«سه حزب» عنوان كتابي است كه در آن اقدام به تحليل و بررسي مستند احزاب سه‌گانه مردم، مليون و ايران نوين شده است. مستندات اين كتاب بيشتر اسناد سري و محرمانه دستگاه اطلاعاتي رژيم پهلوي بوده كه دستمايه تحليل قرار گرفته است و به گواهي اين اسناد دو جناح امريكايي و انگليسي در حكومت وابسته پهلوي بعد از اجراي اصل چهار ترومن و براساس نسخة جان‌اف‌كندي مي‌بايستي در مقابل نفوذ كمونيسم و اردوگاه شرق اقدام به راه‌اندازي حزبهايي بنمايند و لذا دولتمرداني از قبيل منوچهر اقبال، اسدالله علم، حسنعلي منصور و اميرعباس هويدا مأموريت انجام اين كار را عهد‌ه‌دار مي‌شوند. علم «حزب مردم» را شكل مي‌دهد. اقبال «حزب مليون» را سازماندهي مي‌كند و بعدها منصور و هويدا «حزب ايران نوين» را. اين اسناد، بي‌مايه، تزئيني و فرمايشي بودن اين حزبها را گواهي مي‌كند و نشان مي‌دهد اين مردم هستند كه نه از تأسيس آن‌ها مطلع مي‌شوند و نه از انحلال. هر كدام از اين حزبها دورة گذاري را پشت سر مي‌گذارند و بالاخره در پايان سال 1353 منحل شده و همگي در حزبي به نام رستاخيز مجتمع مي‌شوند و نظام تك حزبي نمايشي ديگري به صحنه آورده مي‌شود كه خود در تشديد سرنگوني رژيم مؤثر مي‌افتد.
فصلنامه مطالعات تاريخي
نشريه گذرستان
کانال های اطلاع رسانی در پیام رسان ها
