سكونت وي آمده و اسامي گمشدگان خويش را عرضه كنند و قول داد كه نتايج حاصله را در اختيار دولت ايران قرار دهد. بني‌احمد به پروژه عمراني جزيره كيش و نيز رياست شريف‌امامي در مجلس سنا كه بودجه مخصوص اين پروژه را تصويب كرده بود حمله نمود. نمايندگان حامي دولت نيز اكثراً اذعان داشتند كه اقدامات گذشته دولت خالي از خطا نبوده است ولي ادعا مي‌‌كنند كه شريف امامي بهترين كسي است كه براي رتق و فتق امور برگزيده شده است. رئيسي نماينده كردستان به تندي اعلام كرد كه متنفذين حكومت نظامي بايد به خاطر داشته باشند كه اگر دولت ايران اين اقدام را به عمل نياورده بود نمي‌توانستند در اينجا به مناظره بپردازند.
2ـ در گفتگوهايي كه با نمايندگان مجلس در ساعت تنفس انجام شد، اكثراً معتقد بودند كه دولت ايران احتمالاً از 268 رأي موجود رأي اعتمادي بين 250 ـ 240 خواهد آورد، كه احتمالاً از بقيه آرا 10 ـ 8 رأي مخالف و بقيه ممتنع خواهد بود. شادلو نماينده كهنه‌كار به يكي از مقامات محلي سفارت (حفاظت شود) گفت «مگر چه كسي غير از دولت كشور را در اختيار دارد؟» ظاهراً همه معتقدند كه اكثر اعضاء دولت ايران رأي اعتماد كسب خواهند كرد؛ انتظار مي‌رود كه نمايندگان نيز تك تك سياست‌هاي دولت ايران را در آينده مورد بررسي و انتقاد دقيق قرار دهند.
3ـ در ادامه سركوب سازمان‌دهندگان تظاهرات غيرقانوني 7 و 8 سپتامبر مهم‌ترين حامي مذهبي خميني، «آيت‌الله يحيي نوري» توسط حكومت نظامي و به اتهام دامن زدن به آشوب و آتش‌سوزي از سوي دست‌اندركاران حكومت نظامي، دستگير شده است. جزييات طي تلگرام جداگانه‌اي به مخاطبين انتخاب شده گزارش مي‌شود.
4ـ دولت ايران اعلام كرد كه عاملي تهراني وزير اطلاعات كشور، سيروس هدايت را به عنوان مدير راديو و تلويزيون ملي ايران منصوب كرده است. وي قبلاً سمت معاونت مديريت سازمان راديو و تلويزيون ملي در زمينه امور فني را عهده‌دار بود و جانشين رضا قطبي كه استعفايش قبلاً اعلام شده بود، مي‌گردد.
5ـ در نقاط ديگر ايران آرامش به تدريج استقرار مي‌يابد. در شيراز، اطلاعات اضافي اكتسابي توسط كنسولگري آمريكا حكايت از آن دارد كه رهبران مذهبي دستگير شده عبارتند از ملايان، پيشوا، مصباحي و آيت‌الله عبدالحسين دستغيب، به اين وسيله گزارش مرجع ب تصحيح مي‌گردد. طبق اظهارات دست‌اندركاران محلي حكومت نظامي، اينها مهم‌ترين سازمان‌دهندگان بخش عمده ناآراميهاي شيراز مي‌باشند. در شهرهاي بزرگ بازارها تعطيل مانده‌اند، ولي طي دو روز گذشته مغازه‌هاي ديگر به تدريج باز شده‌اند. بازار تبريز هنوز بسته است، اما شهر خيلي آرام مي‌باشد؛ ديگر مغازه‌ها باز شده‌‌اند. مطبوعات صبح روز 13 سپتامبر اعلام كردند كه حكومت نظامي تبريز، تانك و وسائط نقليه سنگين نظامي را از خيابانها خارج ساخته‌اند زيرا ماندن آنها را ضروري تشخيص نداده و معتقد است كه با ايجاد مشكلات ترافيكي نگرانيهاي بي‌موردي را براي شهروندان به وجود مي‌آورند.

سوليوان
از مجموعه اسناد بدست آمده از لانه جاسوسي در تهران – كتاب نهم